Với việc soạn bài Chiếc thuyền ngoài xa từ trang 69 đến trang 78 trong sách Ngữ văn lớp 12 sẽ giúp học sinh dễ dàng trả lời các câu hỏi và soạn văn 12.
Tài liệu soạn bài Chiếc thuyền ngoài xa (Nguyễn Minh Châu)
Bố cục
- Phần 1 (từ đầu... 'chiếc thuyền lới vó đã biết mất'): Hai khám phá quan trọng của Phùng - nhà nhiếp ảnh
- Phần 2 (phần còn lại): Câu chuyện về người phụ nữ làng chài.
Câu 1 (trang 78 trong sách giáo khoa Ngữ văn lớp 12 tập 2)
Khám phá của nghệ sĩ nhiếp ảnh về vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa trên biển là độc đáo và tinh tế:
+ Tranh mực tàu, như việc khám phá sự hoàn thiện của tự nhiên, trong khoảnh khắc lắng đọng trong tâm hồn
+ Bằng đôi mắt tinh tế, nghệ nhân đã phát hiện ra vẻ đẹp của mặt biển mờ sương
+ Nghệ sĩ cảm thấy hạnh phúc khi khám phá và sáng tạo, trải nghiệm vẻ đẹp tuyệt vời
+ Sự hài hòa, đầy đủ, và lãng mạn của cuộc sống khi tâm hồn được làm sạch
Câu 2 (trang 78 trong sách giáo khoa Ngữ văn lớp 12 tập 2)
Khám phá thứ hai về sự ngược đời:
Khi bước ra từ chiếc thuyền ngư phủ, màn sương phủ kín, người phụ nữ hiện ra với vẻ đẹp u ám, nghệt ngã nhưng vẫn kiên cường.
+ Một gã đàn ông vụng trộm, hung ác, đau khổ, thường xuyên lạm dụng vợ như làm giảm bớt cơn giận, nỗi đau.
→ Đằng sau vẻ đẹp huyền bí, tinh tế mà người đàn ông thấy là sự tàn bạo, phi lý như một trò chơi tàn nhẫn của số phận.
- Chứng kiến cảnh người chồng hành hạ vợ, Phùng cảm thấy bàng hoàng... vứt chiếc máy xuống đất.
Câu hỏi 3 (trang 78 sách giáo khoa ngữ văn lớp 12 tập 2)
Câu chuyện về người phụ nữ ở tòa án huyện mang ý nghĩa sâu sắc như thế nào?
+ Câu chuyện thể hiện hiện thực của cuộc sống, giúp những người như Phùng hay Đẩu, hiểu được lí do đằng sau những điều vô lý.
+ Người phụ nữ chấp nhận sống trong bóng tối của bạo lực gia đình nhưng quyết không từ bỏ tình yêu.
+ Người phụ nữ làm nghề chài có tình yêu thương vô tận dành cho con cái, bên cạnh đó, cô ấy tìm thấy niềm vui nhỏ nhoi giữa những cay đắng của cuộc sống.
→ Góc nhìn của nghệ sĩ về cuộc sống và con người: không thể đơn giản nhìn nhận, dễ dàng hiểu được những sự việc phức tạp trong cuộc sống.
Câu hỏi 4 (trang 78 sách giáo khoa ngữ văn lớp 12 tập 2)
Hình ảnh người phụ nữ ở vùng biển:
- Ngoại hình không được đẹp, khá cồng kềnh.
- Cuộc sống đầy khổ cực, đầy thử thách, không may mắn.
- Tính cách: Kiên nhẫn, bền chí dù phải đối mặt với sự bạo hành từ chồng.
- Tự trọng cao: Khi biết hành động của chồng trở nên tàn bạo được người khác và con cái phát hiện, người phụ nữ đau đớn, xấu hổ và cảm thấy nhục nhã.
- Hiểu biết sâu sắc về cuộc sống, thấu hiểu chồng, yêu thương con cái → Người phụ nữ hiền lành, hy sinh bản thân.
*Nhân vật chồng:
- Dù ban đầu là người con trai hiền lành, cuộc sống đã biến anh ta thành kẻ tàn bạo, ích kỉ.
→ Anh ta vừa là nạn nhân, vừa là kẻ gây ra nỗi đau khổ.
*Chị em Phác
+ Người chị: Mặc dù yếu đuối nhưng vẫn dũng cảm, là điểm tựa của người mẹ, ngăn cản được hành động ngu ngốc của em trai.
+ Phác: Yêu thương mẹ nhưng chỉ nhìn thấy sự tàn ác, độc ác của cha, vì còn nhỏ nên chưa hiểu được ý nghĩa của cuộc sống.
→ Hình ảnh của những đứa trẻ sống trong môi trường bạo lực.
*Nghệ sĩ Phùng
+ Người có tâm hồn nhạy cảm, sâu sắc.
+ Người lính từng trải qua nhiều khó khăn, căm ghét sự áp bức, bất công, luôn hành động vì điều tốt đẹp và công bằng.
+ Thấu hiểu, đồng cảm với mọi niềm vui, nỗi buồn, và cay đắng trong cuộc sống.
→ Người mang trong mình tâm hồn nghệ sĩ, sự giàu có của lòng trắc ẩn và khả năng thấu hiểu sâu sắc.
Câu hỏi 5 (trang 78 sách giáo khoa ngữ văn lớp 12 tập 2)
Cách Nguyễn Minh Châu xây dựng cốt truyện trong tác phẩm có điểm độc đáo:
+ Tạo ra những tình huống bất ngờ trong truyện: sau vẻ đẹp như mơ là hình ảnh tàn bạo của người đàn ông vũ phu. Điều này khiến Phùng, một người nghệ sĩ nhạy cảm, bất ngờ.
+ Tiếp theo, Phùng chứng kiến cách những đứa con của người phụ nữ làng chài đối mặt với hành động tàn bạo của cha đối với mẹ, điều này đã thay đổi tư duy của anh về nghệ thuật.
+ Qua cuộc trò chuyện với người phụ nữ làng chài, anh hiểu rõ hơn về nguyên nhân của sự cam chịu của người phụ nữ đó.
- Ý nghĩa: Nguyễn Minh Châu đã xây dựng một tình huống trong đó mọi mối quan hệ, khả năng ứng xử, thách thức đạo đức và tính cách được bộc lộ, tạo ra những bước ngoặt trong tư tưởng và cảm xúc.
Tình huống trong truyện đề cập đến ý nghĩa của việc khám phá, hiểu biết về cuộc sống.
Câu hỏi 6 (trang 78 sách giáo khoa ngữ văn lớp 12 tập 2)
Ngôn ngữ của người kể chuyện
+ Qua nhân vật Phùng, tạo ra góc nhìn trần thuật sắc sảo, độc đáo, giúp tăng cường khả năng hiểu biết về cuộc sống, lời kể trở nên khách quan, chân thực và thuyết phục.
- Ngôn ngữ của từng nhân vật phản ánh đúng tính cách của họ.
- Phong cách kể chuyện linh hoạt và sáng tạo.
Bài tập rèn luyện
Nhân vật Phùng, một người nghệ sĩ, để lại ấn tượng sâu sắc nhất với động lòng người khi anh ta tìm kiếm cái đẹp.
- Từ trái tim chân thành và tinh tế của một người nghệ sĩ chân chính, hành trình tìm kiếm cái đẹp bắt đầu.
- Anh ta có khả năng thấu hiểu và đồng cảm với con người, và luôn tìm kiếm nguyên nhân sâu xa của vấn đề.
- Anh ta nhìn thấu vẻ đẹp tiềm ẩn sâu bên trong tâm hồn của con người.