Tài liệu phân tích truyện 'Bắt sấu ở rừng U Minh Hạ' cho học sinh lớp 12 với dàn ý và 5 mẫu văn mẫu cực kỳ hay.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích truyện 'Bắt sấu ở rừng U Minh Hạ' cung cấp gợi ý viết và 5 bài văn mẫu xuất sắc. Tài liệu này giúp học sinh lớp 12 củng cố kiến thức văn và phân tích tác phẩm một cách sâu sắc.

Truyện 'Bắt sấu ở rừng U Minh Hạ' là một trong 18 truyện được rút từ tác phẩm 'Hương rừng Cà Mau'. Nó kể về ông Năm Hên bắt sấu ở ngọn rạch Cái Tàu tại làng Khánh Lâm, thể hiện phẩm chất như chất phác, dũng cảm, tài tử và trọng nghĩa khinh tài của người nông dân Nam Bộ. Học sinh có thể tham khảo thêm nhiều bài văn hay khác trong chuyên mục Văn 12.

Dàn ý phân tích truyện 'Bắt sấu ở rừng U Minh Hạ'.

I. Khởi đầu

- Trong những năm kháng chiến chống Pháp, Sơn Nam làm việc về văn nghệ tại khu IX Nam Bộ, từ đó hiểu biết sâu sắc về thiên nhiên, lịch sử, và con người tại Cà Mau, địa đầu cực nam của đất nước. Tác giả tập trung sự chú ý vào Cà Mau và Nam Bộ, nơi đã làm nền tảng cho nhiều tác phẩm và nghiên cứu của ông. 'Bắt Sấu ở Rừng U Minh Hạ' là một truyện ngắn được đăng trên tuần báo Nhân Loại (1957) và sau đó được in trong tập truyện 'Hương Rừng Cà Mau' (1962).

- Với sự ấn tượng sâu sắc với vùng rừng Nam Bộ, truyện 'Bắt Sấu ở Rừng U Minh Hạ' mang lại cho độc giả cái nhìn đặc biệt về thiên nhiên và con người ở U Minh Hạ.

II. Nội dung

1. Thiên nhiên và cuộc sống ở U Minh Hạ

Vùng đất U Minh Hạ, qua truyện ngắn Bắt sấu ở rừng U Minh Hạ, có rừng tràm xanh mướt, những cây cỏ hoang dã như lau sậy, mốp, cóc kèn... và đặc biệt, ở ngọn rạch Cái Tàu có cái ao sấu nhiều như trái mù u chín rụng. Những người sống trên vùng đất hoang vu, dữ dội đó thật cần cù, mưu trí, gan dạ, kiên trì, sức sống mạnh mẽ, giàu lòng nghĩa khí. Họ đau xót cho những người dân bị sấu tấn công, họ vượt qua gian khổ, nguy hiểm bằng sức mạnh và trí tuệ của mình. Một số câu sấu bằng lưỡi sắt, dùng con vịt sống làm mồi, ông Năm Hên bắt sấu bằng tay không, còn như Tư Hoạch, một thợ săn ong giỏi, đã am hiểu về địa hình ở vùng Cái Tàu, cùng những người dũng cảm đã từng lần đặt bẫy cọp, săn lợn rừng... Chính họ đã đem lại sức sống cho vùng rừng hoang vu tại đất mũi Cà Mau.

2. Nhân vật chính: Ông Năm Hên

Từ góc nhìn của người kể, Sơn Nam miêu tả một cách tự nhiên, gọn gàng và rõ ràng. Nhân vật Năm Hên được vẽ nên bằng những đặc điểm đơn giản nhưng đã khắc họa rõ nét về tính cách con người.

a. Khiêm tốn, trung nghĩa, tôn trọng tài năng

Năm Hên, một thợ săn già của Kiên Giang, khi nghe đồn về ao sấu, ông cầm xuồng ra ngọn rạch Cái Tàu chỉ với một lọ nhang trần và một hũ rượu. Nhựa nhang dành để tưởng nhớ những nạn nhân của sấu, còn hũ rượu là để tăng thêm can đảm khi săn bắt, bảo vệ dân làng. Ông là một người khiêm tốn, trung nghĩa: “Có thể bắt sấu để làm giàu, nhưng đối với tôi, danh vọng không quan trọng bằng lòng trung thành và tôn trọng tài năng”.

b. Tài trí gan dạ, can đảm

Năm Hên làm nghề bắt sấu trên cạn, không cần dùng câu. Ông tạo ra một kế hoạch thông minh bằng cách đào đường thoát, đốt cháy cây sậy và cỏ lau, khiến sấu bị nóng chảy, cay mắt, ngột ngạt, ông nhồi vào miệng chúng một khúc mốp dính chặt hàm răng. Ông dùng đai buộc chặt đuôi sấu, cắt gần đuôi, buộc chân sau, rồi đem sấu về.

c. Tính nghĩa với người dân, tôn trọng quá khứ

- Năm Hên bắt sấu để bảo vệ an toàn cho dân làng Khánh Lâm khi họ đi làm nông nghiệp, đó là một mục tiêu cao cả mà ông đề ra.

- Đặc biệt, ông còn tưởng nhớ người xưa. Bài hát của ông là lời tưởng niệm những người đã bị sấu tấn công, bị giết một cách bất công, trong đó có người anh ruột của ông. Những giai điệu mang đầy nỗi niềm về cuộc sống khắc nghiệt ở vùng đất U Minh, nơi mà nhiều người phải hy sinh vì một ít gạo cơm, đồng thời cũng thể hiện lòng trọng tình đồng bào, đồng loại của Năm Hên. Ông đã thể hiện lòng thương tiếc đối với những kẻ bị thiệt thòi và thông qua việc bắt sấu mưu trí, ông đã 'lập một bản giải oan' cho những người đã khuất:

Trong tiềm thức xa xăm?
Hồn ơi! Lạc loài ơi!
Xa bóng cây xa tán,
Xa gốc xa cành...
Đến đầu bãi, bên cuối rặng...
Hùm tha, sấu bắt,
Bởi vì hòa với tâm trạng,
Áo quê, miếng cơm nhỏ,
U Minh đỏ lửa,
Rừng tràm biếc xanh!
Chúng ta cảm thông, tiếc nuối...
Điều tra giải mã linh hồn...

Bài hát tạo ra không khí u ám và một chút rùng rợn, tràn ngập cảm xúc, giống như lời kêu gọi hồn hay bài kinh cầu siêu, giải oan cho những linh hồn bị hùm tha, sấu bắt...

3. Nghệ thuật đặc sắc

- Truyện Bắt sấu ở rừng U Minh Hạ đã thu hút độc giả bằng cách xây dựng một câu chuyện hấp dẫn, với những chi tiết sinh động, nhân vật phong phú, và ngôn ngữ sắc nét của Nam Bộ.

- Tác giả dẫn dắt độc giả từ một bất ngờ này đến bất ngờ khác, liên tục kích thích sự chờ đợi hồi hộp:

- Một điều bất ngờ đầu tiên (tóm tắt ngắn gọn ở phần mở đầu): Số lượng sấu tập trung trong rừng chứ không phải dưới sông như thường thấy: Có người đi lên rừng để hái mật ong và khi trở về, họ rỉ tai nhau rằng: - Sấu ở rừng nhiều như quả mù u chín rụng! và dân làng đổ xô lên rừng để tự mắt thấy và cảm thấy kinh ngạc vô cùng.

- Một bất ngờ thứ hai: Ông Năm Hên xuất hiện, tuyên bố bắt sấu bằng... hai tay trần. Thực sự là kỳ dị và phi thường, không gì có thể tin nổi.

- Một bất ngờ thứ ba: Tư Hoạch lái xuồng dẫn đoàn sấu trên sông bơi theo xuồng như một đám thuyền kỳ quái, trước sự ngạc nhiên của dân làng: Liệu đó có phải là sự thật hay chỉ là một giấc mơ?

- Một bất ngờ thứ tư: Tư Hoạch giải thích cách bắt sấu cực kỳ đơn giản nhẹ nhàng mà vô cùng hiệu quả của ông Năm Hên.

III. Kết luận:

Đọc truyện Bắt sấu rừng U Minh Hạ, như lạc vào những miền đất xa lạ, đầy bí ẩn của thiên nhiên và con người. Dù xa lạ nhưng vẫn quen thuộc, đó vẫn là quê hương giàu có và khắc nghiệt, nơi những người Việt Nam dũng cảm, kiên trì, thông minh và lạc quan yêu đời trong cuộc chiến sinh tồn, xây dựng đất nước. Thông qua đó, người đọc hiểu và yêu thêm vùng đất và con người miền cực Nam của tổ quốc, yêu quý nhân dân và đất nước của mình.

Phân tích Bắt sấu ở rừng U Minh Hạ - Mẫu 1

Nhà văn Sơn Nam, nhờ có những năm tháng tham gia kháng chiến chống Pháp, đã sống và gắn bó với miền Nam, hiểu biết về thiên nhiên, lịch sử và con người ở mảnh đất mũi Cà Mau, đưa những cảm nhận của mình vào truyện ngắn 'Bắt sấu rừng U Minh Hạ' trong tập truyện 'Hương rừng Cà Mau'. Truyện miêu tả về thiên nhiên và con người U Minh Hạ, tôn vinh những người lao động chăm chỉ, đoàn kết, tôn trọng thiên nhiên tại vùng đất cực Nam của tổ quốc.

Trên dải đất hình chữ S của Việt Nam có biết bao cảnh đẹp khác nhau, nhà văn Sơn Nam đã truyền đạt bức tranh thiên nhiên của vùng U Minh Hạ cho những người chưa từng đặt chân đến Cà Mau. Vẻ đẹp của U Minh Hạ vừa quyến rũ vừa nguy hiểm, với rừng tràm xanh biếc, cây cỏ hoang dại như lau sậy, mốp, cóc kèn,... và sự nguy hiểm từ những con sấu nhiều như quả mù u chín rụng. Một vùng đất hoang dã, dữ dội nhưng được biến đổi và cải tạo bởi những con người gan dạ, thông minh, và có sức sống mãnh liệt. Họ không chỉ biết làm cho thiên nhiên phát triển mà còn biết vượt qua khó khăn, tạo ra điều kỳ diệu từ những tình huống trái ngược. Những người phương Nam luôn coi trọng tình đồng đội, sống với lòng chân thành và đoàn kết, luôn chia sẻ và tiếc thương nhau khi gặp khó khăn. Họ đã mang đến sự sống mới, tươi mới cho vùng đất hoang hoá này.

Tác giả đã truyền đạt được sâu sắc về những con người ở U Minh Hạ qua nhân vật ông Năm Hên, dù chỉ thông qua những nét miêu tả đơn giản nhưng đầy sức mạnh. Năm Hên là người thợ già chuyên bắt sấu ở Kiên Giang, khi nghe về cái ao sấu, ông không ngần ngại hơi xuồng đến ngọn rạch Cái Tàu với đồ nghề giản dị như một lọ nhang trần và một hũ rượu. Ông không bắt sấu vì tiền, mà bắt sấu để giúp dân, trừ hại cho xã hội. Ông thể hiện lòng trung hiếu với người đã mất qua việc sáng tác một bài hát đầy cảm xúc, gửi gắm niềm tiếc thương và hy vọng cho những linh hồn bị cá sấu bắt. Ông Năm Hên là biểu tượng của lòng nhân ái và lòng trung hiếu, là nguồn động viên lớn cho những người sống tại vùng đất U Minh Hạ.

Trong truyện 'Bắt sấu rừng U Minh Hạ', nghệ thuật dựng truyện được thể hiện một cách nổi bật, đặc biệt là việc tạo ra những bất ngờ, khiến người đọc mãi mãi trong kì vọng và tò mò. Tác giả đã thành công khi xây dựng nhân vật ông Năm Hên với những đặc điểm và tính cách độc đáo, bên cạnh việc sử dụng ngôn ngữ đậm chất Nam Bộ, tạo nên một không gian văn học đặc trưng.

Kết thúc câu chuyện 'Bắt sấu rừng U Minh Hạ' cũng là kết thúc một hành trình khám phá vùng đất mới lạ, nơi đây vẫn giữ lại vẻ đẹp hoang sơ và đầy bí ẩn của thiên nhiên và con người. Quê hương vẫn gần gũi trong lòng, với những người dũng cảm, tình nghĩa bền chặt, tạo nên một mảnh đất đầy yêu thương.

Phân tích Bắt sấu ở rừng U Minh Hạ - Mẫu 2

Nhà văn Sơn Nam với phong cách nghệ thuật dung dị, hồn nhiên đã tạo ra một không gian văn học độc đáo, kì thú, đem lại cho người đọc cảm giác như đang sống giữa thiên nhiên hoang sơ của miền Nam, đồng thời tôn vinh phẩm chất của những người nông dân Nam Bộ.

Trong tác phẩm 'Bắt sấu rừng U Minh Hạ', tác giả Sơn Nam kể lại câu chuyện về ông Năm Hên, đồng thời ca ngợi những phẩm chất dũng cảm, trách nhiệm của người nông dân Nam Bộ.

Trong phần đầu của truyện, Sơn Nam mô tả về loài sấu, với những đặc điểm đầy đủ về sự hung dữ của chúng và thói quen sinh sống trong rừng tràm. Sấu được miêu tả như một loài vật đáng sợ nhưng cũng có phần hấp dẫn, làm nổi bật bản sắc của vùng đất U Minh Hạ.

Câu chuyện trở nên hấp dẫn hơn khi có người đến từ rừng mang tin tức về số lượng sấu nhiều đến mức kinh ngạc. Sự hoang dã và rùng rợn của rừng tràm, rạch Cái Tàu được mô tả một cách sống động, tạo nên sự ám ảnh và hoảng sợ đối với loài sấu hung dữ.

Sơn Nam vẽ nên bức tranh sống động về đàn sấu trong rừng tràm bằng những chi tiết mô tả sinh động. Tính cách hung dữ và đáng sợ của sấu được thể hiện qua những hình ảnh và so sánh mạnh mẽ, làm nổi bật bản chất hoang dã của thiên nhiên.

Nhân vật Năm Hên là tâm điểm của truyện, một người có kỳ tích trong nghề bắt sấu. Sự xuất hiện của ông tạo ra sự kì diệu và sự kinh ngạc trong cộng đồng, làm bật lên giá trị của sự dũng cảm và trí tuệ.

Năm Hên là biểu tượng của sự trung thành và lòng nhân ái trong nghề bắt sấu. Ông không chỉ là một thợ bắt sấu giỏi mà còn là một con người trọng nghĩa và không vụ lợi, góp phần làm nên bản sắc của vùng đất và con người Nam Bộ.

Ngư ngợi: 'Trái tim lão không ước
Chỉ dốc hết lòng vì nhân nghĩa mà chờ đợi đền ơn.
Nước trong rửa sạch con người
Danh lợi chỉ là mảnh vụn trong lòng này'.

Nhân cách của Nam Hên dần được tiết lộ. Ông chứa đựng nỗi đau và lòng thù với loài sấu dã man. Điều đó xuất phát từ việc anh trai của ông đã mất do bị sấu tấn công khi phá rừng làm ruộng. Ông cam kết trả thù cho anh trai mình, và từ đó ông đã bắt đầu nghề bắt sấu với mục đích trả thù.

Năm Hên đến bắt sấu ở ngọn Cái Tàu một mình, chỉ có sự hướng dẫn của Tư Hoạch. Khi nhìn thấy khói đen phát ra từ rừng, ông đã nghĩ đến việc cháy rừng, nhưng sau đó mới nhận ra là khói từ việc bắt sấu của Tư Hoạch. Việc bắt được 45 con sấu sống trở lại đã khiến bà con trong làng cảm thấy kinh ngạc.

Sơn Nam đã tạo ra một câu chuyện kịch tính và hấp dẫn khi miêu tả việc bắt sấu của Năm Hên. Ông không chỉ thể hiện sự mưu trí thông qua các chiến thuật bắt sấu mà còn cho thấy sự dũng cảm khi đối diện với đàn sấu hung dữ.

Sau khi hoàn thành nhiệm vụ bắt sấu, Năm Hên đã cúi đầu tạ ơn đất đai và trở về. Một lần nữa, tiếng hát của ông lại cất lên, gợi lên sự kỳ bí và ám ảnh trong lòng người nghe.

Con mồi ở đâu đây?
Con mồi ơi! Con mồi hỡi!...

Khi tiếng hát cầu hồn vang lên, ông Năm Hên xuất hiện với hình ảnh 'áo vai bụi bặm, mái tóc rối bù xù, ánh mắt đỏ quét, đèn nhang cháy đỏ sáng lung linh trên tay...' tạo ra một không khí linh thiêng, dân dã, và kỳ bí. Người đọc cảm nhận được những linh hồn bị trục xuất, bị bắt bởi sấu đang trở về dọc theo bờ sông, chứng kiến đàn sấu bị ông Năm Hên bắt và thổn thức khóc lóc. Dường như có vô số oan hồn đang phiêu lưu trên dòng sông, theo dõi chiếc xuồng ba lá của ông Năm Hên.

Đánh giá về truyện Bắt sấu ở rừng U Minh Hạ - Mẫu 3

Sơn Nam, tên thật Phạm Minh Tài (còn được biết đến với bút danh Phạm Anh Tài), sinh ra tại Rạch Giá, Kiên Giang. Ông tham gia vào phong trào cách mạng từ năm 1945 và hoạt động văn nghệ trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, sau đó làm văn và viết báo tại Sài Gòn.

Sơn Nam sinh ra ở vùng đất cực nam của Tổ quốc và là một trong những nhà văn xuất sắc của khu vực này. Vùng đất này không chỉ là nguồn cảm hứng cho tác phẩm văn học mà còn là đề tài được nhiều nghiên cứu khoa học của ông.

Bắt sấu ở rừng U Minh Hạ là một tác phẩm xuất sắc, được trích từ tập truyện ngắn nổi tiếng của Sơn Nam, Hương của rừng Cà Mau. Tập truyện này đưa chúng ta vào một thế giới rộng lớn và đầy màu sắc của vùng đất U Minh, với những kênh rạch, rừng tràm, bãi súng, và đầm lầy mênh mông, là quê hương của đủ loại sinh vật như tôm cá, chim quý, thú rừng, cá sấu, rắn, rùa, ong mật,... Đây thực sự là một khu vực rất giàu có và đa dạng về sinh thái. Tuy nhiên, để có thể khai thác được vẻ đẹp tự nhiên ấy, con người đã phải trải qua những khó khăn và gánh nặng lớn lao, cần phải đối mặt với thú dữ, rắn, muỗi, và sự cướp bóc, bên cạnh áp lực từ thực dân và địa chủ.

Nổi bật giữa cảnh thiên nhiên hùng vĩ và đầy sức sống là những người dân lao động mạnh mẽ và kiên cường, với sức lực, trí tuệ, và lòng dũng cảm, đặc trưng cho văn hóa Nam Bộ: hào phóng, thẳng thắn, trung dung, trân trọng đạo đức và nghĩa khí, hồn nhiên, và thoải mái, mặc dù có phần mê tín và tin ngưỡng nữa...

Tác phẩm được viết với tình yêu sâu đậm dành cho đất nước, sự nhân hậu và một ngôn ngữ đậm chất Nam Bộ, ẩn chứa trong đó là một nụ cười thông minh và dịu dàng.

Sức hấp dẫn của Bắt sấu ở rừng U Minh Hạ chủ yếu đến từ cách diễn đạt trần thuật, khiến người đọc cùng với nhân vật trong truyện trải qua những điều bất ngờ liên tiếp, từ điều kỳ lạ này đến điều kỳ lạ khác.

Điều đầu tiên kỳ lạ là, mọi người nghĩ rằng sấu chỉ sống dưới nước, nhưng hóa ra 'sấu ở giữa rừng nhiều như trái mù u chín rụng!' - có người đi lên rừng ăn ong rồi báo tin như vậy. Dân làng ở Khánh Lâm kéo nhau lên xem: 'Cái ao lớn nước trong như lau sậy, có dây cóc kèn. Sấu nổi lên chen vào bức tranh màu xanh ấy những vệt đen: con một dài như chiếc xuồng lường, con một đứng đầu dùng hai chân trước đưa ra, mắt chợt giơ lên trời như họng súng thần công đại bác',...

Một điều lạ kỳ thứ hai là khi nhân vật Năm Hên xuất hiện, ông ta vừa chèo xuồng vừa hát - tiếng hát thực sự là kỳ quặc, rùng rợn:

Hồn ở đâu đây?
Hồn ơi! Hồn hỡi!
Xa cây xa cối,
Xa cội, xa nhành
Đầu bãi cuối gành
Hùm tha sấu bắt...

Ông ta là một thợ bắt sấu? Không, ông là 'thợ bắt sấu', 'bắt bằng... hai tay không', thật là một nhân vật 'phi thường, hi hữu trong thế giới này'.

Một điều lạ kỳ thứ ba là, vào ngày hôm sau, chỉ vượt quá giờ Ngọ, Tư Hoạch, người đi cùng ông Năm Hên để bắt sấu, đã trở về:

Bà con ơi! Hãy ra xem sấu... Bốn mươi lăm con vẫn còn sống mạnh mẽ'.

Dưới dòng sông, Tư Hoạch ngồi trên xuồng trôi nhẹ nhàng như đang đi dạo, kéo theo một đoàn sấu, mỗi con buộc vào đuôi con kia 'đen ngòm như cành cây khô dài', như một 'tàu bè kỳ lạ'. 'Liệu đó có phải là thực tế hay chiêm bao? Một số người trầm trồ, há miệng sửng sốt rồi toan chạy vào nhà trốn. Người khác khấn vái lâm râm, lo sợ hôm nay mai xóm này bị trừng phạt của quỷ thần'.

Một điều lạ kỳ thứ tư là, theo lời kể của Tư Hoạch, ông Năm Hên có một bí quyết bắt sấu rất tinh tế và tài năng: 'Thực sự là bậc thánh của vùng đất này rồi! Mưu kế như vậy thật sự quá mạnh mẽ',...

Sức hấp dẫn thứ hai của tác phẩm là ở nhân vật ông Năm Hên. Một nhân vật được coi là 'thông minh' mà lại rất giản dị, khiêm tốn. Con người của hành động, ít nói, không phô trương. Ông tự bày tỏ: 'Tôi chẳng có tài năng gì to tát cả, chỉ biết một chút mưu mẹo'.

Nhưng con người đó, hình ảnh ông mang một vẻ bí ẩn: 'áo rách vai, tóc rối nùi, mắt đỏ ngầu, bó nhang đang cháy đỏ quơ qua quơ lại trên tay', trông 'đáng sợ như một vị thầy pháp'. Dưới lớp vỏ bọc của một người làm nhiều, nói ít này còn ẩn chứa nhiều nỗi đau thầm kín: một vết thương lòng đau đớn và một mối thù không bao giờ tắt với loài thú dữ: 'cha mẹ tôi chỉ có hai anh em tụi tôi. Anh tôi xuống miệt Gò Quao phá rừng làm ruộng hồi mười hai năm trước. Sau đó, nghe tin anh bị sấu ở ngã ba Đình bắt mất. Tôi đã thề quyết trả thù cho anh'.

Như vậy, con người này rất giàu lòng nhân từ. Không chỉ dừng lại ở tình thương anh em ruột thịt. Tấm lòng của ông còn mở rộng ra với tất cả những người lao động, chỉ vì họ lặn lội kiếm sống mà bị 'hùm tha, sấu bắt'.

Bài ca của ông đã diễn tả lòng nhân từ của ông một cách rõ ràng:

Hồn ở đâu đây?
Hồn ơi! Hồn hỡi!
Xa cây xa cối,
Xa gốc xa nhánh,
Đầu bãi cuối gành,
Hùm tha, sấu bắt,
Bởi vì ách tự nhiên,
Ấm áp chiếc chén cơm,
U Minh đỏ ngòm,
Rừng tràm xanh biếc!
Chúng ta yêu thương và thương tiếc nhau,
Đàn sấu giải oan...

Đó chính là lý do ông đến vùng đất Rạch Giá, Cà Mau này. Nghe nói đây là nơi tập trung nhiều sấu với những địa danh đáng sợ: Đầu Sấu, Lưng Sấu, Bàu Sấu, ông 'đau lòng không biết bao nhiêu', và 'không ngần ngại đường xa để tới xứ Khánh Lâm này'.

Ông là người có lòng trung hiếu, mang truyền thống 'Kiến nghĩa bất vi vô dũng dã - Lâm nguy bất cứu mạc anh hùng' của người dân Nam Bộ. Ông 'chẳng bao giờ thèm xin tiền bạc cơm gạo gì từ xóm này'. Tấm lòng của ông là như thế: không sử dụng 'bùa phép để kiếm tiền. Nghề bắt sấu có thể làm giàu, nhưng ông không quan tâm đến những thứ giàu có đó'. Một tinh thần giúp đỡ, cứu giúp một cách vô tư như những anh hùng trong truyện Lục Vân Tiên, Hớn Minh, Vương Tử Trực từ ngày xưa...

Bắt sấu rừng U Minh Hạ còn tạo được sức hấp dẫn nhờ những chi tiết rất sinh động. Có những chi tiết khiến người đọc cảm thấy kinh hoàng. Ví dụ, hình ảnh của con sấu già trong ao sấu. Đó là con 'sấu chúa' sống lâu đời, 'có đốm đỏ ở giữa tam tinh'. Nó nhìn lũ người rồi rón rén bò vào giữa lòng ao, 'mời gọi địch vào hang của mình trong nước sâu'.

Hình ảnh của bầy sấu, bốn mươi lăm con, 'đen như khúc cây khô dài' bơi theo xuồng Tư Hoạch cũng là một hình ảnh đáng sợ. Có người 'toàn chạy vào nhà trốn', có người khấn vái tưởng như có quỷ thần hiện lên trừng phạt,... tất cả là những chi tiết tạo nên không khí kinh hoàng trước một hiện tượng ghê gớm 'một đời người mới có một lần'.

Phân tích về tác phẩm Bắt sấu ở rừng U Minh Hạ - Mẫu 4

Người nông dân Việt Nam luôn phải đối mặt với cuộc sống “một nắng hai sương”, “bán mặt cho đất bán lưng cho trời”. Họ phải đương đầu với thiên nhiên khắc nghiệt. Thiên nhiên, với sức mạnh không tưởng của mình, đã trở thành rào cản ngăn cản con người trong cuộc sống lao động mưu sinh. Ngòi bút của nhà văn Sơn Nam cũng đã mô tả mối nguy hiểm của thiên nhiên qua những con sấu với người dân miền Tây trong truyện ngắn Bắt sấu rừng U Minh Hạ.

Sơn Nam là một nhà văn Nam Bộ tham gia hoạt động cách mạng từ sớm. Ông đã có nhiều đóng góp cho văn học kháng chiến và văn học Việt Nam nói chung. Ông đã sáng tác văn xuôi trong nhiều giai đoạn lịch sử của dân tộc. Là một tác giả tài năng với khả năng xây dựng câu chuyện hấp dẫn, tạo ra nhiều chi tiết sinh động, ngôn ngữ đậm chất Nam Bộ, và những nhân vật sống động.

Truyện ngắn Bắt sấu rừng U Minh Hạ là một trong số mười tám truyện ngắn trong tập truyện Hương rừng Cà Mau. Đây là một truyện ngắn tiêu biểu cho phong cách của Sơn Nam với cách xây dựng tình huống truyện độc đáo và gây ấn tượng.

Thiên nhiên và con người ở U Minh Hạ để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng người đọc khi khám phá những trang viết đầu tiên về rừng U Minh Hạ, nơi gắn liền với hình ảnh các con cá sấu săn mồi. Khu rừng này thực sự hoang sơ với vô số loài thực vật phong phú. Ở đó, rừng tràm xanh mướt, cây cỏ mọc dại như lau, sậy, mốp, cóc kèn... Đặc biệt, ở ngọn rạch Cái Tàu có nhiều ao cá sấu gây ra rắc rối cho cuộc sống của cư dân. Dù đối mặt với nguy hiểm từ lũ cá sấu, nhưng lòng dũng cảm của những người dân sống ở vùng đất hoang vu này vẫn được đánh giá cao. Họ thương tiếc những mất mát của đồng bào do bị cá sấu tấn công. Và khi đối diện với tội ác của những con quái vật dưới nước, ông Năm Hên xuất hiện như một tia hy vọng cho mọi người. Dù vậy, họ vẫn hết lòng giúp đỡ ông: câu cá sấu bằng lưỡi sắt, bắt mồi bằng con vịt sống, và ông Năm Hên bắt cá sấu bằng tay không, còn có người như Tư Hoạch, một chuyên gia săn ong hiểu biết sâu về địa thế ở vùng Cái Tàu, và những người đàn ông mạnh mẽ từng bắt bẫy hổ, săn lợn rừng...

Nhân vật Năm Hên là trung tâm của câu chuyện, được Sơn Nam miêu tả qua những đặc điểm giản dị nhưng lại thể hiện rõ nét đậm của con người miền Tây.

Ông là một người khiêm nhường, đơn giản, trung thành, và không coi trọng sự giàu có hay tài năng. Là một thợ săn cá sấu tài ba, ông chuyên nghiệp trong lĩnh vực này. Khi nghe về sự hung ác của lũ cá sấu ở rừng U Minh Hạ, ông đã tự mình lái xuồng đến rạch Cái Tàu chỉ mang theo một cành nhang và một hũ rượu. Những vật này không phải để săn cá sấu mà là để tưởng niệm những nạn nhân.

Sự thông minh và dũng cảm của ông Năm Hên khi đối mặt với lũ cá sấu chứng tỏ sự tài năng của ông. Ông chuyên săn cá sấu trên đất liền mà không cần dùng lưỡi câu. Ông đã chuẩn bị trước một lối thoát, đốt cháy sậy, cóc kèn, làm nóng cá sấu, làm cay mắt, gây khó thở cho cá sấu, rồi đút một khúc mốp vào miệng cá sấu để kẹp chặt hàm răng. Ông sử dụng da sấu bao quanh, cắt gần đuôi, trói chân sau, và bắt cá sấu về.

Ông Năm Hên là người mang lòng nhiệt thành và lòng nhân ái. Công việc của ông có đầy nguy hiểm, nhưng với trái tim giàu lòng nhân ái, ông đã vượt qua mọi thách thức để dành cho cộng đồng. Việc săn cá sấu của ông không chỉ để bảo vệ người dân mà còn để tưởng niệm những nạn nhân của lũ cá sấu. Bài hát của ông là biểu tượng cho tình thương và nghĩa tình đối với những người đã mất, bao gồm cả người anh ruột của ông. Lời hát gợi lên nhiều cảm xúc về cuộc sống khó khăn ở U Minh, thể hiện lòng nghĩa tình đồng loại của ông Năm Hên. Ông đã tỏ lòng thương tiếc với những người không may và thông qua hành động thông minh của mình, ông đã 'giải oan' cho những người bị bắt cóc:

Hồn bay ở nơi đâu?
Hồn ơi! Hồn ơi!
Xa cây xa cối,
Xa gốc xa cành,
Đầu bãi cuối gành.
Hùm tha, sấu bắt,
Vì bị trói buộc chặt,
Manh áo chén cơm,
U Minh đỏ lửa,
Rừng tràm xanh biếc!
Chúng ta thương chúng ta tiếc,
Giải oan cho đồng loại…

Bài hát tạo ra một không khí bí ẩn và hơi gợi cảm giác rùng mình, như một lời kêu gọi linh hồn hay một lời nguyện cầu giải oan cho những linh hồn bị hùm tha, sấu bắt…

Dưới ngòi bút của Sơn Nam, truyện ngắn đã mở ra một cái nhìn sâu sắc về cuộc sống của người dân ở đây. Cách diễn đạt câu chuyện hấp dẫn, cùng với tình huống độc đáo, khiến hình ảnh của Năm Hên trong việc diệt trừ các loài cá sấu càng trở nên sống động hơn trong tâm trí người đọc.

Phân tích về bài Bắt sấu ở rừng U Minh Hạ - Mẫu 5

Miền Nam không chỉ là nơi xuất hiện những nhân vật anh hùng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của Nguyễn Thị, mà còn là địa điểm của câu chuyện bắt sấu rừng U Minh hạ của Sơn Nam. Nhà văn Sơn Nam đã một lần nữa ca ngợi vẻ đẹp của con người miền Nam khi đối mặt với khó khăn của thiên nhiên ở đây. Càng hoang sơ và nguy hiểm là thiên nhiên, thì con người càng hiện lên vẻ đẹp. Vẻ đẹp đó được thể hiện rõ qua nhân vật ông Năm Hên.

Trong tập truyện Hương rừng Cà Mau (Nhà xuất bản Phù Sa, Sài Gòn, 1962), Bắt sấu rừng U Minh Hạ là một truyện ngắn được in ra. Tác phẩm này gồm 18 truyện, mô tả sinh động về cảnh quan, đời sống, truyền thống lịch sử và phẩm chất tính cách con người ở miền nam Việt Nam. Tác giả giúp người đọc hiểu và yêu quý Hòn Cổ Tron, sông Gành Hào, đàn ong mật, những đêm hát bội giữa rừng, cuộc đua ghe ngo,… đặc biệt là những người nông dân đôn hậu, chất phác, chân thật, dũng cảm; những người lao động mệt nhọc để khai phá và bảo tồn từng tấc đất cho gia đình và cho Tổ Quốc.

Câu chuyện thể hiện rõ hình ảnh thiên nhiên nguy hiểm của vùng cực nam. Nó tái hiện toàn cảnh về thiên nhiên ở U Minh Hạ cũng như sinh hoạt, mưu sinh của cư dân địa phương. Trong thiên nhiên nguy hiểm đó là rừng U Minh, cũng có những con cá sấu nguy hiểm. Chúng đã gây ra biết bao nhiêu vụ tấn công vào người dân địa phương. Họ phải vào rừng để tìm kiếm sinh sống, nhưng đó cũng là rủi ro nếu họ gặp phải con sấu ấy. Chúng to lớn và nguy hiểm, khiến ai cũng sợ hãi, họ chỉ biết than khóc cho những người thân của mình nếu họ trở thành nạn nhân của con sấu này.

Các con cá sấu thích những khu vực yên tĩnh, chật hẹp trên sông U Minh, nơi mà người dân thường sinh sống. Thế nhưng, giờ đây chúng đã chiếm giữ các khu vực này, đồng thời đe dọa đến sinh kế của cư dân địa phương. Vùng U Minh Hạ trở thành nơi sinh sống và săn mồi của chúng. Người dân địa phương nổi tiếng là những người sống trên nước. Sấu là loài động vật hung hăng nhất trong nước. Chúng thường lên tận ngọn cùng, nơi yên tĩnh, chật hẹp, và thường đi ngược dòng sông Ông Ðốc, rạch Cái Tàu.

Tác giả mô tả số lượng cá sấu rất rõ nét và chính xác. Từ câu '– Sấu ở giữa rừng nhiều như trái mù u chín rụng!'. Đây là một phép so sánh rất hay. Tác giả không phóng đại mà diễn đạt một cách chính xác. Trong tác phẩm, người dân khi nhìn từ trên cao xuống thấy toàn bộ ao lớn đầy sấu, đây là nguy cơ lớn đối với họ. Có thể nói đây là mối nguy lớn nhất của người dân địa phương.

Đàn sấu không chỉ đông đảo mà còn rất thông minh. '…có con nằm dài như chiếc xuồng lường, con dùng hai chân trước vạch sậy, ngóng mỏ xéo lên trời như họng súng thần công đại bác. Biết có loài người đến, chúng vẫn điềm nhiên sưởi nắng, bắt cá. Duy có con sấu già trợn mắt hướng về lũ người rồi bò thối lui. Nghi ngờ gì nữa! Con sấu nọ có đốm đỏ ngay giữa tam tinh. Nó là “sấu chúa” sống lâu đời, nhiều phen kịch chiến với loài người. Khi ở trên cạn, sấu khôn nguy hiểm bằng một con rắn hổ. Sấu chúa khôn lắm, nó toàn dụ địch thủ vào hang của nó ù nơi nước sâu.' Tác giả mô tả sống động hoạt động của đàn sấu và qua đó chúng ta thấy rằng nếu không xử lý kịp thời, chúng sẽ trở thành mối nguy lớn cho người dân.

Mặc cho những khó khăn ấy, nhưng dân làng vẫn quyết định đối mặt với chúng và tin rằng số lượng cá sấu đã giảm đi một phần. Dù chỉ còn ba phần trên mười, nhưng chúng vẫn rất nhiều. Mặc dù vậy, họ không từ bỏ và tìm cách đánh bại chúng. “Trong số những người khi nãy, có những người cẩn thận mang theo mác thông, lao, ná lẫy, nhưng họ biết rằng mớ khí giới ấy chỉ có hiệu quả đối với cọp, heo rừng, đằng này, sấu lại là loài ở nước, ở bùn lầy. Chống xuồng vào thì quá cạn, còn đi bộ xuống thì lún ngập gối.” Sau những khó khăn ấy, ông Năm Hên, một người gan dạ và có chiến thuật, xuất hiện và đánh bại đàn cá sấu. Sự thông minh và sức mạnh của ông biểu hiện cho lòng kiên cường của người dân miền Nam.

Cảnh bắt cá sấu được mô tả rất nguy hiểm nhưng cũng rất hấp dẫn nhờ vào khôn ngoan và kỹ năng của ông Năm Hên. Ông có kế hoạch và có thể bắt đàn cá sấu. “Tới ao sấu, ông Năm Hên đi vòng quanh địa thế rồi ngồi xuống uống một chút rượu. Sau đó, ông và tôi đào một đường nhỏ từ bờ ao lên rừng khoảng mười thước. Sau khi hoàn thành, ông đốn một đống cây mốp tươi, chặt ra khúc ba tấc. Lửa châm và lan tỏa đến đám sậy trong ao. Chút sau, sấu bò lên đất. Tức thời, ông Năm Hên chạy lại và dùng một khúc mốp để kẹp miệng sấu. Ðuôi sấu bị liệt và sau đó, ông trói hai chân sau của nó lại, để hai chân trước tự do để nó bơi về phía ông.” Những chi tiết này là minh chứng cho sức mạnh và khôn ngoan của ông Năm Hên.

Sau khi thành công, ông Năm Hên được mọi người ở đây chào đón và cảm ơn. Trước khi rời đi, ông không quên thắp một nén nhang cho những người đã khuất. Điều này cho thấy ông là một người rất trân trọng tình thân.

Qua câu chuyện này, chúng ta lại một lần nữa ngưỡng mộ tinh thần kiên cường của những người dân miền Nam. Rừng U Minh ban đầu hoang sơ và nguy hiểm, nhưng họ đã vượt qua mọi khó khăn và chiến thắng thiên nhiên dữ dội. Và ông Năm Hên là biểu tượng cho vẻ đẹp của họ.