Tài liệu ôn tập giữa kỳ 1 môn Văn 11: Cánh diều năm học 2023 - 2024 là tài liệu hữu ích dành cho học sinh lớp 11 tham khảo. Nó bao gồm phạm vi kiến thức ôn thi giữa kỳ 1, đề minh họa có đáp án và bài tập tự luyện.
Tài liệu ôn tập giữa kỳ 1 môn Ngữ văn lớp 11: Cánh diều giúp học sinh làm quen với các dạng bài tập, nâng cao kỹ năng làm bài và rút kinh nghiệm cho bài thi giữa kỳ 1 lớp 11. Nó cung cấp hướng dẫn và phương pháp học tập để đạt kết quả cao trong các bài kiểm tra.
Tài liệu ôn tập giữa kỳ 1 môn Ngữ văn lớp 11: Cánh diều
I. PHẦN ĐỌC HIỂU
1. Kiến thức về đọc hiểu tổng quát
- Cách thức thể hiện ý trong văn bản
- Cách xây dựng lập luận
- Các thể loại thơ phổ biến
- Cách sử dụng từ ngữ tu từ
- Các kỹ thuật liên kết ý
- Cách triển khai ý trong đoạn văn (cách bố trí ý trong đoạn văn)
- Nhận biết các phong cách ngôn ngữ
- Phân tích đề tài, chủ đề, nội dung chính của văn bản
- Phát hiện từ ngữ, hình ảnh thể hiện ý cụ thể trong văn bản
- Hiểu ý nghĩa sâu xa trong văn bản
2. Kỹ năng đọc hiểu văn bản
a. Thơ và truyện thơ
- Nhận biết và áp dụng kiến thức về thơ trữ tình (giá trị mỹ thuật của một số yếu tố như ngôn từ, hình thức thơ hiện diện trong văn bản; ý nghĩa, tác dụng của yếu tố tự sự trong thơ...) để đọc hiểu thơ dân gian, thơ văn học viết.
- Nhận diện và áp dụng kiến thức về đặc điểm của truyện thơ dân gian và truyện thơ Nôm (cốt truyện, nhân vật, người kể chuyện, độc thoại nội tâm, kỹ thuật viết, ngôn ngữ...) để hiểu nội dung đoạn trích truyện thơ dân tộc thiểu số, truyện thơ Nôm.
b. Thơ của Nguyễn Du
- Sử dụng kiến thức về bối cảnh lịch sử, tác giả, truyện thơ Nôm, thể loại thơ Đường luật để hiểu nội dung của những đoạn trích tiêu biểu trong Truyện Kiều, thơ chữ Hán của Nguyễn Du; nhận thức được vẻ đẹp tinh thần, tài năng và sự đóng góp quan trọng của nhà thơ vĩ đại đối với sự phát triển của văn học dân tộc.
II. PHẦN THỰC HÀNH VIẾT VĂN
Ôn tập và luyện tập kỹ năng:
- Tạo lập bài luận về các vấn đề xã hội và trình bày ý kiến đánh giá, phê bình một tư tưởng, triết lý.
- Viết văn bản phê phán về một tác phẩm nghệ thuật và biết thuyết trình, giới thiệu một tác phẩm nghệ thuật (phim, vở kịch, âm nhạc, hội họa...).
II. Đề thi minh họa giữa kỳ 1 môn Ngữ văn lớp 11
I. Phần Đọc hiểu (6,0 điểm)
Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu dưới đây:
Một đất nước ngự trên ba ngàn hòn đảo
Suốt hàng ngàn năm, bóng dáng kẻ thù vẫn hiện hữu
Máu đã chảy ở Trường Sa ngày xưa
Người bạn của tôi nằm dưới biển mặn, xác thân đã tan chảy
Nếu Tổ quốc gắn bó với sóng biển
Những chàng trai ra đảo đã quên đi bản thân
Một dấu vết về Hoàng Sa xa xưa
Vẫn truyền dòng máu mãi mãi cho con cháu
Nếu Tổ quốc nhìn từ biển đảo mất mát
Máu và xương đã lưu lại qua hàng nghìn thế hệ
Tinh thần dân tộc bền bỉ hàng ngàn năm không bao giờ chịu khuất phục
Hình ảnh con tàu vẫn hướng về phía biển rộng lớn
(Tổ quốc nhìn từ biển, Nguyễn Việt Chiến, lấy từ thivien.net)
Chọn phương án đúng nhất
Câu 1: Phương thức diễn đạt chính của văn bản là gì?
A. Tự sự
B. Miêu tả
C. Biểu cảm
D. Thuyết minh
Câu 2: Xác định thể loại thơ của đoạn trích trên?
A. Thể loại thơ tự do
B. Thể loại thơ tám chữ
C. Thể loại thơ tự sự
D. Thể loại thơ thất ngôn bát cú
Câu 3: Nhân vật trữ tình trong đoạn thơ “thương” biểu hiện điều gì?
A. Đất nước
B. Đất nước trên ba ngàn hòn đảo.
C. Đất nước trên ba ngàn hòn đảo, suốt hàng ngàn năm bóng dáng kẻ thù chập chờn
D. Tổ quốc nhìn từ biển, những chàng trai ra đảo đã quên đi bản thân.
Câu 4: Xác định ý chính của đoạn thơ trên?
A. Sự oán hận sâu sắc, mạnh mẽ
B. Sự thương cảm với những con người nằm yên trong bờ cõi của Tổ quốc
C. Sự khâm phục với những chiến sĩ dũng cảm vì độc lập của quần đảo
D. Tình yêu thương với biển đảo quê hương đất nước
Câu 5: Ý nghĩa của từ “sắc chỉ” là gì?
A. Vẻ đẹp của một nơi cụ thể
B. Mệnh lệnh bằng văn bản của vua
C. Sự ý chỉ của nhà vua truyền đạt qua lời nói
D. Tất cả ba đáp án đều đúng
Câu 6: Những hình ảnh “máu đổ, sóng mặn vùi thân, máu xương” ý nghĩa như thế nào?
A. Sự đồng cảm của tác giả với những chiến sĩ trẻ bảo vệ đảo và quần đảo của dân tộc.
B. Sự hy sinh của những người dân vì Tổ quốc
C. Điều kiện khó khăn của những người bảo vệ biển đảo quê hương.
D. Tất cả ba đáp án trên
Câu 7: Tình cảm và thái độ nào của nhân vật trữ tình được thể hiện qua đoạn thơ?
A. Biết ơn những người đã hy sinh cho sự an bình của biển đảo quê hương
B. Tình yêu và tự hào với vẻ đẹp của đất nước
C. Gửi gắm lòng quyết tâm bảo vệ biển đảo quê hương
D. Tất cả ba đáp án trên
Trả lời câu hỏi hoặc thực hiện yêu cầu:
Câu 8: Anh/chị cảm nhận như thế nào về hai câu thơ sau đây?
Tâm hồn dân tộc bền bỉ hàng ngàn năm không bao giờ chịu khuất bỏ
Hình ảnh con tàu vẫn dẫn dắt ra biển lớn
Câu 9: Theo anh/chị, biển, đảo và quần đảo có ý nghĩa gì đối với đất nước?
Câu 10: Từ đoạn trích trên, bạn cho biết bạn có trách nhiệm và hành động ra sao đối với biển đảo quê hương đất nước?
II. VIẾT: (4,0 điểm)
Dù làng quê đã phai mờ, nhưng tôi vẫn đắm chìm trong kí ức. Tôi đã đi khắp nơi, đóng quân ở nhiều nơi, nhưng phong cảnh ở đây vẫn đẹp hơn nhiều. Dân làng xem tôi như của họ và có những người yêu tôi tha thiết. Nhưng trái tim tôi vẫn chưa quên được mảnh đất cội cằn này.
Dù làng mạc đã bị tàn phá, nhưng mảnh đất quê hương vẫn đủ sức nuôi sống tôi như ngày xưa nếu tôi trở về. Ở đó, tôi có thể đi đốt bãi đào ổ chuột vào tháng giêng, đánh dậm khi nước lên vào tháng tám, và tận hưởng những ngày phiên chợ với dì, chú và những kỷ niệm đẹp từ tuổi thơ.
Khung cảnh xung quanh tôi bắt đầu mờ dần và trắng xóa, sương mù dày đặc khiến mọi thứ trở nên mờ nhạt. Trong không khí, có một mùi quen thuộc, mùi vị đặc biệt của quê hương...
(Ngày Tết trở về quê hương, Nguyễn Khải)
Đoạn trích trên đề cập đến vấn đề gì? Viết một bài luận (500 từ) phân tích và cảm nhận về vấn đề đó.
ĐÁP ÁN BÀI THI MINH HỌA
Đáp án
Phần I. ĐỌC HIỂU
Câu 1 (0.5đ) | Câu 2 (0.5đ) | Câu 3 (0.5đ) | Câu 4 (0.5đ) | Câu 5 (0.5đ) | Câu 6 (0.5đ) | Câu 7 (0.5đ) |
C | A | C | D | B | B | D |
II. PHẦN VIẾT: (4,0 điểm)
Viết bài Nghị luận phân tích “ Tình cảm của tác giả đối với làng quê và mảnh đất quê hương” | ||
Phần chính | Điểm | Nội dung cụ thể |
Mở bài | 0,5 | - Dẫn dắt và nêu vấn đề cần bàn luận |
Thân bài | 2,5 | Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. Dưới đây là một vài gợi ý: Vẻ đẹp của quê hương trong lòng tác giả: - Giản dị, gần gũi gắn liền với những kí ức tuổi thơ và in sâu trong tâm trí của tác giả. - Dù bị chiến tranh tàn phá nhưng vẫn đủ sức bao bọc cho nhân vật tôi. Tình cảm của tác giả: - Yêu mến, trân trọng, tự hào về quê hương - Quê hương luôn in sâu trong tâm trí của tác giả, dù đi nhiều nơi đối với anh quê hương vẫn là nới đẹp nhất. - Gắn bó sâu nặng với quê hương, cảm nhận được hương vị riêng của quê hương này. Đánh giá chung: - Về nội dung: Khẳng định vẻ đẹp của quê hương và tấm lòng của nhà văn. - Về nghệ thuật: + Ngôn ngữ hình ảnh giản dị, mộc mạc, gần gũi. + Giọng văn nhẹ nhàng sâu lắng. |
Kết bài | 0,5 | - Khẳng định lại vấn đề |
Yêu cầu khác | 0,5 | - Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt. - Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ, sáng tạo. |