Tài liệu Học văn lớp 9 - Tập làm văn xuất sắc nhất
'Không có gì sánh bằng ngôn ngữ Việt Nam'. Tài liệu Học văn lớp 9 và Tập làm văn cung cấp tổng quan Lý thuyết và Bài tập với hướng dẫn chi tiết giúp giáo viên có thêm tài liệu dạy môn Ngữ Văn 9.
Tài liệu Tiếng Việt - Tập làm văn Học kỳ 1
Tài liệu Tiếng Việt - Tập làm văn Học kỳ 2
Các nguyên tắc cơ bản của giao tiếp
I. KIẾN THỨC CƠ BẢN
Nguyên tắc giao tiếp về động lượng: khi trò chuyện cần truyền đạt nội dung rõ ràng, đáp ứng đúng yêu cầu của cuộc trò chuyện mà không thừa, không thiếu
- Nguyên tắc giao tiếp về chất lượng: Trong giao tiếp, không nên nói những điều không tin rằng chúng đúng hoặc không có bằng chứng chứng minh
- Nguyên tắc giao tiếp về mối quan hệ: Cần nói về chủ đề giao tiếp một cách chính xác, tránh việc lạc đề
- Nguyên tắc giao tiếp về lịch sự: Trong giao tiếp, cần kính trọng người nghe
- Nguyên tắc giao tiếp về phong cách: Hãy nói ngắn gọn, rõ ràng, tránh sự mơ hồ trong lời nói
II. Bài tập áp dụng
Bài 1: Trong câu chuyện cười sau, các nhân vật nào không tuân theo các nguyên tắc giao tiếp nêu trên?
Hai anh bạn gặp nhau, một anh nói:
- Tớ có mắt nhọn như kẻ giác ngộ! Nhìn kia! Con kiến đang bò trên cành cây ở đỉnh núi phía trước, tớ nhìn rõ từ sợi râu đến bước chân của nó.
Anh kia nói:
- Thế mới chưa giỏi bằng tớ, tớ nghe thấy cả sợi râu của nó trong không khí kêu vù vù và chân nó bước kêu sột soạt.
Bài 2: Xác định các nguyên tắc giao tiếp phù hợp với các câu tục ngữ dưới đây:
a, Đừng cười quá nhanh trong giao tiếp
Hãy suy nghĩ trước khi thể hiện vẻ mặt.
b, Ăn ít đi, nói ít đi.
c, Có sách mới nói có chứng
d, Kim vàng ai dám bẻ cong lời
Người khôn sẽ không nói những lời không hay.
e, Trống gõ vang, kèn thổi vang.
Bài 3: Phương châm giao tiếp nào không được thực hiện trong cuộc trò chuyện sau:
Mẹ chồng và con dâu nhà kia không hòa thuận
Mẹ chồng nhắc nhở con dâu:
- Nếu mẹ con cứ kiêu căng, thì chịu đựng đi!
Không mất nhiều thời gian, mẹ chồng có tư tình, con dâu nhắc lại lời nhắc nhở đó thì mẹ chồng đáp:
- Mẹ nói với con, không phải làm sao cho mẹ chứ mẹ còn răng để cắn nữa đâu.
Gợi ý:
Bài 1:
Cả hai nhân vật trong đoạn trò chuyện trên đều không tuân thủ phương châm về chất. Nói những điều không có căn cứ thực tế.
- Thực tế cả hai nhân vật đều nói điều không có căn cứ, không ai có thể nhìn thấy một con kiến ở đỉnh núi.
Bài 2:
a, Phương châm về chất
b, Phương châm về lượng
c, Phương châm về chất
d, Phương châm lịch sự
e, Phương châm quan hệ
Bài 3:
Nhân vật người mẹ chồng vi phạm phương châm quan hệ.
Bà mẹ chồng dặn con dâu một điều nhưng lại làm theo cách khác. Lời nói và hành động không nhất quán với nhau.
Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh
I. Kiến thức cơ bản
1. Để làm cho văn bản thuyết minh sinh động, hấp dẫn, ta sử dụng các biện pháp nghệ thuật như kể chuyện, tự thuật, đối thoại ẩn dụ, nhân hóa hoặc cách thức vè, diễn ca.
2. Việc sử dụng các biện pháp nghệ thuật phù hợp sẽ làm nổi bật đặc điểm của đối tượng thuyết minh và tạo sự hứng thú cho người đọc.
II. Bài tập vận dụng
Bài 1: Cho đoạn văn sau:
Múa lân là một phong tục lâu đời và rất phổ biến ở các tỉnh phía nam. Hoạt động này thường diễn ra vào những ngày Tết nhằm chúc mừng năm mới an lành và phát đạt. Các đoàn múa lân thường gồm nhiều người, thuộc về các câu lạc bộ hoặc lò võ trong khu vực. Lân được trang trí tỉ mỉ, với râu đa dạng màu sắc, lông mày bạc, mắt to tròn và thân mình được chạm khắc với các họa tiết đẹp mắt. Múa lân sôi động với những động tác linh hoạt và điều chỉnh: từ việc lân xuất hiện, chúc phúc cho đến việc leo cột... Bên cạnh đó, thường có một người đóng vai ông Địa vui nhộn chạy quanh. Thường thì múa lân còn đi kèm với các màn biểu diễn võ thuật.
Đoạn văn trên thuyết minh về đối tượng múa lân trong ngày Tết. Văn bản cung cấp thông tin khách quan về nguồn gốc, thời gian biểu diễn, tổ chức và hoạt động của hội múa lân. Phương pháp thuyết minh được sử dụng chủ yếu trong văn bản là mô tả. Để làm cho văn bản sinh động hơn, tác giả đã vận dụng biện pháp nghệ thuật như mô tả chi tiết về hình ảnh của lân và cách diễn ra của hoạt động múa lân.
Hướng dẫn trả lời:
- Văn bản trên thuyết minh về tục múa lân mừng Tết
- Văn bản cung cấp tri thức khách quan về nguồn gốc ra đời, thời gian biểu diễn, cách thức tổ chức và hoạt động của hội múa lân
- Để làm cho văn bản sống động, tác giả đã sử dụng phong cách mô tả:
+ Miêu tả ngoại hình của lân: Lân được trang trí kỹ lưỡng, với râu nhiều màu sắc, lông mày bạc, đôi mắt to tròn, và thân hình được trang trí với các hoa văn đẹp mắt.
+ Sử dụng kỹ thuật liệt kê: mô tả các hoạt động múa lân (Múa lân diễn ra sôi động với những động tác mạnh mẽ, sắc nét: từ việc lân ra mắt, lân chúc phúc, leo cột… )
- Do đó, để văn bản trở nên hấp dẫn và sinh động, cần phải có sự kết hợp của miêu tả, câu chuyện... và các kỹ thuật nghệ thuật (như so sánh, ẩn dụ, hoán dụ...) để làm cho văn bản thêm phần hấp dẫn.
.............................