Trong Bài 6: Nguyễn Trãi - “Dành còn để trợ dân này”, thuộc sách Kết nối tri thức môn Ngữ văn lớp 10, học sinh sẽ thực hành đọc hai tác phẩm: Ngôn chí và Bạch Đằng hải khẩu.
Do đó, Mytour sẽ cung cấp tài liệu Soạn văn 10: Ngôn chí, Bạch Đằng hải khẩu, kính mời quý độc giả tham khảo dưới đây.
Thực hành đọc: Ngôn chí, Bạch Đằng hải khẩu
Ngôn chí
1. Chủ đề, nguồn gốc và loại văn bản
- Chủ đề: Vẻ đẹp tự nhiên
- Nguồn gốc: Tinh túy, chân thành
- Loại văn bản: Thơ Nôm của triều Đường
2. Tả cảnh và trạng thái tâm hồn của nhân vật trữ tình
- Hình tượng thiên nhiên: Sự hòa mình vào vẻ đẹp dân dã của làng quê, yên bình và thanh thản.
- Tâm trạng của nhân vật trữ tình: Lạc quan, bình tĩnh
3. Đặc điểm nghệ thuật nổi bật
- Sự kết hợp hài hòa giữa ngôn ngữ Hán Việt và ngôn ngữ Thuần Việt
- Việc áp dụng một cách tinh tế thể thơ thất ngôn bát cú và sử dụng câu thơ lục ngôn “trang điểm áo gấm chưa xong đã”
4. Vẻ đẹp tư tưởng và tâm hồn của tác giả
Vẻ đẹp tư tưởng và tâm hồn của tác giả: Tâm hồn cao thượng, lựa chọn cuộc sống giản dị, tránh xa cuộc sống xô bồ, giữ vững phẩm chất trong sạch.
Bạch Đằng hải khẩu
1. Đề tài, tài liệu, thể loại của bài thơ
- Đề tài: Tình yêu quê hương, đất nước
- Thể loại: Thơ chữ Hán (Thất ngôn bát cú Đường luật)
2. Cảm hứng lịch sử và cảm hứng thời sự trong tác phẩm
- Cảm hứng lịch sử: Sự tự hào về chiến thắng lịch sử trên dòng sông Bạch Đằng
- Cảm xúc về tình hình xã hội hiện tại làm tâm trạng thất vọng
3. Niềm tự hào về đất nước, kỷ niệm về những chiến công lẫy lừng của cha ông
“Sóc phong xuy hải khí lăng lăng
Khinh khởi ngâm phàm quá Bạch Đằng
Ngạc đoạn kình khoa sơn khúc khúc
Qua trầm kích chiết ngạn tằng tằng...”
=> Dòng sông Bạch Đằng đã là chứng nhân cho bao kỳ tích của dân tộc.
4. Sâu sắc suy ngẫm về lịch sử của tác giả
Bài thơ tôn vinh sự hiên ngang của các vua Trần cùng những tướng lĩnh dũng cảm và nhân dân quả cảm đã từng chiến đấu, chiến thắng trên dòng sông Bạch Đằng. Khi nhớ về quá khứ, Nguyễn Trãi muốn truyền đi những suy tư, lo lắng về thời nay.