Bài thơ Chạy giặc của Nguyễn Đình Chiểu đã mô tả cảnh tượng bi kịch của đất nước khi bị giặc Pháp xâm lược. Hôm nay, Mytour giới thiệu đến bạn đọc tài liệu Soạn văn 8: Chạy giặc.
Các bạn học sinh lớp 8 có thể xem tài liệu để hiểu rõ hơn về tác giả và tác phẩm này.
Tài liệu Soạn văn Chạy giặc - Mẫu 1
Câu hỏi 1. Phân tích cấu trúc, vần, điệu, thể và nhịp của bài thơ.
- Cấu trúc: Gồm 4 phần
- Phần 1. Hai câu đầu (Giới thiệu): Tình hình nước ta bị quân giặc Tây xâm lược.
- Phần 2. Hai câu tiếp theo (Mô tả): Miêu tả chi tiết cảnh tượng hỗn loạn
- Phần 3. Hai câu tiếp theo (Phân tích): Đặt vấn đề trong ngữ cảnh toàn cảnh, sâu sắc hơn
- Phần 4. Hai câu cuối cùng (Kết luận): Tình yêu nước, lòng thương dân và lo lắng cho tương lai của đất nước
- Vần lành: Chú trọng vào vần ở các câu 2, 4, 6 và 8 (Tây, tay, bay, mây, này)
- Qui luật trắc (tiếng thứ 2 là thanh trắc - chợ)
- Niêm: từ thứ 2 của câu 1 niêm với từ thứ 2 của câu 8 là trắc, từ thứ 2 của câu 2 niêm với từ thứ 2 của câu 3 là bằng, từ thứ 2 của câu 4 niêm với từ thứ 2 của câu 5 là trắc, từ thứ 2 của câu 5 niêm với từ thứ 2 của câu 6 là bằng
- Nhịp: 2/2/3 ở các câu 1, 3, 4, 5 và 6; 4/3 ở các câu 2, 7 và 8
Câu hỏi 2. Trong sáu câu mở đầu, hình ảnh cuộc chạy trốn khỏi quân giặc của nhân dân được diễn đạt như thế nào?
Hình ảnh cuộc chạy trốn khỏi quân giặc của nhân dân được diễn đạt qua các từ ngữ: lơ lửng, dạo dạo, tan nát bọt nước, nhuộm màu mây vẽ bức tranh hỗn loạn, đau thương với những người yếu đuối, không nơi trú ẩn.
Câu hỏi 3. Theo em, tác giả muốn truyền đạt điều gì qua hai câu thơ cuối?
Tác giả thể hiện sự quan tâm, đồng cảm với nhân dân, với số phận của quê hương, đồng thời cũng thể hiện sự thất vọng, hy vọng vào “những người giải cứu” - những người có khả năng và trách nhiệm với quê hương.
Câu hỏi 4. Xác định các phương thức tu từ được sử dụng trong bài thơ và chỉ ra tác dụng của chúng.
- Câu hỏi tu từ được đặt ra ở cuối bài thơ không phải là để tìm kiếm câu trả lời, mà đã nằm trong câu hỏi ngay từ đầu.
- Tác dụng: nhấn mạnh nội dung mà tác giả muốn truyền đạt, đề cập đến việc quốc gia cần những người có trách nhiệm đứng lên bảo vệ quê hương, đối phó với quân thù ngoại xâm.
Soạn bài Chạy giặc - Mẫu 2
Thông tin về Tác giả
- Nguyễn Đình Chiểu (1822 - 1888), được biết đến với biệt danh Đồ Chiểu, sinh ra tại làng Tân Thới, Gia Định (nay là phần của Thành phố Hồ Chí Minh), quê hương của mẹ, và quê cha là ở xã Bồ Điền, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế.
- Ông thi đỗ kỳ thi tú tài khi mới 21 tuổi (năm 1843), nhưng sau đó, chỉ sau 6 năm (năm 1849), ông đã mất thị lực.
- Sau đó, ông trở về Gia Định, dạy học và trị bệnh cho nhân dân bằng cách sử dụng thuốc dân gian.
- Trong thời kỳ đế quốc Pháp xâm lược miền Nam, ông tích cực tham gia vào phong trào kháng chiến cùng với các lãnh tụ khác, thảo luận về cách đánh đuổi giặc, cũng như viết văn để khích lệ tinh thần của nhân dân.
- Nguyễn Đình Chiểu, một nhà thơ vĩ đại của dân tộc, khi Nam Kỳ bị giặc chiếm, ông quay về sống ở Ba Tri (Bến Tre).
- Tác phẩm của Nguyễn Đình Chiểu chủ yếu lan truyền những giá trị về đạo lý nhân văn và thúc đẩy tinh thần yêu nước.
- Dưới bút danh tài hoa của Nguyễn Đình Chiểu, nhiều tác phẩm đã trở thành biểu tượng văn hóa dân tộc như Truyện Lục Vân Tiên, Dương Từ - Hà Mậu, Chạy giặc, Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc, Thơ điếu Trương Định…
Các tác phẩm
1. Hoàn cảnh ra đời
- Hiện chưa có tài liệu rõ ràng về hoàn cảnh sáng tác của bài thơ này.
- Dựa vào tình hình lịch sử và cuộc đời của Nguyễn Đình Chiểu, có người cho rằng bài thơ được viết ngay sau khi thành Gia Định bị thực dân Pháp tấn công vào ngày 17 tháng 2 năm 1859.
- “Chạy giặc” là một trong những tác phẩm đầu tiên của phong trào yêu nước chống lại thực dân Pháp vào cuối thế kỷ 19.
2. Sơ đồ
Gồm 2 phần:
- Phần 1. Mô tả sáu câu đầu: diễn biến của nhân dân và đất nước khi thực dân Pháp xâm lược.
- Phần 2. Hai câu còn lại: thể hiện tâm trạng, quan điểm của nhà thơ trước tình hình đất nước bị xâm lược.
3. Nội dung và kỹ thuật
- Nội dung: bài thơ Chạy giặc đã miêu tả sinh động khung cảnh tan tác, đau buồn của đất nước khi bị thực dân Pháp xâm lược.
- Kỹ thuật sử dụng tu từ, bút pháp tả thực…