Buzz
Bài thơ Thuyền và biển của Xuân Quỳnh được hướng dẫn nghiên cứu trong giáo trình của môn Ngữ văn lớp 11.
Hôm nay, Mytour ra mắt tài liệu Soạn văn 11: Thuyền và biển. Mời các bạn đọc tham khảo chi tiết ngay dưới đây.
Chuẩn bị bài học về Thuyền và biển
Trước khi đọc
Câu 1. Bạn đã nhận ra những so sánh đặc biệt nào về tình yêu và sự kết nối giữa những người yêu nhau chưa?
Trong bài Tự hát, Xuân Quỳnh đã so sánh “trái tim” - biểu tượng của tình yêu với “vàng”, “mặt trời” như một ví dụ.
Câu 2. Bạn có nghe qua những bản nhạc dựa trên thơ của Xuân Quỳnh chưa? Nếu có, hãy chia sẻ cảm nhận của bạn về một trong những bản đó.
Bài hát “Thuyền và biển” với giai điệu ngọt ngào, đong đầy cảm xúc.
Đọc văn bản
Câu 1. Có những biểu hiện hình thức nào cho thấy có một câu chuyện được kể trong bài thơ?
Biểu hiện hình thức chứng tỏ có một câu chuyện được kể trong bài thơ là:
- Cụm từ: 'kể anh nghe'
- Nhân vật: thuyền và biển
Những người yêu nhau sẽ hiểu và biết đối phương mong muốn gì.
Câu 3. Nhân vật tận tình – người kể chuyện đã thống nhất với nhân vật trong câu chuyện như thế nào?
- Nhân vật trong câu chuyện: thuyền - người con trai, biển - người con gái.
- Tác giả cảm thấy mình giống như người con gái, khao khát tình yêu và nếu thiếu đi tình yêu sẽ chỉ còn bão tố.
Sau khi đọc
Câu 1. Cảm nhận của bạn về câu chuyện mà nhân vật trữ tình kể trong bài thơ là gì?
Câu chuyện mà nhân vật trữ tình kể trong bài thơ là một câu chuyện tình yêu đầy cảm xúc. “Thuyền” và “biển” có thể tượng trưng cho “anh” và “em”, người con trai và người con gái.
Câu 2. Trong câu chuyện về thuyền và biển, hai đối tượng này được đặt trong mối quan hệ như thế nào? Những cung bậc tình cảm nào đã được “người kể” phản ánh, khám phá?
- “Thuyền” đại diện cho “anh”, người con trai; “biển” là “em”, người con gái.
- Những khía cạnh tình cảm mà “người kể” phân tích, khám phá:
- Tình yêu trung thành, đậm đà
- Sự hiểu biết giữa đôi lứa yêu nhau
- Nỗi lo lắng, bất an về sự cách xa
Câu 3. Từ câu chuyện của thuyền và biển, bạn nghĩ gì về vấn đề “hiểu”, “biết” và “gặp” trong mối quan hệ tình yêu?
- “Hiểu”: sự đồng cảm, sâu sắc
- “Biết”: nhận thức về những thay đổi trong tình yêu, có lúc êm đềm, lúc hỗn loạn tùy thuộc vào từng người biết cách điều chỉnh bản thân.
- “Gặp”: sự gặp gỡ, trò chuyện thân mật giữa những người yêu nhau.
=> Ba yếu tố quan trọng để duy trì một mối quan hệ tình yêu.
Câu 4. Đưa ra nhận định về việc xen kẽ hai câu chuyện trong bài thơ. Số dòng thơ dành cho mỗi câu chuyện được chia như thế nào? Ý kiến của bạn là gì về điều này?
- Trong bài thơ, câu chuyện giữa “em” - nhân vật trữ tình và “anh” là câu chuyện góc. “Em” đã kể cho “anh” nghe cũng là kể cho đọc giả nghe câu chuyện giữa thuyền và biển. Thực chất câu chuyện “em” kể chính là sự biểu đạt các tình cảm, trạng thái của tình yêu nói chung, cũng như lý tưởng, mong muốn về tình yêu của “em” nói riêng.
- Vì câu chuyện thuyền và biển đã diễn đạt tất cả điều cần nói nên “em” không cần phải mở rộng hơn, mở rộng hơn về câu chuyện giữa mình và “anh”. Khi câu chuyện giữa thuyền và biển đến cao trào, rất tự nhiên “em” đã thẳng thắn tuyên bố tình yêu với “anh”.
=> Tổng thể, việc xen kẽ và hòa nhập hai câu chuyện đã tạo ra một cách tiếp cận khác biệt đối với tình yêu, cả về mặt khách quan lẫn chủ quan, làm cho ấn tượng của người đọc về những tâm sự của nhân vật trữ tình trở nên mạnh mẽ, sâu sắc hơn.
Câu 5. Bài thơ giúp bạn nhận thức như thế nào về tâm sự và khát vọng của nhân vật trữ tình?
Nhân vật trữ tình tự xưng là “em”, do đó có thể hiểu bài thơ là lời tâm sự của một người phụ nữ về tình yêu. Trong tâm sự đó, chúng ta nhận thấy sự quan tâm sâu sắc đến tình yêu, sự thấu hiểu và sẻ chia.
Câu 6. Đánh giá tổng quan về vai trò, ý nghĩa của yếu tố tự sự được sử dụng trong bài thơ.
- Thu hút người đọc vào cuộc hành trình tinh thần trong bài thơ một cách tự nhiên.
- Giúp tác giả làm rõ nhiều khía cạnh của tình yêu một cách khách quan, dễ tạo ra sự đồng cảm, chia sẻ.
- Đa dạng hóa các biểu hiện của nhân vật trữ tình: từ việc xuất hiện trực tiếp đến việc ẩn mình trong hình tượng “biển”.
Liên kết giữa việc đọc và viết
Tìm đọc một bài thơ trữ tình khác chứa đựng câu chuyện ẩn dụ về tình yêu tương tự như Thuyền và biển. Sau đó, viết một đoạn văn (khoảng 150 từ) so sánh hai tác phẩm.
Gợi ý:
Trong số các bài thơ trữ tình, Sóng của nhà thơ Xuân Quỳnh cũng chứa đựng câu chuyện ẩn dụ về tình yêu gần gũi với Thuyền và biển. Trái với việc sử dụng “biển” trong Thuyền và biển để ẩn dụ cho “em”, Xuân Quỳnh đã lựa chọn hình tượng “sóng” trong Sóng để biểu hiện “em”. Mặc dù sử dụng hình tượng khác nhau, nhưng cả hai tác phẩm đều nhấn mạnh tính cách, cung bậc cảm xúc của người con gái trong tình yêu - khát khao yêu thương, mong muốn trung thành và cả những lo âu, trăn trở. Dù có điểm khác biệt, hai bài thơ đều chứa đựng những thông điệp tương đồng.
