Mytour sẽ cung cấp tài liệu Bài văn mẫu lớp 8: Phân tích bài thơ Đề đền Sầm Nghi Đống.
Học sinh lớp 8 có thể tham khảo tài liệu chứa 2 mẫu phân tích, để hiểu rõ nội dung chính của văn bản trên.
Phân tích Đề đền Sầm Nghi Đống - Mẫu 1
Hồ Xuân Hương là một nữ thi sĩ nổi tiếng. Một trong những tác phẩm đáng chú ý của bà là bài thơ Đề đền Sầm Nghi Đống.
Ban đầu, Sầm Nghi Đống là một tướng quân dưới quyền Tôn Sĩ Nghị, tham gia vào cuộc xâm lược đất nước và chiếm đóng Thăng Long. Tuy nhiên, sau khi đồn Ngọc Hồi bị Quang Trung tiêu diệt, Sầm Nghi Đống đã tự vẫn. Sau này, khi mọi việc trở lại bình thường, vua Quang Trung cho phép người Hoa kiều ở Hà Nội xây dựng đền thờ. Tuy nhiên, theo quan điểm của tác giả bài thơ, việc thờ tướng bại trận này trong đền không phản ánh đúng giá trị thực sự của tướng.
“Ghé mắt trông ngang thấy bảng treo
Kìa đền thái thú đứng cheo leo”
Cụm từ “ghé mắt” được hiểu là nghiêng đầu và nhìn. “Ghé mắt trông ngang” thể hiện một thái độ coi thường. Hình ảnh “đền Thái thú đứng cheo leo” cho thấy địa vị cao nhưng không ổn định, dễ rơi rớt. Chữ “kìa” biểu thị sự chỉ trỏ không tôn trọng. Rõ ràng, thái độ được thể hiện ở đây là coi thường, không tôn trọng. Hai câu thơ này đã phủ nhận tính linh thiêng, trang nghiêm của một ngôi đền.
Ở hai câu thơ sau đó, Hồ Xuân Hương tiếp tục so sánh bản thân với người được thờ trong đền:
“Ví đây đổi phận làm trai được
Sự nghiệp anh hùng há bấy nhiêu.”
Ý nghĩa của việc tự so sánh với việc đổi phận làm trai thể hiện sự phản ánh của phụ nữ đối với vai trò của nam giới trong xã hội cổ đại. Đồng thời, nó cũng phản ánh tư duy không chín chắn của tác giả. Nếu có thể thay đổi phận làm trai, Hồ Xuân Hương tự tin rằng cô có thể đạt được sự nghiệp vĩ đại, trở thành anh hùng. Từ đó, tác giả muốn chỉ trích, châm biếm tướng giặc Sầm Nghi Đống chỉ có sự nghiệp như vậy thôi.
Bài thơ thể hiện sự mong muốn của tác giả về sự bình đẳng giới và khát vọng xây dựng sự nghiệp to lớn. Thái độ “không tôn trọng” trong bài thơ dường như là một thách thức đối với quan điểm phổ biến về sự nam châm nữ. Bài thơ thể hiện một tư duy mới lạ, hiếm có trong xã hội cổ đại, thể hiện sự mạnh mẽ của cá nhân Hồ Xuân Hương. Tác giả đã sử dụng các biện pháp mỉa mai, châm biếm, kết hợp với hình thức thơ lục bát để truyền đạt nội dung của bài thơ.
Bài thơ Đề đền Sầm Nghi Đống là một tác phẩm có giá trị sâu sắc, thể hiện rõ phong cách sáng tạo của Hồ Xuân Hương.
Phân tích Đề đền Sầm Nghi Đống - Mẫu 2
Hồ Xuân Hương là một trong những nữ thi sĩ nổi tiếng. Trong số các tác phẩm của bà, bài thơ Đề đền Sầm Nghi Đống nổi bật với giá trị sâu sắc.
“Ghé mắt trông ngang thấy bảng treo
Kìa đền thái thú đứng cheo leo
Ví đây đổi phận làm trai được
Sự nghiệp anh hùng há bấy nhiêu.”
Trong hai câu thơ đầu, từ ngữ và hình ảnh mô tả thái độ của tác giả khi đến với đền Sầm Nghi Đống là “ghé mắt, trông ngang, kìa, cheo leo”. Những từ ngữ và hình ảnh này đã xóa bỏ tính chất thiêng liêng của một ngôi đền, thể hiện thái độ bất kính, coi thường và châm biếm của tác giả đối với kẻ xâm lược thất bại. Nguyên nhân của thái độ này là Sầm Nghi Đống, một tướng giặc theo Tôn Sĩ Nghị sang xâm lược, chiếm đóng kinh thành Thăng Long và giữ chức thái thú, được giao chấn thủ đồn Ngọc Hồi. Sau khi vua Quang Trung tiêu diệt đồn Ngọc Hồi (tháng Giêng năm 1978), Sầm Nghi Đống đã tự tử. Sau đó, khi bang giao trở lại bình thường, vua Quang Trung cho phép người Hoa kiều ở Hà Nội lập đền thờ. Tuy nhiên, theo tác giả của bài thơ, viên tướng bại trận này không xứng đáng được thờ trong đền.
Trong hai câu thơ cuối, tác giả đưa ra một giả định. Nếu Hồ Xuân Hương được sống làm nam giới, thì chắc chắn sự nghiệp anh hùng của cô sẽ không kém cỏi, thất bại như Sầm Nghi Đống. Giả định này cho thấy tác giả không chịu an phận, mong muốn lập nên sự nghiệp vĩ đại như nam giới. Ngoài ra, giả định này cũng thể hiện sự khinh bỉ của tác giả đối với sự nghiệp của viên tướng Sầm Nghi Đống.
Bài thơ viết theo hình thức thất ngôn tứ tuyệt, với phong cách lạc quan, phản ánh sự sáng tạo và tinh thần hài hước của tác giả.
Đề đền Sầm Nghi Đống là một trong những tác phẩm xuất sắc của Hồ Xuân Hương, chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc.