Buzz
Độc Tiểu Thanh kí là một trong số các bài thơ chữ Hán của Nguyễn Du, được học trong chương trình môn Ngữ văn lớp 11.
Mytour cung cấp tài liệu Soạn văn 11: Độc Tiểu Thanh kí. Các bạn học sinh có thể xem chi tiết nội dung dưới đây.
Viết bài Độc Tiểu Thanh kí
Trước khi đọc
Câu 1. Liệt kê một số tác phẩm văn học Việt Nam nói về đau khổ của phụ nữ mà bạn biết.
Có một số tác phẩm như: Truyện Kiều (Nguyễn Du), Bánh trôi nước (Hồ Xuân Hương),...
Câu 2. Chia sẻ suy nghĩ của bạn về số phận của phụ nữ trong xã hội phong kiến qua nhân vật Thúy Kiều.
Định mệnh của phụ nữ trong xã hội phong kiến: tài năng nhưng bị ràng buộc, không kiểm soát được cuộc sống của mình,...
Sau khi hoàn thành việc đọc
Câu 1. Theo bạn, mối liên kết logic giữa câu 1 và câu 2 của bài thơ là gì?
- Về nội dung: Câu 1 nói về cảnh đẹp của Tây Hồ, một địa điểm nổi tiếng ở Hàng Châu (Trung Quốc), nơi gắn liền với số phận của nhân vật Tiểu Thanh - người được tác giả viếng thăm trong câu 2; liên kết giữa câu 1 và câu 2 là tuần tự sự kiện.
- Về mặt cấu trúc, là sự kết hợp giữa quá khứ và hiện tại trong tâm trạng nội tâm của tác giả: từ cảnh đẹp huy hoàng của quá khứ đến sự phá hủy và phai mờ của hiện thực; đối diện với thực tại, tác giả chia sẻ sự tiếc nuối về số phận bất công của người tài năng bị ràng buộc từng trải. Sự phản ánh về cuộc sống và lòng bi thương về số phận con người được thể hiện qua hai câu thơ này.
Câu 2. Đưa ra và phân tích mối liên hệ ý nghĩa trong hai câu thơ.
- Diễn đạt và mối quan hệ ý nghĩa trong hai câu thơ:
- “son phấn” đề cập đến vẻ đẹp của bề ngoài - “văn chương” đề cập đến vẻ đẹp của tinh thần bên trong.
- “có” (hình sắc hiển nhiên) - “không” (văn chương trừu tượng, không thể nhìn thấy mà chỉ cảm nhận)
- “son phấn” phải chịu nỗi đau khi chết - “văn chương” bị phá hủy nhưng vẫn còn lại.
- Phân tích về ý nghĩa trong hai câu thơ:
- Phần đầu của mỗi câu thể hiện sự đối lập: “son phấn” (vẻ đẹp ngoại hình) - “văn chương” (vẻ đẹp tâm hồn bên trong).
- Phần sau có sự đồng nhất: cả “son phấn” và “văn chương” đều chịu đau đớn, nhưng mỗi loại đau khác nhau, “son phấn” là đau về tinh thần (đau đớn, xót xa), “văn chương” là đau về vật chất (bị phá hủy).
Câu 3. Phân tích cảm xúc và suy tư của tác giả thông qua hai câu tuyên bố.
- Những người tài năng như Tiểu Thanh rất xứng đáng được tôn trọng và sống hạnh phúc, nhưng lại phải chịu đựng số phận bất hạnh, đầy khổ đau.
- Tác giả cho biết sự căm hận ấy không thể trách được thiên đường, bởi thậm chí cả thiên đường cũng bỏ mặc số phận của họ.
=> Phản ánh sự phẫn uất trước cuộc đời không công bằng, thể hiện quan điểm rằng số mệnh là tương đối, người tài năng thường phải đối diện với nhiều gian nguy.
Câu 4. Chia sẻ quan điểm của bạn về tâm trạng của Nguyễn Du trong hai câu kết.
- “Thời gian dài bất tận, ý chỉ về tương lai xa xôi.”
- Câu hỏi nhỏ nhẹ “Liệu trên thế gian có ai hiểu Tố Như”: thể hiện nỗi cô đơn của tác giả trong hiện tại, cũng như nỗi lo lắng về tương lai sau này.
=> Nguyễn Du dường như cũng đang phải đối mặt với sự lạc lõng, lo lắng về tương lai có ai hiểu được nỗi lòng của mình.
Câu 5. Tác giả đã tổng kết về bi kịch chung của những người tài hoa, phong nhã trong xã hội phong kiến như thế nào?
- Tóm tắt về bi kịch chung của những con người tài năng, phong nhã trong xã hội phong kiến: cuộc sống đầy bất hạnh, gánh chịu nhiều đau khổ và bất công.
- Nguyễn Du, một nhà văn tài năng, trải qua bi kịch nhiều đời nhưng vẫn cảm thông đến số phận của những người tài hoa, thu hút lòng tri kỷ.
Câu 6. Hãy đề cập và giới thiệu một số tác phẩm của Nguyễn Du viết về đề tài người phụ nữ.
Ví dụ: Truyện Kiều.
Liên kết đọc - viết
Viết đoạn văn (khoảng 150 từ) so sánh nội dung của hai câu luận trong Độc Tiểu Thanh kí với nội dung:
'Đau đớn thay số phận người phụ nữ
Lời rằng bạc mệnh cũng là điều thường thấy.'
Gợi ý:
Hai câu thơ trong bài thơ Độc Tiểu Thanh kí có điểm tương đồng với hai câu trong Truyện Kiều:
“Đau đớn thay số phận người phụ nữ
Lời rằng bạc mệnh cũng là điều thường thấy.”
Nội dung cả hai nhấn mạnh sự đau buồn, tiếc thương cho số phận khó khăn của phụ nữ tài hoa trong xã hội cũ. Họ đều có tài năng, vẻ đẹp nổi bật nhưng lại gặp phải số phận đắng cay. Nhà thơ đa cảm với hoàn cảnh của họ, nhưng cũng phản ánh lên số phận của bản thân - có lẽ cũng là người tài hoa trong xã hội.
