Tài liệu mẫu Văn lớp 10: Phân tích bài Thơ duyên của Xuân Diệu (Dàn ý + 5 Mẫu)

Bộ tài liệu Văn lớp 10: Phân tích chi tiết bài Thơ duyên của Xuân Diệu với gợi ý cách viết và 5 bài văn xuất sắc của các học sinh giỏi. Qua phân tích này, bạn sẽ nắm vững nội dung và ý nghĩa của tác phẩm để tự tin hơn trong việc viết bài văn.

Phân tích bài Thơ duyên của Xuân Diệu dưới đây sẽ giúp các em học sinh cải thiện kỹ năng viết văn, tự tin hơn trong các kỳ thi. Đồng thời, các em cũng có thể tham khảo nhiều bài văn khác như: cảm nhận về Thơ duyên, phần mở bài và kết bài của Thơ duyên, cũng như nhiều bài văn hay khác trong chuyên mục Văn mẫu 10 CTST.

Dàn ý phân tích chi tiết Thơ duyên của Xuân Diệu

I. Phần giới thiệu

- Tâm hồn của Xuân Diệu luôn mở cửa trái tim ra với thiên nhiên và con người, không bao giờ kín đáo.

- Bài thơ Thơ duyên của nhà thơ Xuân Diệu thể hiện sự khát khao hòa mình vào cuộc sống và giao hòa với môi trường xung quanh một cách tự nhiên và chan hòa.

- Sự chuyển đổi.

II. Phần chính

A. Sự kết hợp tuyệt vời trong tự nhiên

- Duyên là sức mạnh gắn kết tình cảm. Đó là cuộc gặp gỡ không lên lịch trước, làm cho tâm hồn đồng điệu với nhau. 'Thơ duyên' là những bài thơ để tạo dựng duyên phận, để nối kết những tâm hồn cùng cảm thông.

- Nhà thơ tài ba biểu hiện sự nhạy cảm của mình về mối liên kết hài hòa giữa con người và thiên nhiên, giữa 'anh' và 'em' trong không gian thơ mộng, trong âm điệu của nhạc (tiếng đàn) và trong tình yêu (nỗi nhớ mong).

1. Chiều chiều hiện thực hòa quyện với cảm xúc lãng mạn. Một buổi chiều thu dịu dàng, cảnh vật như hòa quyện trên nhánh duyên.

- Hình ảnh quyến rũ, lãng mạn:

• Đôi chim hót líu lo trên cành me.
• Bầu trời trong xanh mát mắt chiếu sáng qua lá xanh.

- Dường như khắp nơi, thiên nhiên đều hòa mình vào bản giao hưởng chào đón mùa thu:

Mùa thu đến - âm nhạc rộn ràng khắp nơi.

2. Cảnh vật trở nên dịu dàng, quyến rũ:

- Con đường nhỏ nhắn với làn gió nhẹ nhàng, những cành cây rung lả dưới ánh nắng chiều...

- Những đám mây xanh biếc vụt qua, khiến cho cánh cò trên ruộng cũng bồi hồi.

“Từ con cò của Vương Bột lặng lẽ bay với ráng chiều đến con cò của Xuân Diệu không bay mà cánh phân vân, là sự chênh lệch của hơn một ngàn năm và hai thế giới khác biệt” (Hoài Thanh). Vì Vương Bột quan sát, còn Xuân Diệu vừa quan sát vừa cảm nhận nên có sự khác biệt ấy.

Chim nghe trời mênh mông mở rộng cánh
Hoa lạnh chiều rơi sương nhẹ đầu.

Như làm nổi bật cảm giác kinh ngạc của cánh chim trước bầu trời rộng lớn, và cảm giác mát mẻ của một loài hoa dưới những giọt sương chiều rơi nhẹ nhàng.

3. Thiên nhiên trong buổi chiều hôm qua thật êm đềm, thơ mộng trong bài thơ. Tất cả dường như hòa quyện với nhau, giao hòa trong một sự di chuyển tự nhiên. Điều đặc biệt nhất ở đây là “cảnh như muốn tuân theo lời thơ mà tan biến. Nó chỉ cần một chút hiện diện để trở thành rất nhiều thơ mộng hơn” (Hoài Thanh).

Hơn nữa, thiên nhiên dường như đang chuẩn bị cho những cảm xúc yêu thương, để con người đón nhận những tình cảm trìu mến.

B. Sự hòa hợp giữa thiên nhiên và con người

Trong buổi ấy, lòng ta cảm nhận ý bạn
Lần đầu tiên rung động bởi nỗi yêu thương.

Nhân vật lãng mạn ở đây là ta, là anh, một chàng trai trẻ lần đầu tiên trải qua cảm giác rung động của tình yêu.

Anh bước đi dưới bầu trời - như trong bài thơ nhẹ nhàng trên con đường nhỏ, cảm nhận làn gió nhẹ nhàng trong giai điệu của mùa thu êm đềm, lòng chợt rung động bởi một tình cảm mới lạ, bước theo em. Tâm hồn anh hòa điệu với em như một cặp sóng, mặc dù chúng ta không quen biết nhau, không có sự sắp đặt từ trước:

Người hay bước nhẹ dịu dàng trong mùa thu êm
Mặc dù không có bằng hữu gặp gỡ gợi ý tình yêu

Nhân vật lãng mạn đang lắng nghe lòng mình hòa mình vào âm nhạc của vạn vật, đồng thời khao khát kết nối với cuộc sống, mong muốn yêu thương và được yêu thương.

3. Tình cảm yêu thương trong bài thơ tạo ra ấn tượng sâu sắc, như một niềm hạnh phúc xứng đáng mà con người được trải nghiệm, và như trong truyện cổ tích:

Chiều hôm như chìm trong mê luyện
Lòng anh đã nguyện dành hết cho em.

III. Phần kết bài

Tóm tắt ý kiến của em về bài thơ

Bài thơ 'Thơ duyên' của Xuân Diệu mở ra cảnh vật mộng mị của một chiều thu dịu dàng ở quê hương qua những góc khuất tinh tế mà người ta thường không chú ý. Bản chất dịu dàng, thanh khiết của nó đã được nghệ sĩ thể hiện một cách tinh tế và ngọt ngào. Trước sự thay đổi lớn về tư tưởng sau Cách mạng tháng Tám 1945, bài thơ này vẫn giữ lại được vẻ trong sáng, tinh khôi như thường lệ.

Một phân tích và đánh giá sâu sắc về bài thơ 'Thơ duyên' - Mẫu 1

Xuân Diệu, 'vua thơ tình', đã để lại dấu ấn sâu đậm với những bài thơ đầy nồng nàn và mãnh liệt về tình yêu. Mỗi câu thơ của ông đều chứa đựng những cảm xúc chân thành và ấn tượng riêng biệt. 'Thơ duyên' là một ví dụ rõ ràng cho sự mê say, niềm tin và hứng khởi trong tình yêu.

Từ ngay tiêu đề, độc giả đã cảm nhận được sự 'duyên' trong từng chữ và trong từng cung bậc cảm xúc của bài thơ. Cảm giác chủ yếu mà bài thơ mang lại là sự hăng hái, niềm vui và sự hồi hộp khi trải qua những cảm xúc đầu đời của một người trẻ mới yêu. Người đọc sẽ chắc chắn bị cuốn hút bởi những dòng cảm xúc dịu dàng và sôi nổi này:

Bầu trời chiều kỳ bí hòa vào bài thơ duyên
Loài chim hót vang đều như hòa cùng tâm hồn

Xuân Diệu đã khai mạc bài thơ bằng một không gian thơ mộng và đẹp đẽ. Đó không phải chỉ là một buổi chiều thông thường mà là một 'chiều mộng'. Một buổi chiều đầy lãng mạn, ngập tràn âm nhạc và thơ mộng, làm say lòng người. Một chiều thu nhẹ nhàng, tinh tế, với cặp chim đang chuyền nhau trên cành cây. Sự hòa quyện, giao thoa tuyệt vời giữa thiên nhiên và vẻ đẹp của đất trời. Giọng thơ dịu dàng nhưng đầy hứng khởi.

Từ 'nhánh duyên' trong câu thơ đầu tiên, người đọc liên tưởng đến một tình duyên ngầm nào đó, nhưng vẫn còn rất e thẹn, ngượng ngùng.

Bầu trời xanh ngọc phủ lên muôn lá
Mùa thu đến - mọi nơi rộn tiếng huyền bí

Hai câu thơ như hòa mình vào không gian trời đất, mùa thu hiện hữu rõ ràng qua từng chi tiết và lặng lẽ đi vào tâm hồn người đọc. Màu xanh của bầu trời như tràn ngập mọi vật, tạo nên một sắc thái 'ngọc' trong lành và dịu mát. Từ 'đổ' khiến câu thơ sáng lên, như là dấu hiệu cho một mùa thu ngọt ngào, tinh tế. Dường như mùa thu luôn có sức hút mạnh mẽ như vậy. Một buổi chiều thơ mộng, đằm thắm sẽ trở nên thú vị hơn khi có những câu chuyện tình yêu đôi lứa:

Con đường nhỏ nhắn, gió luồn lách mềm mại
Cành cây lả lơi, nắng chiều nhẹ nhàng
Buổi ấy, trong lòng ta tràn ngập ý thương bạn
Lần đầu tiên, trái tim rung động vì nỗi yêu thương

Hóa ra niềm vui của trời đất đều bắt nguồn từ cảm xúc 'lần đầu' ấy. Hình ảnh con đường 'nhỏ nhắn' trong câu thơ như một bức tranh thu nhẹ nhàng, tinh tế đến lạ kỳ. Một không gian mà độc giả dường như bị cuốn vào cảnh tiên. Cảnh vật tạo cảm giác lâng lâng, nhẹ nhàng của người đang đắm chìm trong tình yêu. Câu thơ đầy niềm vui nhưng sâu sắc, giống như duyên con gái của thơ Xuân Diệu vậy. Trong những dòng thơ tiếp theo, nhân vật chính của tình yêu 'lần đầu' xuất hiện dần:

Em bước điềm đạm không gặp chướng ngại
Anh đi tự tin không đuổi theo
Duyên phận - giữa dòng thơ dịu dàng
Anh và em như một cặp vần

Anh chàng thi sĩ đi giữa con đường như đang lạc vào một thế giới đẹp đẽ, đắm chìm trong tâm trạng 'tự tin' nhưng cũng có chút lưỡng lự. Chàng trai giữ khoảng cách để cảm nhận tình yêu trôi chảy cùng mùa thu êm đềm. Cả 'anh' và 'em' đều 'vô tâm' nhưng dường như ai cũng muốn gần thêm. Bởi trong tâm trí, câu chuyện tình nhẹ nhàng đã trở thành một cặp vần. Những dòng thơ nhẹ nhàng, nhịp điệu chậm rãi mang đến niềm vui, hạnh phúc. Cảnh vật trong bài thơ duyên đẹp, huyền diệu và tràn đầy niềm vui, làm nền cho tình yêu trở nên lãng mạn:

Người hay tĩnh lặng bước vào thu êm
Không biết bày tỏ cảm xúc nhưng
Nhìn thấy chiều hôm ngơ ngác như vậy
Trái tim anh đã thuộc về em

Mùa thu êm đềm như thấm vào lòng những người đang yêu, khiến mọi thứ trở nên lãng mạn. Buổi chiều mưa thu 'ngơ ngác' nhưng nhà thơ khẳng định rằng 'trái tim anh đã thuộc về em'. Một Xuân Diệu thực sự duyên, duyên mà dường như đã kết nối họ. Không phải anh cưới em mà là 'trái tim anh đã thuộc về em'.

“Thơ duyên” của Xuân Diệu là một tác phẩm đầy niềm tin và sức sống. Một bài thơ tình nhẹ nhàng nhưng không kém phần mãnh liệt.

Phân tích về bài thơ 'Thơ duyên' - Mẫu 2

Xuân Diệu đã tả mùa xuân với sự say đắm và nồng nàn nhất:

... 'Tháng giêng êm đềm như đôi môi gần...

Thi sĩ đã viết về mùa thu trong một tâm trạng bâng khuâng và huyền bí. Xuân Diệu đã thể hiện một cách độc đáo cảnh thu, tình thu qua con mắt thơ mộng của một người đàn ông đa tình và tài hoa.

'Thơ duyên' - một đề tài thơ rất thú vị. Thi sĩ diễn đạt ý 'duyên' như sự kết nối tuyệt vời giữa vũ trụ, thiên nhiên và con người, đặc biệt là những người trẻ 'hồn xanh như ngọc bích'.

Một buổi chiều thu tuyệt đẹp - 'chiều mộng' - êm đềm, nhẹ nhàng như giấc mơ, khiến mọi thứ trở nên 'thơ trên nhánh duyên'. Cảnh vật như sống lại với hình ảnh những cây mềm mại duyên dáng dưới ánh sáng vàng của buổi chiều. Tiếng nhạc, tiếng đàn êm ái, dịu dàng như làm người nghe chìm vào giấc mơ. Tiếng gió hòa quện với tiếng chim ríu rít. Trên ngọn me, 'cặp chim' vừa chuyền cành vừa hót, tạo nên không khí yên bình và đầy tình thương. Cảnh vật đong đầy cảm xúc của phố cổ Hà Nội đưa ta trở lại với quê hương yêu thương của mình. Ta như được sống lại những ngày thơ ấu trên con phố cổ yên bình. 'Chiều mộng' thực sự là một trải nghiệm tuyệt vời:

'Chiều mộng hòa thơ trên nhánh duyên,
Cây me ríu rít cặp chim chuyền
Đồ trời xanh ngọc qua muôn lá
Thu đến - nơi nơi động tiếng huyền'.

Cảnh thu với gió reo, chim hót. Trời thu xanh ngọc, đẹp như một bức tranh sống động. Màu xanh của trời thu 'đổ' xuống, tạo nên một sắc ngọc rực rỡ cho lá cây, cỏ cây lung linh dưới ánh nắng. Màu xanh của lá cây cũng là biểu tượng của mùa thu, làm nên cái hồn thu thú vị:

Cảnh vật thu với gió, cây và cặp chim chuyền - tất cả hòa quện, gắn bó; cái 'duyên' ấy được cảm nhận qua tâm hồn một thi sĩ đa tình. Cảnh vật quê hương khiến 'trái tim ta' rung động với 'tình thu'. Thi sĩ đi giữa đất trời, lắng nghe tiếng con tim, tâm hồn mở rộng giao hòa với vạn vật, với một người con gái nhẹ bước trên con đường:

'Con đường nhỏ nhỏ, gió nhè nhẹ,
Cành cây rũ rượi nắng dịu dàng chiều.
Ngày ấy lòng ta nghe tiếng gọi bạn
Lần đầu rung động trong tình yêu'.

'Em' và 'anh' đang cùng nhau đi dạo trên con đường. 'Em' bước đi tự nhiên, trông rất duyên dáng. Anh cũng đang ngắm nhìn đất trời, bước chân thong thả, ung dung. Cuộc gặp gỡ tình cờ của hai người trẻ, dường như không có lịch trình, nhưng lại tràn ngập cảm xúc!

'Em bước đi tự nhiên không bị vướng chướng,
Anh đi bước nhẹ nhàng không cần đi gần'.

Cặp câu này đồng điệu với nhiều ý nghĩa, 'Anh với em' tạo ra một sự hoàn hảo như một cặp vần trong bài thơ dịu dàng. Cặp vần này thể hiện sự 'rung động trong tình yêu'. Một so sánh độc đáo để diễn tả sự duyên phận của đôi lứa:

'Dù có không chú ý, nhưng trong bài thơ dịu dàng,
Anh và em như một cặp vần'.

Cảnh vốn đẹp, bây giờ thêm vẻ đẹp của con người, sự giao hòa, giao cảm càng tăng lên, sắc thu trong sáng, tình thu thanh khiết mơ màng. Bức tranh thu được tạo ra bằng cái duyên của cuộc sống và một tình yêu rực cháy, xôn xao. Đúng như nhà văn Hoài Thanh đã nhận xét: 'Xuân Diệu say đắm cảnh trời... khi vui, khi buồn đều đậm đà, da diết...”

Khổ bốn nói về cảnh thu trên một không gian mở và lạnh. Một đám mây chiều và một chú cò quen thuộc của vùng quê. Không phải là mây xám. Cũng không phải 'Mây trắng nghìn năm bay chơi vơi' ('Lầu Hoàng Hạc' - Thôi Hiệu). Mà là mây biếc, mây tuyệt đẹp. Hai từ 'về đâu' đầy gợi cảm. Hỏi mây hay hỏi nàng thiếu nữ? Cảnh vừa thực vừa mộng, nhiều man mác, bâng khuâng. Câu thơ 'Con cò trên ruộng cánh phân vân' là một sáng tạo rất độc đáo của Xuân Diệu. Hình ảnh thơ là sự kết hợp hài hòa giữa phong cách Đường thi và thơ mới. 'Từ con cò của Vương Bột lặng lẽ bay với bầu trời chiều tà đến con cò của Xuân Diệu không bay mà cánh phân vân, có sự chênh lệch của hơn một ngàn năm và của hai thế giới' (Hoài Thanh). Hình ảnh 'cánh phân vân' miêu tả hình ảnh cò đang đứng trên cánh đồng, không biết nên bay lên cao hay bay xuống thấp, bay gần hay bay xa, bay lên hay hạ xuống...

Buổi chiều thu tàn, bầu trời mở rộng ra. Cảm nhận này được diễn đạt qua hai câu thơ tuyệt vời:

'Chim nghe trời mở rộng thêm cánh,
Hoa lạnh chiều rơi nhẹ dần'.

Sử dụng hình ảnh của sự nhỏ bé, cô đơn (cánh chim) để biểu hiện cái vô hạn, mênh mông (bầu trời) là một nét vẽ tài hoa. 'Chim nghe...” - sự thay đổi cảm xúc đầy thú vị. Cánh chim nhỏ bé, bay lượn, nổi bật trên bầu trời chiều rộng lớn. Hoàng hôn buông xuống, sương mù thu về. Hoa dần đóng cánh...

Thời gian trôi nhẹ nhàng 'bước thu êm'. Tâm hồn của thi nhân tràn đầy tình yêu thương. Hòa mình cùng với thiên nhiên, tạo vật. Mọi tâm hồn sẽ tự tìm về nhau và 'thắm lại' (Xuân Hương), không cần băng nhân? Nhà thơ nhẹ nhàng reo lên: 'Lòng anh thôi đã cưới lòng em'. Có lẽ ý câu thơ này là: 'Anh đã trao trọn tình yêu cho em' như đã có người hiểu?

'Thơ duyên' đã tồn tại hơn nửa thế kỉ nhưng vẫn làm say mê trái tim. Vì cảnh thu tuyệt đẹp, thơ mộng. Tình thu trong sáng, bâng khuâng. Từ tập thơ thu của Nguyễn Khuyến đến 'Thơ duyên', ta cảm nhận rằng, 'Xuân Diệu mới nhất trong các nhà thơ mới”. Chim đã có đôi, đã có cặp, cho nên 'Lòng anh thôi đã cưới lòng em' như vậy. Duyên của hai trái tim cũng là duyên của bạn bè. 'Thơ duyên' là một bài thơ tình của Xuân Diệu. Trong tuyển tập '100 bài thơ tình', 'Thơ duyên' mang vẻ đẹp như một 'hoa khôi' sáng giá.

Phân tích Thơ duyên của Xuân Diệu - Mẫu 3

Có người đã nói “Xuân Diệu là nhà thơ của tình yêu”. Quả thật, suốt cuộc đời và đến những khoảnh khắc cuối cùng, Xuân Diệu không được trọn vẹn hưởng niềm ngọt ngào, say đắm của tình yêu, hạnh phúc như trong thơ ông. Tình yêu tuổi trẻ của ông đầy chứa, sâu sắc từ mỗi cung bậc khác nhau. Từ đam mê cuồng nhiệt của tình yêu trẻ tuổi đến rung động ban đầu của một tâm hồn trong trắng với trái tim yêu đương như trong Thơ duyên. Đây là một bài thơ tình yêu trong tập thơ đầu tay Thơ thơ của Xuân Diệu diễn tả sự hòa hợp giữa hai trái tim đang yêu với tình yêu mới nở rất tinh tế và thơ mộng. Bài thơ mở đầu với một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp:

Chiều mộng hòa thơ trên nhánh duyên
Cây me ríu rít cặp chim chuyền
Đổ trời xanh ngọc qua muôn lá
Thu đến - nơi nơi động tiếng huyền

Bức tranh về một buổi chiều tuyệt đẹp như trong mơ: có tiếng chim ríu rít, màu xanh ngọc phủ khắp bầu trời qua ngàn lá, và sự hài hòa của đường nét. Vần thơ hòa quyện trên “nhánh duyên” của chiều mộng và còn cả âm thanh kỳ diệu, tiếng đàn tình yêu rực rỡ. Bức tranh đó được vẽ bởi một trái tim đang rung động lần đầu. Có vẻ như hơi thở của tình yêu làm cho lòng người thêm vui vẻ. Tình yêu làm ấm lên cảnh vật và sự sống rực rỡ nhuốm vào vẻ đẹp diệu kỳ, khiến cho cảnh sắc bừng tỏa tươi tắn:

Chiều mộng hòa thơ trên nhánh duyên

Câu thơ nghe rạo rực tiếng trái tim một con người đang tràn ngập hạnh phúc. Chiều trong ánh mắt người thật đẹp, không phải là một buổi chiều bình thường mà là buổi chiều mộng - chiều đẹp - đẹp như giấc mơ tình yêu. Những vần thơ trữ tình vang lên trong lòng người cũng như xao xuyến, hòa quyện, quấn quýt trên cành cây và lá, xao xuyến cả trời chiều. Và những cành cây cũng trở thành “nhành duyên”, nhành cây tình yêu - nhành cây mang màu hạnh phúc. Khắp không gian rộn vang những âm thanh vui mừng của chim chóc

Cây me ríu rít cặp chim chuyền.

Không phải chim chuyền ríu rít mà là tiếng ríu rít của chim chuyền, từ “ríu rít” làm cho âm thanh của chim vang lên rõ hơn, phấn khích hơn, hòa vào không gian chiều mơ màng. Không chỉ con người mới tìm được hạnh phúc, không chỉ con người mới yêu đôi lứa, không chỉ con người mới đắm chìm trong tình yêu, mà cả chim chóc và cây cỏ cũng có đôi, cũng hạnh phúc bên nhau “cặp chim chuyền”.

Trời xanh ngọc rực qua muôn lá,
Mùa thu về, tiếng huyền chan chứa.

Gam màu pha nắng tạo nên bức tranh rực rỡ mà không gây chói mắt với màu xanh ngọc của bầu trời. Trời xanh trong mắt người yêu như một dòng chảy trong suốt, trong lành như được rót qua muôn ngàn lá, đôi mắt của người yêu khiến ta muốn hòa mình vào màu sắc của trời. Cảm giác dòng xanh thấm vào tâm khảm, âm thanh huyền bí vang vọng khắp nơi, là tiếng đàn mùa thu, là tiếng đất trời, cây cỏ - những âm thanh thần kỳ của không gian. Tình yêu nở rộ giữa mùa thu mang lại âm thanh tuyệt vời, niềm vui sôi động, nhưng chỉ trái tim yêu mới nghe thấy được:

Con đường nhỏ nhắn gió nhẹ nhàng,
Cành cây lung linh dưới nắng chiều,
Trong buổi ấy, lòng ta hòa nhịp bạn,
Lần đầu rung động trái tim yêu mến.

Bức tranh thiên nhiên ở đây không chỉ là tĩnh lặng mà còn là sự biến đổi tinh tế. Ngòi bút tinh tế của Xuân Diệu đã miêu tả chính xác những biến thái đó. Câu từ như “nhỏ nhắn”, “nhẹ nhàng”? “lung linh” diễn tả sự chuyển động nghiêng nghiêng của cảnh vật dưới ánh nắng mềm mại: có lẽ đó là sự chìm đắm trong tình yêu, độ nghiêng của trái tim trong niềm hạnh phúc? Con đường nhỏ hẹp với tình yêu của hai người, gió nhẹ nhàng làm lay động cành lá, cảnh vật di chuyển tự nhiên:

Trong buổi ấy, lòng ta cảm nhận ý bạn,
Lần đầu rung động trong nỗi yêu thương.

Hình như chàng trai cũng hiểu được rằng cô gái đó cũng thích mình, có lẽ trái tim anh cũng đang loạn nhịp “đập”. “Hai trái tim hòa một tình cảm” và trái tim anh đang xao xuyến với nhịp đập của tình yêu mới: “lần đầu rung động nỗi thương yêu”

Em bước đi tự tin không vấp phải gì
Anh bước đi thanh thoát không cần phải gần

Xuân Diệu đã thể hiện sự tài năng khi miêu tả sâu sắc tâm trạng của cả hai. Tác giả đặt mình vào hoàn cảnh của cả hai nhân vật, tự phân tích tình trạng của bản thân mình, đó cũng chính là tâm trạng chung của những chàng trai, cô gái lần đầu biết yêu. Cả hai đều cố giả vờ lạnh nhạt, không quan tâm. Cô gái bước đi mạnh mẽ như không màng đến ai, như không quan tâm ai và cũng không cần biết có ai quan tâm đến mình. Anh chàng cũng vậy: “bước đi thanh thoát”, không tiến lên nhanh cũng không đi chậm, luôn giữ một khoảng cách nhất định với cô gái, chỉ đủ để nhìn thấy cô gái mà không làm phiền người mình yêu.

Nhưng sau cái “tự tin không vấp phải gì” ấy, sau cái “thanh thoát không cần phải gần” ấy là tất cả những cảm xúc rạo rực và trìu mến của tình yêu mới nảy nở. Câu thơ này như là sự bộc lộ:

Dù lạnh nhạt - nhưng giữa dòng thơ dịu dàng
Chúng ta, như một cặp vần trong thơ

Xuân Diệu đã tạo ra một hình ảnh mới lạ và độc đáo. Tình yêu giữa “anh và em” như một cặp vần quấn quýt như giữa âm nhạc êm dịu. Cuộc sống như một bài thơ dịu dàng, một bài thơ không lời, êm đềm và hai người như là cặp vần, như những nốt nhạc hòa quyện vào nhau dìu dắt. Có gì có thể tha thiết hơn thế.

Mây biếc bay về đâu vội vàng
Con cò trên ruộng cánh do dự
Chim nghe trời rộng mở thêm cánh
Hoa buông chiều, sương lạnh rơi dần.

Tác giả chuyển dòng bút sang tả cảnh, nhịp thơ rơi vào điệu buồn, cảnh vật cũng u ám hơn.

Mây biếc bay về đâu vội vàng
Con cò trên ruộng cánh do dự

Ở đây có sự tương phản giữa mây và cánh cò, mây bay vội vàng trong khi cánh cò lại “trên ruộng cánh do dự”, nửa muốn bay nửa muốn ở lại. Hai hình ảnh tương phản của thiên nhiên hay sự xung đột trong tâm trí con người. Cuộc sống đang trôi đi nhanh chóng, con người mong muốn đến với tình yêu nhưng lại do dự, thậm chí lo lắng. Tác giả hiểu và diễn đạt điều này một cách tinh tế. Sự do dự của cánh cò trên cánh đồng lúa quê được đặt song song với sự vội vã của mây biếc tạo ra một vẻ đẹp mới của thơ truyền thống.

Từ con cò của Vương Bột lặng lẽ bay với ánh chiều dịu dàng, đến con cò của Xuân Diệu không bay mà cánh phân vân, thể hiện sự chênh vênh của hai thế giới và hai thời đại khác biệt (Hoài Thanh). Hai câu thơ sau, sự can thiệp nhẹ nhàng của tác giả đã trở nên rõ ràng hơn nhưng vẫn tế nhị, khéo léo:

Chim nghe trời mở rộng cánh bay
Hoa lạnh chiều rải sương dần dần

Buổi chiều dần về, không gian xám xịt dưới lớp sương mỏng, trời như mở rộng ra, cánh chim nhỏ như mệt mỏi. Hai người bỗng cảm thấy tình yêu của họ quá lớn lao, cuộc đời như đôi cánh chim nhỏ bé mất mình giữa bao la trời đất muốn mở rộng thêm để bay giữa không gian bao la.

Một chút buồn vương vấn trong câu thơ trước đã dần thấm vào tâm hồn qua cảm giác lạnh của hoa trong sương và những âm nhạc buổi chiều. Bài thơ kết thúc bằng những dòng thơ dịu dàng, êm đềm, như một bản nhạc tình yêu không lời, tha thiết:

Người ơi, mùa thu bước đi nhẹ nhàng
Dù không nói lời, không nhắn tin gửi tôi niềm vui
Ngắm chiều hôm buông, ngẩn ngơ sao
Trái tim anh đã thuộc về em

Chiều thu bước theo dấu chân nhẹ nhàng của hai người đã tạo nên một mối tình tĩnh lặng, một tình yêu khởi đầu từ hai trái tim hòa hợp và gắn kết, không cần sự can thiệp từ bên ngoài. Đây là một mối tình lý tưởng, thể hiện cho một tình yêu chân thành xuất phát từ lòng người, lần đầu tiên hiện diện trong thơ. Giữa không gian buổi chiều thơ mộng đó, dù không nói thành lời nhưng đã thề một điều rất chặt chẽ: 'Lòng anh thôi đã thuộc về em'.

Có thể nói rằng Xuân Diệu đã thành công trong việc mô tả tinh tế những biến thái tinh vi của cảnh sắc thiên nhiên và tâm trạng con người. Những hình ảnh và từ ngữ mới mẻ, độc đáo đã giúp chủ thể trữ tình tự mình suy nghĩ về thế giới tâm hồn của mình một cách tinh tế để biểu hiện một tình yêu chớm nở, chưa hẹn ước nhưng đã rất tha thiết và gắn kết. Bài thơ cũng nói về sự giao duyên giữa con người và thiên nhiên, là sự kết nối và cảm nhận sâu sắc của tâm hồn đang yêu với vẻ đẹp vô tận của vũ trụ.

Dù bài thơ đã kết thúc, nhưng dư âm của một tình yêu tha thiết vẫn tiếp tục vang vọng mãi. Những cảm xúc tinh tế, những rung động mới lạ của chủ thể trữ tình trước một tình yêu say đắm đã làm cho bài thơ trở nên hấp dẫn, lôi cuốn người đọc. Bài thơ sẽ mãi đẹp trong lòng người, đặc biệt là trong trái tim của tuổi trẻ, và có lẽ đó không chỉ là lời thổ lộ ban đầu của tình yêu thầm của nhiều cặp đôi.

Phân tích bài 'Thơ duyên' - Mẫu 4

Mỗi khi nhắc đến Xuân Diệu, người ta sẽ gợi nhớ ngay đến một nhà thơ với khả năng quan sát tinh tế, sự đam mê và nồng cháy của tình cảm. Trong các tác phẩm của ông, người đọc luôn cảm nhận được sự yêu thương cuộc sống, sự trân trọng mỗi khoảnh khắc của cuộc sống và 'Thơ duyên' là một ví dụ điển hình. Trong bài thơ này, người đọc có thể cảm nhận được sự tinh tế của nhà thơ trong việc tái hiện sự trôi chảy của thời gian và mùa thu, tình thu được miêu tả rõ nét thông qua ngòi bút tài hoa của ông.

'Thơ duyên' là một giai điệu đầy say mê, nhạy cảm với cuộc sống. Từ 'duyên' có thể hiểu là sự kết nối, hòa mình với tự nhiên, với cuộc sống. Với bản tính dễ xúc động và sâu lắng, nhà thơ trân trọng sự biến đổi của thời gian, đặc biệt là sự chuyển giao từ mùa hạ sang mùa thu. Bài thơ không chỉ làm việc này mà còn thể hiện sự hướng về mùa thu trong tập 'Thơ thơ', khi những đoạn thơ như 'Đây mùa thu tới' cùng với vẻ u sầu, ngẩn ngơ của 'nàng thơ'. Trong 'Thơ duyên', bắt đầu bằng những hình ảnh tươi sáng, nhẹ nhàng.

'Buổi chiều mơ màng, bài thơ thắm lòng duyên,
Dòng sông rì rào, cặp chim tròn đôi.
Bầu trời xanh ngọc phủ trên muôn lá,
Mùa thu đến - khắp nơi vang tiếng huyền.'

Nhìn tổng thể cảnh vật mùa thu qua bức tranh thơ này, ta thấy nó rất sống động và lãng mạn. Trong không gian của buổi 'buổi chiều mơ màng' - tình tự, êm đềm, 'thơ thắm lòng duyên' vẽ nên bức tranh trữ tình. Tất cả dường như cảm thấy hạnh phúc, vui mừng khi mùa thu đến, khi có 'cặp chim tròn đôi' trên bờ sông rì rào. Từ 'rì rào' mô tả sự vui vẻ, hân hoan khi chúng liên tục 'nói chuyện' với nhau. Hình ảnh cây me cũng đưa ta về quê hương xưa, một phần của quê nhà. Cùng với đó, 'bầu trời', 'lá' đều đổi màu thành màu ngọc. Màu sắc này đã được nhà thơ Hàn Mạc Tử nhắc đến trong 'Vườn ai mướt quá xanh như ngọc' (Đây thôn Vĩ Dạ). Màu sắc này gợi lên cảm giác trong sáng cùng với từ 'phủ' tạo nên cảm giác rộng lớn, lan tỏa. Bây giờ không gian không chỉ xanh mà còn tươi vui, hân hoan với 'tiếng huyền'. Cụm từ 'mùa thu đến' như một tiếng reo vui mừng, phấn khích cho ước mơ bấy lâu giờ đã thành hiện thực.

Nếu như đối với khổ thơ đầu, tác giả mô tả cảnh vật mùa thu thì khổ thơ tiếp theo ông đã tinh tế khi kết hợp vào đó chút tình cảm riêng tư.

'Con đường nhỏ nhẹ gió thoáng qua,
Chiều buông, cành cây nắng lả tả.
Buổi ấy lòng em nghe gìn giữ,
Lần đầu rộn rã nỗi thương yêu.'

Từ cái nhìn cao tầm, tác giả 'rút' không gian của mình gần lại. Thi sĩ liên tục sử dụng từ ngữ như 'nho nhỏ', 'xiêu xiêu', 'lả lả' để tạo ra hình ảnh dễ thương dưới ánh nắng chiều. Động từ 'trở' đầy sức quyến rũ, mang đến cảm giác sự chuyển động. Nếu từ 'chiều' ở khổ thơ trước đó còn mang nét mơ màng, huyền ảo thì ở đây nó mang nét mạnh mẽ, 'đậm nắng' hơn. Trong sắc hương của trời đất khi sang thu, thi sĩ nhớ lại những phút rung động đầu tiên của mình. Thêm một động từ nữa, 'nghe', kích thích sự tò mò của người đọc không kém là 'nghe'. 'Nghe' ở đây không chỉ là về âm thanh mà còn về cảm xúc, tâm trạng, tình cảm với 'người ấy'. Đó là cách sử dụng từ ngữ đặc biệt của tác giả.

'Em bước điềm nhiên không vướng chân,
Anh đi lững đững không theo gần.'

Hình ảnh của sự 'rung động' ấy được tái hiện rõ ràng hơn. Nhân vật 'em' và 'anh' cùng dạo bước trên con đường nhỏ. 'Em' thì hồn nhiên, ngây thơ bước đi không bận tâm gì. Trong khi đó, 'anh' thì 'lững đững' - trạng thái thoải mái, tự do. Hai con người xa lạ bất ngờ gặp nhau trên con đường nhỏ, tưởng chừng xa lạ nhưng lại gần nhau. Đó chính là cái duyên định mệnh!

'Vô tâm - nhưng giữa bài thơ dịu,
Anh với em như một cặp vần.'

'Vô tâm' có thể là lạnh lùng, xa cách hoặc là xa lạ nhưng có sự kết nối, giao lưu. Thông qua so sánh này, nhà thơ Xuân Diệu trình bày quan điểm của mình về từ 'duyên'. Đối với ông, sự hòa hợp với tự nhiên, sự kết nối giữa con người với nhau là rất quan trọng. Dù em bước đi không để ý gì về người đằng sau, còn anh ngắm nhìn trời đất không để ý gì về người phía trước, nhưng giữa họ có sự gắn kết như 'cặp vần' - một sự gắn bó chặt chẽ, không thể tách rời. Một quan niệm về cuộc sống thực sự mới lạ!

'Mây xanh bay về đâu gấp gấp,
Con cò trên ruộng đang phân vân.
Chim nghe trời mở rộng thêm cánh,
Hoa chiều nhẹ nhàng rơi sương dần.'

Khổ thơ thứ tư đem lại cho độc giả cảnh mùa thu trên không gian rộng lớn. Hoạt động của thiên nhiên cũng diễn ra nhanh chóng, dồn dập hơn. Từ 'gấp gấp' tạo ra cảm giác hối hả, thúc đẩy. Tuy nhiên cụm từ 'về đâu' lại đặt ra câu hỏi về hướng đi của mây. Cùng với mây, con cò dường như cũng 'phân vân', đắn đo không biết nên bay cao hay thấp, bay gần hay xa. Chiều thu tàn bắt đầu có chút bâng khuâng, bầu trời mở ra và dường như cánh chim cũng đã thích nghi để 'mở rộng thêm cánh'. Thi sĩ gán cho chim với động từ 'nghe' như để sinh vật này hiểu được bầu trời, cảm nhận được thiên nhiên rồi từ đó điều chỉnh để thích nghi. Cách tác giả sử dụng hình ảnh của một sinh vật cụ thể (cánh chim) để diễn tả điều không gian vô hạn (bầu trời) là một thủ pháp khéo léo và ý nghĩa. Người đọc dễ dàng tưởng tượng ra một cánh chim bay lượn trên bầu trời xanh. Và với sự chìm đắm vào chiều thu, sương càng rơi xuống nhiều hơn. 'Hoa nhẹ' có thể là do 'phủ đầy sương' hoặc do hơi gió. Bầu không khí chiều thu lạnh làm cho người đọc cảm thấy một chút xao xuyến, lưu luyến.

Trong khổ thơ cuối cùng, nhân vật trữ tình lại nhớ lại về mối tình đầu tiên của mình, những rung động đầu đời kết hợp với hình ảnh của thiên nhiên. Hình ảnh nhân hóa 'bước thu êm' như sự di chuyển nhẹ nhàng, dịu dàng của mùa thu. Từ 'êm' tạo ra cảm giác dễ chịu, thoải mái. Trong không gian mùa thu dịu dàng, 'anh' lại nhắc đến cảm xúc rung động của mình khi gặp 'em' - 'lòng anh đã chìm đắm trong em'. Động từ 'chìm đắm' như một sự khẳng định rằng anh đã yêu em và tâm trí anh chỉ hướng về em. Động từ này cũng tôn vinh sự kết nối, xem 'em' như là 'mảnh ghép' hoàn hảo trong cuộc sống của anh.

Bài thơ 'Thơ duyên' không chỉ xuất sắc về nội dung mà ở khía cạnh hình thức bài thơ cũng thể hiện sự hoàn chỉnh của nó. Ngoài việc sử dụng các từ ngữ sinh động, nhân hóa, các từ ngữ đặc sắc, một điểm đặc biệt khác trong bài thơ là cách ngắt câu. Thông thường trong thơ bảy chữ, mỗi khổ thơ có bốn dòng và kết thúc ở dòng cuối cùng với một dấu chấm. Tuy nhiên, trong 'Thơ duyên', dòng một và ba kết thúc bằng dấu chấm phẩy, còn dòng hai và bốn kết thúc bằng dấu chấm. Điều này tạo ra một điểm nhấn mới mẻ và sáng tạo cho bài thơ.

Với trí tưởng tượng phong phú, tình yêu mãnh liệt của một con người luôn trân trọng, nắm bắt được thời gian, nhà thơ Xuân Diệu đã tạo ra bức tranh tự nhiên với nhiều hình ảnh, sắc thái đặc trưng của mùa thu. Đồng thời, tác giả đã miêu tả sự rung động đầu đời của mình - sự kết nối, giao lưu giữa những con người dường như xa lạ nhưng lại có duyên phận đã được sắp đặt từ trước. Tình duyên nảy nở trong mùa thu!

Phân tích bài Thơ duyên của Xuân Diệu - Mẫu 5

Khi nhắc đến thơ của Xuân Diệu, ta nghĩ ngay đến những cảm xúc mãnh liệt, những tình cảm sâu lắng và say đắm. Đọc tập Thơ thơ, người đọc không khỏi bất ngờ và thích thú khi bắt gặp một bài thơ vô cùng dịu dàng, từ ý đến lời: Thơ duyên.

Nếu nhìn kỹ, Thơ duyên cũng là một bài thơ về tình yêu, nhưng không chỉ là tình yêu cá nhân, mà còn là tình yêu đối với cuộc sống, đối với con người, đối với vẻ đẹp và sự hòa hợp trong cuộc sống. Đó là bài thơ về cái duyên, về sự hòa hợp tuyệt vời mà một ngày nào đó nhà thơ nhận ra, giữa vũ trụ và cuộc sống, giữa trời đất và cây cỏ hoa lá, giữa thời gian và không gian, giữa mọi vật và con người.

Dù không phải lúc nào cũng như vậy, nhưng có những lúc thế giới trở nên rực rỡ. Khi đó, nhìn từ bầu trời đến đất, nhà thơ chỉ thấy sự tuyệt vời:

Chiều ảo hòa cùng Thơ trên nhánh duyên.
Cây me rì rào với cặp chim ríu rít,
Xanh ngọc rơi đầy trời qua muôn lá,
Thu về khắp nơi với âm thanh huyền bí.

Chiều mơ hòa Thơ trên cành duyên. Đúng là lúc mà không gian và thời gian cùng tỏa sáng trong vẻ đẹp tuyệt vời của mình. Từ mối liên kết ấy, mọi thứ đều trở nên hài hòa tuyệt đẹp: hòa thơ. Cặp chim đang chuyền cành hót lên vang ríu rít. Tiếng ríu rít không chỉ từ cặp chim mà còn từ cây me. Muôn lá xanh trải dài, bầu trời và muôn lá trở nên xanh hơn, xanh đến tuyệt đẹp: xanh ngọc. Trong khổ thơ, có đường nét, hình dáng, màu sắc, âm thanh, mọi thứ đều đạt đến cực điểm của sự duyên, sự thơ, sự đẹp, sự đáng yêu. Kết thúc khổ thơ, Xuân Diệu phát hiện ra:

Thu đến nơi nơi động tiếng huyền.

Có một điều gì đó thật huyền bí, thật đẹp, chi phối cả vũ trụ lúc này, tạo ra mọi vẻ đẹp. Nó như một âm thanh không nghe thấy được nhưng vô cùng huyền diệu, có sức mạnh vô cùng. Lắng nghe tiếng huyền đó của vũ trụ, nhà thơ nhìn vào cảnh vật xung quanh: Mọi thứ bỗng trở nên khác biệt, đẹp hơn, đáng yêu hơn, gắn kết hơn:

Con đường nhỏ nhoi gió xiêu xiêu
Là lá cành lả xuống trước chiều nay
Buổi ấy lòng ta nghe ý bạn
Lần đầu dạng động nỗi thương yêu.

Con đường như thu nhỏ để trở nên đẹp hơn. Ngọn gió chiều thổi nhẹ nhàng hơn, nhưng nhẹ nhàng hơn bởi nó nhận thức được hành động của mình. Những cành lá lả xuống trước gió xiêu xiêu nhưng cũng tự mình lả xuống để hòa mình cùng gió. Từ cảnh vật ấy, nhà thơ nhìn vào lòng mình. Hóa ra điều kì diệu ấy cũng đang diễn ra trong tâm hồn con người. “Lòng thu ý bạn”, đây là điều mới mẻ xảy ra lần đầu tiên trong đời. Một sự lắng nghe không bằng tai mà bằng lòng, không bằng lời mà bằng ý, cho nên lòng ta nghe ý bạn. Đây là sự đồng cảm, một sự hòa hợp tự nhiên của tâm hồn, không ép buộc, không lựa chọn, mà vẫn tồn tại. Và kết quả của điều đó là một nỗi thương yêu. Xuân Diệu rất tinh tế khi dùng từ “nỗi thương yêu' để diễn đạt tâm trạng của mình. Đây không phải là yêu, là tình yêu, mà là thương yêu, một tình cảm về sự hòa hợp toàn vẹn, lại không phải là tình mà là nói, một cảm xúc xúc động, rung động từ trái tim, không dành riêng cho một đối tượng cá nhân nào, cũng không vì một mục đích cụ thể nào. Từ nỗi thương yêu ấy nhà thơ muốn đề cập đến cảm xúc tinh tế của mình. Lại cũng xảy ra điều rất kỳ diệu:

Em đi êm đềm không trở ngại,
Anh bước đi nhẹ nhàng không theo gần,
Vô tâm - nhưng trong bài thơ dịu,
Chúng ta như một cặp vần.

Đã 'đi êm đềm' lại còn “không trở ngại” có vẻ như là sự dư thừa từ ngôn từ, nhưng đó chính là cách để nhà thơ muốn nhấn mạnh vào tâm trạng điềm đạm, hoàn toàn tự nhiên của con người. Vì vậy với câu thơ tiếp theo, đã 'bước đi nhẹ nhàng' lại còn 'không theo gần”. Rồi sang câu thơ mở đầu tác giả lại nhấn mạnh: Vô tâm. Nghĩa là giữa hai người, không có sự chuẩn bị nào, một mong muốn khát khao nào. Thế mà cái thu phai đón vần cứ đến, đến như một quy luật, như một lẽ bình thường của trời, giữa cái khoảng không gian và thời gian đặc biệt của buổi chiều hôm nay

Chúng ta như một cặp vần

Một cặp vần, đó là sự hòa hợp hoàn hảo giữa ngôn từ và âm thanh để tạo nên điều kì diệu trong đời được gọi là thơ. Sự hòa hợp giữa hai tâm hồn ở đây là toàn vẹn, đầy đủ đến mức tối đa. Xuân Diệu còn nhấn mạnh đây là sự hòa hợp của một cặp vần trong 'một bài thơ dịu”. Sự hòa hợp ấy được nâng lên đến mức tuyệt đối.

Từ sự thay đổi của tâm trạng bản thân, nhà thơ quan sát thấy mọi vật xung quanh. Tất cả đều thay đổi như được chinh phục bởi một sức mạnh thần kỳ. Mọi vật không còn lãnh đạm, vô tư nữa, chúng cũng có tâm hồn, cũng biết yêu thương, xao xuyến như con người. Từ một đám mây, một cánh cò, một con chim, một bông hoa, một giọt sương, tất cả đều mang trong mình sự xao xuyến, lo lắng:

Mây trắng bay về phía nào vội vã
Con cò trên cánh đồng phân vân không biết
Chim nghe trời mênh mông thêm cánh mở rộng
Hoa rụng chiều xuống dần dần trong sương lạnh

Những đám mây đã xuất hiện trong thơ cổ Việt Nam, thơ Đường, thơ Tống hàng nghìn năm, nhưng chưa từng có những đám mây “bay vội vã' như trong thơ của Xuân Diệu. Cũng như những con cò đã từng xuất hiện trong thơ ca dao và thơ Việt Nam hàng nghìn năm, nhưng chưa từng có đôi cánh phân vân như trong thơ của ông. Đây là sự rối bời, phân vân của một thế hệ mới, là thế hệ các nhà thơ hiện đại, những nhà thơ của phong trào Thơ Mới.

Nhà thơ đang ngắm nhìn bề rộng và bề sâu của trời đất, của mọi vật xung quanh, và cảm nhận được bề sâu làn bề rộng của lòng mình. Rồi, như một hiện tượng tự nhiên và không thể tránh khỏi, điều kỳ diệu cuối cùng đã xảy ra trong lòng con người:

Người ơi, dù buổi thu êm đềm
Dẫu không có lời mời, không tình cờ gặp nhau
Nhưng nhìn thấy chiều buông ấy
Lòng anh đã thuộc về em rồi

Bắt đầu, có vẻ như không có gì, không có sự can thiệp nào từ bên ngoài, cũng không có bất kỳ ảnh hưởng nào từ một nguyên nhân cụ thể nào đó. Con người bước đi êm đềm giữa mùa thu. Nhưng nhà thơ tỏ ra kỳ lạ: Buổi chiều này, có gì đặc biệt! Ông gọi cái buổi chiều này là buổi “chiều buông nhẹ nhàng”. Buông nhẹ nhàng có ý nghĩa thế nào? Nó ý chỉ một cảnh tượng rất phổ biến, rất bình thường, không có gì đặc biệt để người ta quan tâm. Buổi chiều tuyệt vời đến mức khiến người ta mê đắm. Cũng không rõ, chỉ biết rằng cái buổi chiều đó mang lại một cái gì đó kỳ lạ:

Lòng em đã kết hôn với lòng anh

Anh kết hôn với em! Không, lòng anh kết hôn với lòng em. Từ “kết hôn' mà Xuân Diệu sử dụng ở đây, độc đáo đến lạ lùng, mới mẻ đến vô lý. Suy ngẫm lại, ta lại nhận thấy nhà thơ có lý, lòng anh kết hôn với lòng em, đó là sự hòa hợp của hai tâm hồn, hai trái tim đến mức trọn vẹn tuyệt đối, sự hòa hợp cao nhất trong hạnh phúc. Từ “thôi' trong câu thơ này cũng rất kỳ lạ. “Thôi' có ý nghĩa như thế nào? Nó ý chỉ rằng đành phải như vậy, không có cách nào khác, không thể từ chối, không thể tránh khỏi. Như vậy, việc lòng anh kết hôn với lòng em, sự hòa hợp của họ là điều tự nhiên, như của trời đất, con người không thể tạo ra, không thể từ chối.

Tại sao gọi là “thơ duyên'? Duyên thường được xem như sự hòa hợp do trời đất tạo ra. Xưa nay đã từng có câu:

Có duyên sẽ gặp nhau
Không duyên đành chia lìa

Cái duyên trong Thơ duyên của Xuân Diệu chính là cái duyên đó, nhưng còn bao gồm một cái duyên lớn hơn, cái duyên của vũ trụ, của đất trời, của cuộc sống nói chung. Cái duyên ấy không phải lúc nào cũng có, nhưng khi có, nó tạo ra sự hòa hợp tuyệt vời, kỳ diệu vô ngần cho cuộc sống.

Không thể phủ nhận rằng thơ của Xuân Diệu không chỉ là nghệ thuật mà còn là nghệ thuật của nghệ thuật. Thơ Xuân Diệu là biểu hiện của tình yêu đối với cuộc sống, là nguồn cảm hứng để ta yêu thương cuộc sống, trân trọng những điều tuyệt vời của cuộc đời. Và khi ta biết yêu cuộc sống, ta cũng biết cách làm cho cuộc sống trở nên đẹp hơn.