Tài liệu Bộ đề đọc hiểu Sóng của Xuân Quỳnh (Có đáp án)

Bộ đề đọc hiểu Sóng bao gồm 3 bài tập với đáp án, giúp học sinh rèn luyện kỹ năng và chuẩn bị cho phần đọc hiểu trong kỳ thi THPT Quốc gia môn Văn. Bên cạnh đó, học sinh cũng có thể tham khảo thêm 27 đề đọc hiểu môn Ngữ Văn theo cấu trúc của kỳ thi THPT Quốc gia năm 2022, và Bộ 110 đề thi đọc hiểu để luyện thi THPT Quốc gia môn Ngữ văn.

Bài tập đọc hiểu Sóng Xuân Quỳnh - Đề 1

Con sóng dưới lòng biển,
Con sóng trên mặt nước,
Oh con sóng nhớ bờ,
Ngày đêm không ngủ yên,

Trái tim nhớ về anh,
Dù ở bất kỳ nơi nào.

(Trích Sóng - Xuân Quỳnh)

Đọc đoạn thơ trên và thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1. Trình bày ý chính của đoạn thơ.

Câu 2. Phân tích hiệu quả nghệ thuật của phép lặp cấu trúc “Con sóng” trong bài thơ?

Câu 3. Bản tình ca của con sóng trong đoạn thơ diễn biến ngược dòng, đi ngược lại với điều thường ngày, tạo ra một hiệu ứng lạ. Hiệu quả nghệ thuật của hành trình đó là làm nổi bật sự độc đáo, bất ngờ trong tình huống.

GỢI Ý ĐÁP ÁN

Câu 1: Đoạn thơ nhấn mạnh nỗi nhớ sâu sắc và lòng trung thành của người phụ nữ trong tình yêu.

Câu 2: Phép điệp cấu trúc “Con sóng” được sử dụng như một điệp khúc của bản tình ca, tạo ra những hình ảnh da diết và ám ảnh về tình yêu và nỗi nhớ.

Câu 3: Hành trình đối diện với sóng trong đoạn thơ lạ ở chỗ nó đi ngược lại với quy luật tự nhiên, tạo ra một hiệu ứng đặc biệt và hấp dẫn.

-Hiệu quả nghệ thuật của hành trình đó là: tái hiện hình ảnh cảm xúc đầy thăng trầm của con sóng khi vượt qua mọi chướng ngại để đến bờ. Tương tự, như em, vượt qua những gian khổ và khó khăn của cuộc đời để dành trọn trái tim cho anh.

Đề đọc hiểu Sóng Xuân Quỳnh - Đề 2

Con sóng dưới lòng sâu

Câu 1: Giới thiệu một cách ngắn gọn về cấu trúc hình ảnh đặc biệt trong bài thơ “Sóng” của Xuân Quỳnh.

Câu 2: Nêu lên ý chính của đoạn thơ.

Câu 3: Tất cả các khổ thơ trong bài Sóng đều gồm 4 câu, chỉ có khổ thứ 5 được mở rộng thành 6 câu. Điều này mang ý nghĩa sâu xa trong việc thể hiện cảm xúc sâu thẳm của nhân vật trữ tình đối diện với biển cả.

Câu 4: Nêu bản sắc nghệ thuật đặc biệt của đoạn thơ.

GỢI Ý ĐÁP ÁN

Câu 1: Cấu trúc hình ảnh 'Sóng' trong bài thơ rất đặc biệt. Khi đọc bài thơ, chúng ta thấy hình ảnh một cô gái đứng trước biển, đối mặt với đại dương để suy tư và khao khát. Mỗi khi phát hiện ra về sóng, về biển cả, cô gái đó liên tưởng đến tình yêu của mình và của nhân loại. Mỗi khám phá về sóng cũng là một khám phá về trái tim của cô gái đang yêu. Có thể nói sóng là một hình ảnh ẩn dụ, là biểu hiện của người con gái. Sóng và em là hai hình ảnh liên tục trong bài thơ, sóng đôi với nhau, khi chia lìa, khi hòa nhập, khi chuyển hóa thành nhau. Dù là hai nhưng cũng là một.

Câu 2: Ý chính của đoạn thơ là: thể hiện sự nhớ thương và khao khát mãnh liệt của con người đang yêu.

Câu 3: Đoạn thơ Sóng của Xuân Quỳnh có tất cả các khổ thơ đều gồm 4 câu, chỉ duy nhất khổ thứ 5 được mở rộng thành 6 câu. Điều này có thể giải thích bởi cảm xúc mãnh liệt, không nguôi của nhân vật nữ sĩ. Cảm xúc này dâng trào mạnh mẽ, khiến cho câu thơ phải kéo dài thêm 3 câu nữa.

Câu 4: Đặc điểm nghệ thuật nổi bật của đoạn thơ là: Trái tim không ngừng đập, nỗi nhớ cuồn cuộn xoáy tròng mãnh liệt, xô đẩy, phá vỡ cấu trúc khuôn mẫu của khổ thơ. Khổ thơ bất ngờ kéo dài thêm hai câu, liệu rằng, có lẽ cần phải kéo dài để diễn tả hết cảm xúc, sâu sắc, miên man của nỗi nhớ. Nghệ thuật kết hợp với từ ngữ, tả cảnh, liệt kê, cấu trúc câu khiến đoạn thơ mang âm hưởng của tiếng sóng. Sóng biển và sóng lòng, sôi động, nao nức, râm ran. Tất cả âm vang tạo nên bản tình ca, đậm sâu, say đắm.

Đề đọc hiểu Sóng Xuân Quỳnh - Đề 3

Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể

Sóng ngày xưa như cũ
Và mãi sau vẫn thế
Khát khao tình yêu mãnh liệt
Làm rộn ràng trong lòng trẻ thơ

(Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục, 2008, tr.155)

Câu 1. Giới thiệu vài điều về tác giả Xuân Quỳnh.

Câu 2. Xác định thể thơ của đoạn trích. Việc chọn thể thơ đó ảnh hưởng như thế nào đến cảm xúc được thể hiện trong lời thơ?

Câu 3. Nêu tác dụng nghệ thuật của cách ngắt nhịp, sự xen kẽ qua lại bằng trắc trong ý nghĩa biểu đạt của các tính từ được dùng trong hai câu thơ in đậm.

Câu 4. Thời gian được gợi mở trong hai câu thơ Ôi con sóng ngày xưa / Và ngày sau vẫn như cũ mang thông điệp gì về hình tượng sóng và tâm trạng của em?

Câu 5. Hiệu quả của phép tu từ được áp dụng trong hai câu thơ cuối đoạn trích là gì?

GỢI Ý ĐÁP ÁN

Câu 1: Giới thiệu vài điều về tác giả Xuân Quỳnh như sau:

- Xuân Quỳnh (1942 - 1988), tên thật Nguyễn Thị Xuân Quỳnh, quê quán ở La Khê, thành phố Hà Đông, tỉnh Hà Tây (nay thuộc Hà Nội).

- Bà sinh ra trong một gia đình công chức và mất mẹ từ khi còn nhỏ, Xuân Quỳnh lớn lên dưới sự chăm sóc của bà nội.

- Xuân Quỳnh từng là diễn viên múa tại Đoàn Văn hóa công nhân dân Trung ương, cũng là biên tập viên của báo Văn nghệ và Nhà xuất bản Tác phẩm mới, và là một trong các thành viên Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam khóa III.

- Xuân Quỳnh được coi là một trong những nhà thơ tiêu biểu nhất của thế hệ các nhà thơ trẻ trong giai đoạn đấu tranh chống Mỹ.

Câu 2:

- Thể thơ của đoạn trích là thể thơ ngũ ngôn.

- Tính hiệu quả của việc chọn thể thơ 5 chữ trong việc thể hiện âm hưởng của lời thơ là: Thể thơ 5 chữ, với dòng thơ liền mạch gần như không có sự ngắt nhịp, tạo ra âm hưởng mạnh mẽ, nhịp nhàng, như âm nhạc của những con sóng liên tục, sôi động và yên bình lúc tràn lên, lúc rút đi.

Câu 3:

- Hiệu quả nghệ thuật của cách ngắt nhịp và thay đổi tuần hoàn trong hai câu thơ in đậm là: Lời thơ có việc ngắt nhịp 2/3 và sự thay đổi tuần hoàn giữa âm vực và trắc vực trong các nhịp ngắt và cuối các câu thơ (dội – ào – êm – lẽ). Điều này khiến cho hai câu thơ như là một sự chuyển động giữa hai trạng thái tương phản: mạnh mẽ >< nhẹ nhàng, ồn ào >< yên bình.

- Ý nghĩa biểu đạt của các tính từ trong hai câu thơ in đậm là: Các tính từ với các ý nghĩa và ngữ âm đối lập nhau (mạnh mẽ >< nhẹ nhàng, ồn ào >< yên bình) gợi lên sự đa dạng. Giống như sóng giữa biển cả với một lúc êm đềm, lúc lại dữ dội như cơn bão, trái tim của người phụ nữ trong tình yêu cũng có những biến động không thể đoán trước: vui vẻ, buồn bã, giận dữ, yêu thương, và hờn giận...; có lúc gần gũi nhưng lại đột ngột xa cách.

Câu 4: Ý nghĩa của việc gieo thời gian trong hai câu thơ “Ôi con sóng ngày xưa / Và ngày sau vẫn thế” là:

- Sóng nằm trong dải thời gian từ ngày xưa - quá khứ đến ngày sau - tương lai. Các từ chỉ thời gian với ý nghĩa liên kết, đối lập với ý nghĩa khẳng định của từ 'vẫn thế' tạo ra ý tưởng về sự vĩnh hằng của sóng. Điều này phản ánh thực tế: biển luôn là một thế giới vô tận, vĩnh cửu, luôn bị xao lãng bởi những con sóng.

- Sự hòa nhập tinh tế giữa các ý nghĩa ẩn dụ khi tình yêu được so sánh với sóng, làm cho em liên tưởng đến tình yêu: Như những con sóng không ngừng dào dạt, cồn cào, mãnh liệt giữa lòng biển, những khát vọng tình yêu mãnh liệt trong trái tim em cũng là khát vọng vĩnh cửu của nhân loại.

Câu 5: Hiệu quả của biện pháp tu từ được áp dụng trong hai câu thơ cuối đoạn trích là:

- Biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu thơ cuối: ẩn dụ (ngực trẻ).

- Hiệu quả:

+ Trước bờ biển bao la, qua thị giác, chúng ta luôn thấy biển rộng mở như một vòng tay mênh mông. Trong suy tư, tưởng tượng của người phụ nữ đang yêu, biển giống như trái tim mạnh mẽ, trẻ trung của thiên nhiên và sóng như nhịp đập trong tim nồng cháy của biển.

+ Nhịp sóng muôn đời cồn cào dâng trào mạnh mẽ làm cho biển mãi mãi trẻ trung. Tình yêu cũng vậy, nó mang lại sự trẻ trung, mạnh mẽ, nhiệt huyết của tuổi trẻ cho con người. Chính tình yêu làm cho con người mãi mãi trẻ trung.