Buzz
Để giúp học sinh chuẩn bị bài một cách nhanh chóng và đầy đủ hơn, chúng tôi giới thiệu tài liệu Soạn văn 6: Thực hành tiếng Việt (trang 34), từ cuốn sách Chân trời sáng tạo tập 2.
Các bạn học sinh lớp 6 hãy tham khảo tài liệu để chuẩn bị bài một cách nhanh chóng và thuận tiện hơn.
Chuẩn bị bài thực hành tiếng Việt (trang 34)
Câu 1. Đọc các câu sau:
- Sau mỗi cơn mưa rào kết thúc
Cát trở nên mịn màng, biển biến đổi sâu sắc.
- Trong lớp này, Lan được xem là học sinh giỏi nhất.
a. Phân tích ý nghĩa của từ “trong” trong hai ví dụ trên.
b. Hai ví dụ trên có sự liên quan với nhau không?
c. Từ “trong” ở hai ví dụ trên là từ đồng âm hay từ đa nghĩa?
Gợi ý:
a.
- Ví dụ 1: Không có gợn, mắt có thể nhìn thấu suốt qua
- Ví dụ 2: Ở những vị trí thuộc phạm vi cụ thể được xác định; đối lập với ngoài
b. Nghĩa của từ “trong” ở hai ví dụ trên không tương quan.
c. Từ “trong” ở hai ví dụ trên là từ đồng âm.
Câu 2. Đọc các từ ngữ “cánh buồm”, “cánh chim”, “cánh cửa”, “cánh tay” và thực hiện các yêu cầu:
a. Giải thích ý nghĩa của từ “cánh” trong các từ ngữ trên.
b. Từ “cánh” trong các ví dụ trên là từ đa nghĩa hay từ đồng âm. Dựa trên lý do nào để xác định như vậy?
Gợi ý:
a.
- cánh buồm: phần của vật có thể mở và đóng lại, như của một số chiếc tàu.
- cánh chim: phần giúp chim bay, thường có hình dạng và kích thước lớn, được chia thành hai bên đối xứng.
- cánh cửa: bộ phận có thể mở và đóng của một số cấu trúc, như cửa sổ hoặc cánh cửa.
- cánh tay: phần của cơ thể con người, từ vai đến cổ tay.
b. Từ “cánh” trong các ví dụ trên có nghĩa đa chiều. Các từ “cánh” đều được dùng để miêu tả một phần của một vật, nhưng nghĩa cụ thể của từng từ phụ thuộc vào ngữ cảnh sử dụng.
Câu 3. Chọn hai từ chỉ phần của cơ thể con người và nêu một số trường hợp chuyển nghĩa của chúng.
- Mắt:
- Nghĩa gốc: đôi mắt
- Nghĩa chuyển: mắt na, mắt dứa…
- Chân:
- Nghĩa gốc: đôi chân
- Nghĩa chuyển: chân trời, chân núi…
- Cổ:
- Nghĩa gốc: cái cổ
- Nghĩa chuyển: cổ áo, cổ chai…
Câu 4. Đọc câu đố và thực hiện các yêu cầu sau:
Trùng tục nhút con bò thui,
Chín đầu, chín mắt, chín đuôi, chín mình.
a. Câu đố này đố về con gì?
b. Dựa vào hiểu biết về hiện tượng đa nghĩa và đồng âm, chỉ ra điểm thủ vị trong câu đố trên.
Gợi ý:
a. Câu đố này đề cập đến con bò.
b. Từ “chín” ở đây có nghĩa là đã chín, không phải từ đồng âm khác nghĩa.
Câu 5. Hãy tìm một số ví dụ về việc sử dụng hiện tượng đồng âm để tạo ra những cách diễn đạt độc đáo.
- Con sâu đang di chuyển sâu vào bên trong chiếc ống.
- Chú Năm tặng tôi năm quả trứng gà.
Câu 6. Đọc đoạn thơ sau:
Một bông hoa trong tay cha nhẹ nhàng hỏi:
“Cha ơi!
Tại sao khi xa xôi chỉ thấy biển trời
Không thấy nhà, không thấy cây, không thấy người ở đó?”
Cha mỉm cười vuốt đầu con bé:
“Đi theo cánh buồm vượt qua cả đất trời,
Sẽ thấy cây, thấy cửa, thấy nhà,
Vẫn là quê hương của chúng ta,
Ở đó, cha vẫn chưa từng bước chân”
(Hoàng Trung Thông, Những cánh buồm)
a. Phân tích phép tu từ được áp dụng.
b. Nêu ý nghĩa của phép tu từ đó trong việc thể hiện ý nghĩa của đoạn thơ.
Gợi ý:
a. Phương tiện tu từ được áp dụng: việc sử dụng các từ “không thấy”, “có” và liệt kê “nhà, cửa, cây”.
b. Ý nghĩa: Đặ emphasize tình yêu thiên nhiên và tình yêu quê hương, đất nước.
Câu 7. Đọc lại bài thơ Những cánh buồm và thực hiện những yêu cầu sau:
a. Phân biệt các từ láy.
b. Trình bày ý nghĩa của việc sử dụng các từ láy đó.
Gợi ý:
a. Các từ láy bao gồm: rực rỡ, phơi phới, trầm ngâm, thầm thì.
b. Ý nghĩa: Sử dụng từ láy giúp mô tả sinh động hơn về thiên nhiên, cũng như tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ.
* Tóm tắt:
Trong bài thơ Những cánh buồm, câu thơ “Cha mượn cho con buồm trắng nhé/Để con đi” thể hiện khát vọng của đứa con. Hãy tưởng tượng bạn là đứa con trong bài thơ này, viết một đoạn văn (khoảng 200 từ) sử dụng từ có nhiều ý nghĩa để chia sẻ về những “đích đến” mà “cánh buồm trắng” của bạn sẽ đến.
Gợi ý:
Bạn chỉ tay về phía biển cả bao la và hỏi cha tại sao chỉ thấy biển, trời mà không có gì khác. Cha nói rằng theo cánh buồm đi xa sẽ đến nơi có cây, có cửa, có nhà. Bạn mong muốn có một chiếc buồm trắng để khám phá thế giới ngoài kia. Cánh buồm sẽ dẫn bạn ra biển cả bao la. Khi đó, bạn sẽ nhìn thấy những ngôi nhà, cây cối mà cha đã kể. Và chắc chắn ở đó còn có những người thân yêu. Nơi đây là một phần của quê hương. Bạn tự tin sẽ thực hiện ước mơ khám phá thế giới ngoài kia như cha mong muốn.
Từ có nhiều ý nghĩa: cánh
