Đầu tiên, bạn cần hiểu tài chính thương mại là gì? Thuật ngữ này được sử dụng rộng rãi ở miền Nam nước ta trước những năm 1975. Nó xuất hiện trong các tài liệu về tài chính bằng thuật ngữ “tài chính thương mại” và tiếng Anh là “financial institutions”.
Khái niệm tài chính thương mại được giải thích như sau: “Một nhóm các tổ chức thương mại và công cộng tham gia vào việc giao dịch, cho vay, vay mượn và đầu tư tiền tệ.
Ngày nay, tài chính thương mại là các tổ chức (tức thể chế, tổ chức được thành lập theo luật) hoạt động chủ yếu như làm trung gian tài chính trong quá trình chuyển vốn từ người cho vay đến người vay (như ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng) hoặc từ người tiết kiệm tới người đầu tư (như quỹ hưu trí, công ty bảo hiểm).
Định chế tài chính cũng bao gồm các quy định và quy trình về thu thuế, quản lý ngân sách và cung cấp tài chính cho các dự án phát triển của chính phủ. Các cơ chế về tài chính này có tác động trực tiếp đến hoạt động kinh tế và doanh nghiệp trong quốc gia đó.
Phân loại định chế tài chính
Định chế tài chính có thể được phân thành hai loại: định chế tài chính ngân hàng và định chế tài chính phi ngân hàng. Định chế tài chính ngân hàng bao gồm các ngân hàng thương mại chủ yếu hoạt động nhận tiền gửi và cho vay. Định chế tài chính phi ngân hàng bao gồm ngân hàng đầu tư, công ty bảo hiểm, công ty tài chính, công ty cho thuê, v.v. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn về hai loại định chế tài chính này.
Định chế tài chính ngân hàng
Các định chế tài chính ngân hàng là các tổ chức tài chính thu nhận tiền gửi, tiết kiệm từ khách hàng (hoặc các nhà đầu tư có vốn nhàn rỗi) và cung cấp cho những người có nhu cầu về vốn
Ngân hàng trung ương
Ngân hàng trung ương là tổ chức tài chính có trách nhiệm giám sát và quản lý tất cả các ngân hàng khác. Tại Hoa Kỳ, ngân hàng trung ương là Ngân hàng Dự trữ Liên bang, có nhiệm vụ thực hiện chính sách tiền tệ và giám sát các tổ chức tài chính. Người tiêu dùng không có cơ hội tiếp xúc trực tiếp với ngân hàng trung ương; thay vào đó, các tổ chức tài chính lớn làm việc với Ngân hàng Dự trữ Liên bang để cung cấp sản phẩm và dịch vụ cho công chúng.
Ngân hàng thương mại
Theo truyền thống, ngân hàng thương mại cung cấp sản phẩm cho cá nhân và làm việc trực tiếp với các doanh nghiệp. Ngày nay, hầu hết các ngân hàng lớn cung cấp các dịch vụ như tài khoản tiền gửi, cho vay và tư vấn tài chính cho cả hai đối tượng này. Các sản phẩm của ngân hàng thương mại bao gồm tài khoản séc và tiết kiệm, chứng chỉ tiền gửi (CDs), vay cá nhân và thế chấp, thẻ tín dụng và tài khoản ngân hàng cho doanh nghiệp.
Hiệp hội tiết kiệm và cho vay
Các tổ chức tài chính sẽ nắm giữ và cung cấp không quá 20% tổng số tiền cho vay cho các doanh nghiệp trong danh mục của các hiệp hội tiết kiệm và cho vay. Khách hàng cá nhân sử dụng các hiệp hội tiết kiệm và cho vay để mở các tài khoản tiền gửi, vay cá nhân và vay thế chấp.
Xem lại:
Chức năng và vai trò của tiền tệ trong hệ thống ngân hàng và thị trường tài chính
Chỉ số CASA và tầm quan trọng đối với ngành ngân hàng
Định chế tài chính không liên quan đến ngân hàng
Các tổ chức tài chính phi ngân hàng là những tổ chức tài chính không thu tiền gửi từ khách hàng mà chủ yếu cung cấp các dịch vụ như cho vay, bảo hiểm, đầu tư, môi giới, tư vấn... Các tổ chức tài chính phi ngân hàng bao gồm:
- Công ty bảo hiểm: là các tổ chức tài chính cung cấp các sản phẩm bảo hiểm để bảo vệ khách hàng trước các rủi ro tài chính có thể xảy ra trong cuộc sống hoặc kinh doanh. Công ty bảo hiểm thu phí bảo hiểm từ khách hàng và đầu tư phí vào các công cụ tài chính để sinh lời và chi trả bồi thường khi xảy ra sự kiện bảo hiểm.
- Công ty tài chính: là các tổ chức tài chính cung cấp dịch vụ cho vay và cho thuê tài chính cho khách hàng cá nhân hoặc doanh nghiệp. Công ty tài chính thường cho vay với lãi suất cao hơn ngân hàng để bù đắp cho rủi ro cao hơn của khách hàng.
- Quỹ đầu tư: là các tổ chức tài chính thu hút vốn từ nhiều nhà đầu tư và đầu tư vào các công cụ tài chính khác nhau như cổ phiếu, trái phiếu, tiền tệ, hàng hóa... Quỹ đầu tư có thể được phân loại theo nhiều tiêu chí như quỹ mở, quỹ đóng, quỹ hỗn hợp, quỹ chỉ số, quỹ quản trị tích cực...
- Công ty môi giới: là các tổ chức tài chính cung cấp dịch vụ môi giới cho khách hàng tham gia vào các giao dịch trên thị trường tài chính. Công ty môi giới thu phí hoa hồng hoặc lãi ký quỹ từ khách hàng và hỗ trợ khách hàng kết nối với các bên mua bán các công cụ tài chính.
- Ngân hàng đầu tư: Ngân hàng đầu tư không thu tiền gửi, thay vào đó, họ giúp các cá nhân, doanh nghiệp và chính phủ huy động vốn thông qua việc phát hành chứng khoán.
- Công ty tư vấn: là các tổ chức tài chính cung cấp dịch vụ tư vấn cho khách hàng về các vấn đề tài chính như kế hoạch tài chính cá nhân, kế hoạch đầu tư doanh nghiệp, sáp nhập và mua lại, phát hành cổ phiếu, quản lý rủi ro...
Định chế tài chính đóng vai trò gì đối với nền kinh tế?
Các tổ chức và doanh nghiệp liên quan đến lĩnh vực tài chính đều có đóng góp quan trọng đối với nền kinh tế quốc gia. Việc hiểu về định chế tài chính giúp nhận thức được vai trò cực kỳ quan trọng của chúng trong nền kinh tế. Chúng đóng góp vai trò quan trọng như sau:
- Định chế tài chính sẽ giúp kiểm soát hiệu quả nguồn cung tiền trên thị trường, bảo vệ quyền lợi và lợi ích chính đáng của người tiêu dùng.
- Định chế tài chính là một kênh trung gian quan trọng giữa thị trường nợ và thị trường vốn, đảm bảo chuyển đổi quỹ đầu tư từ nhà đầu tư đến doanh nghiệp. Chúng cũng chịu trách nhiệm quản lý dòng tiền trong nền kinh tế.
- Định chế tài chính giúp giảm thiểu chi phí giao dịch, tiết kiệm chi phí tìm kiếm thông tin, quản lý rủi ro và các chi phí khác liên quan đến quy mô.
- Định chế tài chính giúp giảm thiểu rủi ro không cần thiết cho doanh nghiệp và nhà đầu tư bằng cách đa dạng hóa danh mục đầu tư.
- Định chế tài chính cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp các phương tiện thanh toán và thúc đẩy phát triển các phương thức thanh toán không dùng tiền mặt, đặc biệt là trong bối cảnh dịch Covid-19.
- Hiện nay, định chế tài chính đã trở thành nền tảng quan trọng trong nền kinh tế toàn cầu, từ đó mỗi quốc gia cần có chính sách và quy định phù hợp để nâng cao hiệu quả hoạt động và phát triển của các định chế tài chính, mang lại nhiều lợi ích cho người dùng.
Dưới đây là các thông tin về định chế tài chính, vai trò, hoạt động và các định chế tài chính phổ biến. Hy vọng bài viết này sẽ mang đến kiến thức hữu ích cho các nhà đầu tư. Chúc các bạn một ngày giao dịch thành công! Đừng bỏ lỡ các thông tin tài chính và kiến thức đầu tư quý giá từ Mytour nhé!