Đây là tài liệu hữu ích, giúp các bạn ôn tập và củng cố kiến thức ngữ văn lớp 11. Chúc các bạn đạt kết quả cao trong kỳ thi sắp tới.
Hai Đứa Trẻ - Thạch Lam
Truyện ngắn theo truyền thống phải có cốt truyện đặc biệt với những tình huống éo le kịch tính. Tuy nhiên, truyện “Hai đứa trẻ” trong tập “Nắng trong vườn” của Thạch Lam không phải là một chuyện tâm tình lớn lẻ. Chúng ta không thể quên tâm trạng thao thức của hai chị em Liên khi đợi chuyến tàu về từ Hà Nội qua phố huyện. Thạch Lam là một nhà văn lãng mạn đặc biệt của nhóm Tự Lực Văn Đoàn, sáng tác của ông phản ánh thực tế cuộc sống của người nghèo ở phố huyện và làng quê. Truyện ngắn “Hai đứa trẻ” được ví như “một bài thơ trữ tình đượm buồn” với việc thể hiện xúc cảm mong manh trong nội tâm nhân vật.
Chuyến tàu được miêu tả tỉ mỉ qua tâm trạng của hai chị em Liên và An. Khi đêm khuya đã về, Liên không ngủ, chờ đợi tiếng còi xe lửa kéo dài theo ngọn gió xa xôi. Khi nghe tiếng còi, Liên gọi An dậy. Chuyến tàu chỉ dừng lại rồi biến mất trong đêm tối như một ánh sao băng lấp lánh bay qua nền trời. Hai chị em Liên nhìn theo ánh đèn xanh xa xa rồi khuất sau rặng tre, mang theo ước mơ và hoài bão đi tới nơi không rõ.
Dù chuyến tàu đêm hôm nay ít người và tối hơn những ngày thường, Liên vẫn ngồi im lặng, mơ mộng. Hà Nội xa xăm, sôi động và rực rỡ nhưng đối với Liên, đêm tàu mang đến một thế giới khác. Một thế giới khác hoàn toàn, khác với ánh sáng của đèn chị Tí và lửa bác Siêu. Đó là kí ức của Hà Nội trong tuổi thơ, những kỉ niệm đẹp vẫn sâu sắc trong tâm hồn dù chỉ trong giây lát mơ màng. Những ký ức tươi sáng từ tuổi thơ thường in sâu trong tâm hồn như một chiếc gối êm ru ta vào giấc ngủ dịu. Dù đã lâu rồi xa Hà Nội, nhưng hai chị em Liên vẫn “nhớ như in” những lần “đi chơi bờ hồ, uống những cốc nước lạnh xanh đỏ, ăn những món ngon lạ”. Họ gợi mùi thơm của hồi xưa… Chuyến tàu đêm là một kí ức đẹp của tuổi thơ, mang lại tiếc nuối. Dù mơ hồ nhưng đó vẫn là niềm vui, làm dịu đi tẻ nhạt của hiện tại cho hai chị em Liên đi vào giấc ngủ sau một ngày buồn tẻ.
Cuộc sống hiện tại xung quanh Liên đầy buồn tẻ, nhưng chuyến tàu từ Hà Nội mang đến một chút thế giới khác qua phố huyện nghèo. Khi tàu khuất sau rặng tre, Liên vẫn ngồi im lặng, mơ mộng. Có vẻ Liên đang ấp ủ trong lòng khát khao thay đổi cuộc sống, ước mơ trở lại những ngày tươi sáng của tuổi thơ ở Hà Nội. Trong suy nghĩ trong sáng của mình, Hà Nội là một thiên đường ở trong mơ. Nhìn theo đoàn tàu xa dần, Liên đắm chìm trong những bồi hồi, xao xuyến, ánh mắt rơi vào cõi mơ màng. Liên nghĩ về quá khứ, về tương lai và hiện tại. Quá khứ tươi sáng đã xa, tương lai mơ hồ nhưng đẹp như trong truyện cổ tích. Đây là ảo ảnh tươi sáng rồi tàn dần, xa dần trong nỗi tiếc nuối của Liên. Dù thế nào, đó vẫn là niềm vui, làm dịu đi mọi tẻ nhạt của hiện tại để hai chị em Liên có thể ngủ sau một ngày buồn tẻ.
Là một truyện ngắn không có cốt truyện, nhưng nhà văn chỉ tập trung vào thế giới nội tâm của hai đứa trẻ, những cảm xúc mơ hồ, mong manh trong tâm trạng của họ được thể hiện tinh tế qua lối viết mềm mại, trong sáng, giàu hình ảnh và nhạc điệu. Đây là một câu chuyện về chờ đợi, hi vọng và tiếc nuối, đồng thời là sự an ủi cho hiện tại và một hy vọng cho tương lai. Chuyến tàu đêm được xem như một biểu tượng của tâm trạng buồn trong bài thơ này.
Khi đọc truyện ngắn “Hai đứa trẻ”, ta như đang đọc một bài thơ trữ tình buồn vì tâm trạng đợi đòi của hai chị em Liên thể hiện một cách nhẹ nhàng nhưng sâu sắc trong lòng người đọc.
Mytour có tài liệu để xem thêm chi tiết.