Buzz
Soạn văn 8: Lễ tôn vinh tài năng Đinh Dậu, sẽ được Mytour giới thiệu với những thông tin bổ ích.
Học sinh lớp 8 có thể xem chi tiết nội dung của tài liệu được chúng tôi giới thiệu ngay dưới đây.
Bản đồ Lễ tôn vinh tài năng Đinh Dậu
Soạn bài Lễ tôn vinh tài năng Đinh Dậu
Trước khi đọc
Câu hỏi 1. Nhà nước phong kiến xưa tổ chức các kỳ thi cho thí sinh tham dự với mục đích gì?
Lựa chọn những người tài năng cho đất nước.
Câu 2. Sau mỗi cuộc thi (thể thao, nghệ thuật, giáo dục...), thường diễn ra một buổi lễ tôn vinh và trao giải. Mục đích của lễ tôn vinh là gì?
Tôn vinh, ghi nhận thành tích xuất sắc của những người tham gia.
Sau khi hoàn thành việc đọc
Trả lời câu hỏi
Câu hỏi 1. Bố cục bài thơ bao gồm bao nhiêu phần? Đó là những phần nào?
Bài thơ được chia thành ba phần:
- Phần 1: Hai dòng thơ đầu tiên giới thiệu về cuộc thi khoa Đinh Dậu
- Phần 2: Bốn dòng thơ tiếp theo mô tả cảnh thi thực tế
- Phần 3: Hai dòng thơ cuối cùng thể hiện tâm trạng của nhà thơ
Câu hỏi 2. Hai dòng thơ đề cập đến điều gì về chế độ thi cử ở Việt Nam vào cuối thế kỷ XIX?
- “Nhà nước ba năm tổ chức một khoa”: Mỗi ba năm tổ chức một kỳ thi Hương
- Điều không bình thường:
- “Trường Nam thi lẫn với trường Hà”: “Trường Nam” ở Nam Định, “Trường Hà” ở Hà Nội. Đây là hai trường thi Hương ở Bắc kỳ thời xưa. Khi thực dân Pháp chiếm Hà Nội, trường thi ở đây bị bãi bỏ, sĩ tử ở Hà Nội phải xuống thi chung ở trường Nam Định.
- Từ “lẫn” cho thấy sự hỗn loạn, lộn xộn của trường thi. Điều này làm mất đi sự trang nghiêm của kì thi Hương.
=> Hai câu đề phản ánh sự suy tàn, suy sụp của hệ thống thi cử ở Việt Nam vào thế kỷ XIX.
Câu hỏi 3. Biện pháp tu từ nào đã được áp dụng trong cách diễn đạt “Lôi thôi sĩ tử vai đeo lọ” và “Ậm ọe quan trường miệng thét loa”? Nêu rõ tác dụng của biện pháp tu từ đó trong việc tái hiện hình ảnh các sĩ tử và quan viên người Việt.
- Biện pháp tu từ đảo ngữ được áp dụng trong cách diễn đạt “Lôi thôi sĩ tử vai đeo lọ” và “Ậm ọe quan trường miệng thét loa”.
Tác dụng: nhấn mạnh vào sự cồn cào của các sĩ tử và cách nói năng kiêu căng của đám quan trường, đồng thời tạo hiệu ứng gây cười khi những nhân tài trong một kỳ thi quan trọng của quốc gia lại trông thật kém cỏi, cồn cào, thảm hại.
Câu 4. Đánh giá tác dụng của phép đối được tác giả áp dụng trong hai câu thực.
Phép đối: “lôi thôi - ậm ọe”, “sĩ tử - quan trường”, “vai đeo lọ - miệng thét loa”
Tác dụng: miêu tả cảnh thi cử thời kỳ đó đầy rối ren, không còn theo trật tự; cảnh thi đã gián tiếp phản ánh sự suy vong của nền giáo dục, sự lạc hậu của tri thức Phong.
Câu 5. Âm nhạc vui vẻ được thể hiện ra sao thông qua việc mô tả, nhấn mạnh hai hình ảnh mang yếu tố “nước ngoài” là quan sứ và bà mụ?
- Quan sứ: “Lọng cắm rợp trời quan sứ đến” cho thấy sự đón tiếp trang trọng
- Bà mụ: “Váy lê quét đất mụ đầm ra” thể hiện phong cách ăn mặc kiêu căng, phô trương.
- Phép đối “lọng - váy, trời - đất, quan sứ - mụ đầm” nhằm châm biếm, mỉa mai, hạ nhục lãnh đạo, thực dân.
=> Sự xuất hiện của quan sứ thường được kỳ vọng sẽ tạo ra một không khí trang trọng hơn tại trường thi. Nhưng ngược lại, điều này chỉ làm nổi bật thêm sự nhếch nhác, bừa bãi ở cảnh thi.
Câu 6. Khi nhắc đến “nhân tài đất Bắc”, tác giả muốn gợi mở về những cá nhân nào? Em cảm nhận được thái độ gì của tác giả qua thông điệp đó?
- Khi nhắc đến “nhân tài đất Bắc”, tác giả muốn ám chỉ đến những đối tượng như: quan trường, sĩ tử, những người có tài năng ở xã hội thời bấy giờ, những người Việt nhận biết được tình hình bi thảm của dân tộc.
- Thái độ của tác giả: cảm thấy tiếc nuối, đau đớn về số phận của quê hương.
Câu 7. Nhân vật nào trong bài thơ gây ấn tượng mạnh nhất với em? Tại sao?
- Nhân vật ấn tượng nhất: bà chủ nhà
- Lâu nay, trường thi là biểu tượng của sự trang nghiêm, vẻ uy nghiêm mà truyền thống xưa cũ đã gắn liền với sự đàn ông. Nhưng giờ đây, hình ảnh của “bà chủ nhà” với chiếc “váy dài quét sàn” thực sự làm cho bầu không khí trở nên dễ thương hơn, hài hước hơn trong giới quan trường.
Câu 8. Tác giả trong bài thơ này mang cảm xúc chủ đạo nào?
Tác giả chủ yếu thể hiện sự phê phán đối với bức tranh xã hội nhộn nhịp, sự vô trách nhiệm của giới trẻ và cảnh vật chính trị; cũng như trải lòng về nỗi đau đớn, sự thương tâm với tình hình quốc gia.
Kết nối với việc đọc
Viết một đoạn văn (tầm 7 - 9 câu) phân tích một chi tiết mang tính chất trào phúng mà tôi ấn tượng nhất trong bài thơ Lễ xướng danh khoa Đinh Dậu.
Gợi ý:
Trong bài thơ “Lễ xướng danh khoa Đinh Dậu”, Tú Xương đã tạo dựng nhiều chi tiết mang tính chất trào phúng. Tuy nhiên, chi tiết mà tôi cảm thấy ấn tượng nhất là việc mô tả sĩ tử và quan trường. “Sĩ tử” thường được xem là những con người có học thức trong xã hội phong kiến, sống theo lối nghiêm túc của nhà giáo dục. Tuy nhiên, trong bài thơ này, họ được mô tả với hình ảnh hài hước, lôi thôi. Việc sử dụng các phép tu từ, biến đổi ngôn từ, đặt từ “lôi thôi” ở đầu câu thơ đã tạo ra ấn tượng mạnh mẽ. Khung cảnh của trường thi không còn là nơi trang trọng mà ngày nay đã trở nên ồn ào, như một cuộc họp chợ. Người dự thi cũng không còn giữ phong thái trang nghiêm mà thay vào đó là sự náo nhiệt, ồn ào. Thông qua chi tiết này, tác giả đã khiến người đọc cảm thấy vừa buồn vừa vui trước hoàn cảnh xã hội thời điểm đó.
