Buzz
Trước mỗi kỳ thi, việc chuẩn bị các đề cương chi tiết cho các bài học là rất quan trọng, đặc biệt giúp học sinh lớp 6 dễ dàng ôn tập hơn.
1. Tổng hợp các nội dung cần ôn tập
1.1. Các văn bản cần ôn tập
- Bài học đầu đời - Tô Hoài
- Cảnh đẹp Cà Mau - Đoàn Giỏi
- Bức tranh của em gái tôi - Tạ Duy Anh
- Vượt thác - Võ Quảng
- Buổi học cuối cùng - An- Phông- Xơ- Đô- Đê
- Đêm Bác không ngủ - Minh Huệ
1.2. Phần ngữ pháp tiếng Việt
Nhận diện và áp dụng
- Từ loại phó từ
- Phép so sánh
- Nhân hóa
- Ẩn dụ
- Hoán dụ
- So sánh ẩn dụ và hoán dụ
- Các thành phần chính của câu và sự khác biệt giữa thành phần chính và thành phần phụ
- Câu trần thuật đơn, câu trần thuật đơn với từ 'là', câu trần thuật đơn không có từ 'là'
- Sửa lỗi liên quan đến chủ ngữ và vị ngữ
1.3. Phần viết văn
- Văn miêu tả cảnh vật
- Văn miêu tả con người
2. Đề cương chi tiết
2.1. Phần 1: Văn bản
- Bài học đầu đời - Tô Hoài
+ Giá trị nội dung: Bức chân dung của Dế Mèn thể hiện tuổi trẻ và sự bồng bột khi chưa trưởng thành. Qua những sai lầm của Dế Mèn, chúng ta học được bài học về sự quan tâm và giúp đỡ người khác, đồng thời tránh tính kiêu ngạo và tự phụ, không chỉ gây hại cho chính mình mà còn cho người khác.
+ Giá trị nghệ thuật: Tác phẩm sử dụng các biện pháp nghệ thuật như so sánh, nhân hóa, và cách kể chuyện hấp dẫn qua ngôi thứ nhất. Ngôn từ phong phú, sinh động và lối diễn đạt mộc mạc, tinh tế. Câu chuyện về loài vật mang thông điệp sâu sắc cho con người.
- Cảnh sắc sông nước Cà Mau - Đoàn Giỏi
+ Giá trị nội dung: Đoàn Giỏi vẽ nên một bức tranh thiên nhiên hùng vĩ của vùng sông nước Cà Mau, với vẻ đẹp rộng lớn, hoang sơ và đặc trưng của đất nước miền Tây Nam Bộ. Những địa danh giản dị nhưng đặc sắc như Chợ Năm Căn phản ánh cuộc sống tấp nập và trù phú của vùng cực Nam Tổ quốc.
+ Giá trị nghệ thuật: Câu chuyện được kể từ góc nhìn thứ nhất, giúp tạo cảm giác chân thật và gần gũi. Tác giả sử dụng các giác quan để cảm nhận và miêu tả vẻ đẹp của vùng sông nước Cà Mau, áp dụng các biện pháp nghệ thuật như liệt kê và so sánh để tăng cường hiệu quả biểu cảm.
- Bức tranh của em gái tôi - Tạ Duy Anh
+ Giá trị nội dung: Tác phẩm thể hiện vẻ đẹp của cô gái Kiều Phương và sự thức tỉnh của người anh. Nó nhắc nhở chúng ta tự nhìn nhận bản thân, loại bỏ tính nhỏ nhen, ích kỷ, và ghen tị, và có thái độ ứng xử đúng đắn trước thành công của người khác. Lòng nhân ái và nỗ lực của người khác là nguồn động viên quý giá để chúng ta tự hoàn thiện mình.
+ Giá trị nghệ thuật: Ngôi kể từ góc nhìn thứ nhất với giọng điệu hồn nhiên, tạo sự chân thực và gần gũi. Cách kể này tăng cường độ tin cậy và sự chân thật cho câu chuyện. Tác giả khéo léo miêu tả diễn biến tâm lý nhân vật, khiến người đọc cảm giác như hóa thân vào từng câu chữ của tác phẩm.
- Vượt thác - Võ Quảng
+ Giá trị nội dung: Từ hành trình vượt thác đầy thử thách, tác giả dựng nên một bức tranh thiên nhiên hùng vĩ của vùng sông nước rộng lớn. Trong bối cảnh khắc nghiệt, hình ảnh con người nổi bật với vẻ đẹp mạnh mẽ, dũng cảm và khiêm nhường. Nhân vật dượng Hương Thư được tôn vinh như hình mẫu của phẩm chất và sức mạnh lao động Việt Nam.
+ Giá trị nghệ thuật: Tác phẩm sử dụng nghệ thuật miêu tả kết hợp với các biện pháp so sánh, nhân hóa. Việc thay đổi góc nhìn từ con thuyền trong hành trình vượt thác được thực hiện một cách sinh động, trí tưởng tượng phong phú kết hợp nhuần nhuyễn giữa việc miêu tả cảnh vật và hành động của nhân vật.
- Buổi học cuối cùng - An Phông Xơ-Đô-Đê
+ Giá trị nội dung: Buổi học cuối cùng không chỉ là giờ học tiếng Pháp cuối cùng ở mảnh đất An-đrát mà còn là bài học sâu sắc về tình yêu quê hương và bảo vệ ngôn ngữ dân tộc. Đây cũng là thông điệp về lòng tự hào và yêu hòa bình mà thầy Hamen muốn gửi gắm. Sự giác ngộ của nhân vật Phrăng thể hiện sự hiểu biết sâu sắc về ngôn ngữ mẹ đẻ và niềm tin vào tương lai vĩ đại của nước Pháp, điều mà tác giả muốn truyền đạt đến độc giả.
+ Giá trị nghệ thuật: Ngôi kể từ góc nhìn thứ nhất với nhân vật xưng 'tôi' là cậu bé Phrăng, tạo sự chân thực và tự nhiên cho câu chuyện. Tâm trạng, cảm xúc của nhân vật và tình huống truyện được diễn tả hấp dẫn, thu hút người đọc. Nghệ thuật xây dựng nhân vật nổi bật qua ngoại hình, trang phục, cử chỉ, lời nói và hành động, tạo nên một hình ảnh sinh động.
- Đêm nay bác không ngủ - Minh Huệ
+ Giá trị nội dung: Bài thơ không chỉ thể hiện lòng yêu mến và kính trọng của đội viên đối với Bác mà còn làm nổi bật chân dung vĩ đại của vị lãnh tụ. Tấm lòng quan tâm và yêu thương sâu sắc của Bác đối với nhân dân được thể hiện rõ ràng qua tác phẩm.
+ Giá trị nghệ thuật: Thể thơ năm chữ với cách gieo vần hợp lý, kết hợp hài hòa giữa miêu tả và biểu cảm. Tác phẩm sử dụng linh hoạt biện pháp so sánh, từ láy, từ tượng hình và nhiều chi tiết giản dị, chân thực, tạo nên sự cảm động sâu sắc.
2.2. Phần Tiếng Việt
- Phó từ: Phó từ là các từ bổ nghĩa cho động từ hoặc tính từ, giúp làm rõ ý nghĩa của chúng. Có hai loại phó từ: loại đứng trước động từ, tính từ thường làm nổi bật ý nghĩa hành động hoặc trạng thái; và loại đứng sau động từ, tính từ để làm rõ hơn ý nghĩa đó.
- So sánh: So sánh là phương pháp đối chiếu giữa các sự vật hoặc hiện tượng để làm nổi bật đặc điểm chung, từ đó làm tăng sức gợi hình và cảm xúc trong diễn đạt. Có hai kiểu so sánh: so sánh ngang bằng và so sánh không ngang bằng, giúp miêu tả trở nên cụ thể và sinh động hơn.
- Nhân hóa: Nhân hóa là việc dùng ngôn từ vốn dành cho con người để mô tả hoặc gọi tên động vật và thực vật, nhằm làm cho chúng trở nên gần gũi hơn với con người.
- Ẩn dụ: Ẩn dụ là việc gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên của một sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng, nhằm tăng cường sự gợi hình và cảm xúc trong diễn đạt.
- Hoán dụ: Hoán dụ là phương pháp dùng tên của sự vật, hiện tượng, hoặc khái niệm khác có liên quan mật thiết để gọi tên một sự vật, hiện tượng, hoặc khái niệm, nhằm tăng cường tính gợi hình và cảm xúc trong diễn đạt.
2.3. Phần tập làm văn
a. Văn tả cảnh
- Mở bài: giới thiệu về vẻ đẹp của cảnh vật
- Thân bài
+ Mô tả tổng quan
+ Đề cập đến những đặc điểm nổi bật của phong cảnh
+ Miêu tả chi tiết về cảnh vật như địa hình, hình dáng, và sự xuất hiện
- Kết luận: chia sẻ cảm nhận của bạn về vẻ đẹp của cảnh vật
b. Miêu tả con người
- Phần mở đầu: giới thiệu về người bạn muốn miêu tả và nêu cảm xúc tổng quan
- Phần thân bài:
+ Giới thiệu tổng quát: mô tả ngoại hình của người đó
+ Thể hiện tính cách, thái độ, sở thích và những kỷ niệm chung với người được miêu tả
- Phần kết: chia sẻ cảm nhận cá nhân
