Buzz
Mytour sẽ cung cấp tài liệu Soạn văn 10: Nguyễn Trãi - Cuộc đời và sự nghiệp, giúp bạn hiểu biết nhiều hơn.
Mytour kính mời các bạn học sinh lớp 10 tham khảo chi tiết của tài liệu được giới thiệu dưới đây.
Soạn bài về Nguyễn Trãi - Cuộc đời và sự nghiệp - Mẫu 1
1.1 Sự nghiệp
- Nguyễn Trãi (1380 - 1442), còn được biết đến với bút hiệu là Ức Trai.
- Sinh ra ở làng Chi Ngại, huyện Phượng Sơn, lộ Lạng Giang (nay thuộc huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương).
- Cha là Nguyễn Ứng Long (sau đổi tên thành Nguyễn Phi Khanh) - một nho sinh nghèo, học giỏi và đỗ Thái học sinh (Tiến sĩ) trong thời kỳ Trần. Mẹ là Trần Thị Thái, con của quan tư đồ Trần Nguyên Đán.
- Trong tuổi thơ, Nguyễn Trãi phải đối mặt với nhiều biến cố đau lòng: mẹ mất khi chỉ mới năm tuổi, ông nội qua đời khi mười tuổi.
- Năm 1400, ông đỗ cử nhân Thái học, phục vụ dưới thời nhà Hồ.
- Năm 1407, khi giặc Minh xâm lược, Nguyễn Phi Khanh bị bắt sang Trung Quốc. Nguyễn Trãi ghi nhớ lời cha để trả nghĩa vụ quốc gia và báo thù cho gia đình.
- Sau khi thoát khỏi giam cầm của giặc Minh, ông tham gia nghĩa quân Lam Sơn dưới sự lãnh đạo của Lê Lợi, có vai trò quan trọng trong chiến thắng của nghĩa quân.
- Ông là một nhà quân sự, chính trị hàng đầu của dân tộc Việt Nam. Đồng thời, ông cũng là một nhà văn, nhà thơ vĩ đại của dân tộc.
- Ông đóng vai trò quan trọng trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, đồng hành cùng Lê Lợi, đánh bại quân xâm lược.
- Tuy nhiên, cuộc đời ông kết thúc bi thảm vào năm 1442 với vụ án “Lệ Chi Viên” nổi tiếng.
- Năm 1980, UNESCO công nhận Nguyễn Trãi là Danh nhân văn hóa thế giới.
1.2 Sự nghiệp
- Nguyễn Trãi là một nhà văn chính trị lỗi lạc với các tác phẩm: Quân trung từ mệnh tập, Bình Ngô đại cáo, chiếu biểu viết dưới thời Lê… Tư tưởng chủ đạo trong các tác phẩm này là tư tưởng nhân nghĩa, yêu nước thương dân.
- Nguyễn Trãi được biết đến như một nhà thơ tâm hồn sâu lắng: Tập thơ Ức trai, Tập thơ Quốc âm đã thể hiện hình ảnh của một vĩ nhân lớn lao và đồng thời là con người của thế gian.
Soạn bài về Nguyễn Trãi - Cuộc đời và sự nghiệp - Mẫu 2
2.1 Chuẩn bị
a. Cuộc đời
- Nguyễn Trãi (1380 - 1442), còn được biết đến với tên là Ức Trai.
- Nguyên quán làng Chi Ngại, huyện Phượng Sơn, đường Lạng Giang (hiện nay thuộc huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương).
- Sinh ra trong gia đình của Nguyễn Ứng Long (sau đổi tên thành Nguyễn Phi Khanh) - một học sinh nho nghèo, thông minh và đỗ cử nhân Thái học (Tiến sĩ) vào thời Trần. Mẹ của ông là Trần Thị Thái, con của quan Tư đồ Trần Nguyên Đán.
- Trong tuổi thơ, Nguyễn Trãi phải trải qua nhiều mất mát đau lòng: mất mẹ khi mới năm tuổi, ông nội qua đời khi mười tuổi.
- Năm 1400, ông đỗ cử nhân Thái học, phục vụ dưới thời nhà Hồ.
- Năm 1407, khi giặc Minh xâm lược, Nguyễn Phi Khanh bị bắt sang Trung Quốc. Nguyễn Trãi ghi nhớ lời cha để trả nghĩa vụ quốc gia và báo thù cho gia đình.
- Sau khi trốn thoát khỏi sự giam giữ của quân Minh, ông tham gia vào nghĩa quân Lam Sơn, hỗ trợ Lê Lợi trong cuộc khởi nghĩa, đóng góp quan trọng vào chiến thắng của nghĩa quân.
- Ông là một nhà quân sự, chính trị lớn của dân tộc Việt Nam. Đồng thời, ông cũng là một nhà văn, nhà thơ vĩ đại của dân tộc.
- Ông tham gia vào cuộc khởi nghĩa Lam Sơn với vai trò quan trọng bên cạnh Lê Lợi, hỗ trợ Lê Lợi đánh bại quân xâm lược.
- Tuy nhiên, cuộc đời của ông kết thúc đầy bi thảm vào năm 1442 với vụ án “Lệ Chi Viên” nổi tiếng.
- Năm 1980, UNESCO công nhận Nguyễn Trãi là Danh nhân văn hóa thế giới.
b. Sự sự nghiệp
- Nguyễn Trãi là một nhà văn chính trị xuất sắc với các tác phẩm: Tập thơ Quân trung từ mệnh, Bình Ngô đại cáo, chiếu biểu viết trong thời Lê… Tư tưởng chính là tư tưởng nhân nghĩa, yêu nước thương dân.
- Nguyễn Trãi là một nhà thơ tình cảm sâu sắc: Tập thơ Ức trai, Tập thơ Quốc âm đã ghi lại hình ảnh của một anh hùng vĩ đại cũng là một con người thực tế.
2.2 Hiểu
Câu 1. Vai trò và vị trí của Nguyễn Trãi trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn là như thế nào?
Vai trò và địa vị của Nguyễn Trãi trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn vô cùng quan trọng. Ông đã đóng góp bằng cách cung cấp Bình Ngô sách (Kế sách đánh đuổi quân Minh), hợp tác với Lê Lợi và các chỉ huy quân đội để lập kế hoạch quân sự và xây dựng chiến lược cho cuộc khởi nghĩa; ông cũng đã giúp Lê Lợi soạn thảo các văn kiện như chiếu lệch, văn thư, và tiến hành ngoại giao với quân Minh, đóng góp vào việc giải phóng đất nước.
Câu 2. Nguyễn Trãi đã ảnh hưởng như thế nào đến văn hóa?
Nguyễn Trãi đã có những đóng góp đáng kể về mặt văn hóa: anh ấy đã tham gia vào việc xây dựng hệ thống pháp luật, âm nhạc, giáo dục, và thực hiện các quy định về lễ nghi, nội dung truyền bá, cũng như biên soạn sách vở…
Câu 3. Phần này tập trung vào những gì?
Các đóng góp về văn hóa.
Câu 4. Câu nào tóm lược về con người Nguyễn Trãi được thể hiện trong thơ văn?
Thơ văn của Nguyễn Trãi phản ánh bức tranh về con người ông, kết hợp giữa vẻ đẹp của một vĩ nhân và sự gần gũi của một con người bình dân.
Câu 5. Danh sách dưới đây liệt kê những tác phẩm nào của Nguyễn Trãi?
- Ngôn Chí, bài 7 - Quốc âm thi tập;
- Tặng bạn (Tặng hữu nhân);
- Thuật hứng, bài 19 - Quốc âm thi tập;
- Mạn thuật, bài 6 - Quốc âm thi tập
Câu 6. Phần này đề cập đến vấn đề gì trong thơ văn của Nguyễn Trãi?
Thơ văn của Nguyễn Trãi là sản phẩm của nghệ thuật từ hàng thế kỷ văn học Việt Nam.
Câu 7. Kết luận của tác giả trong văn bản nhấn mạnh điều gì?
Thơ văn của Nguyễn Trãi kết nối quá khứ với hiện tại, kết nối Việt Nam với toàn nhân loại.
2.3 Trả lời câu hỏi
Câu 1. Văn bản 'Nguyễn Trãi - Cuộc đời và sự nghiệp' được chia thành mấy phần, mỗi phần giới thiệu về nội dung gì?
Văn bản này chia thành hai phần:
- Phần 1. Hồ sơ anh hùng dân tộc: Cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Trãi.
- Phần 2. Nhà văn hóa, nhà văn vĩ đại: Các đóng góp về văn hóa, văn học của Nguyễn Trãi.
Câu 2. Dựa vào văn bản trên, hãy xác định:
- Những điểm cần chú ý về bối cảnh lịch sử, văn hóa của thời kỳ Nguyễn Trãi.
- Cuộc đời Nguyễn Trãi có những sự kiện và dấu mốc quan trọng nào? Những sự kiện và dấu mốc này ảnh hưởng ra sao đến sự nghiệp văn học của ông?
Gợi ý:
- Bối cảnh lịch sử, văn hóa của thời kỳ Nguyễn Trãi:
- Quân Minh xâm lược nước ta, cuộc khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi lãnh đạo đã đánh bại quân địch.
- Giáo dục được chú trọng phát triển với nhiều chính sách…
- Trong cuộc đời Nguyễn Trãi có những sự kiện và dấu mốc quan trọng:
- Năm 1400, ông thi đỗ Thái học sinh, trở thành quan dưới thời nhà Hồ.
- Năm 1407, giặc Minh xâm lược, Nguyễn Phi Khanh bị bắt sang Trung Quốc. Nguyễn Trãi nhớ lời cha để trả nợ nước, thù giặc.
- Sau khi thoát khỏi tù Minh, ông tham gia cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, theo Lê Lợi, góp phần lớn vào chiến thắng.
- Vào cuối năm 1427 - đầu năm 1428, cuộc khởi nghĩa Lam Sơn hoàn toàn thành công, Nguyễn Trãi viết Bình Ngô đại cáo theo lệnh Lê Lợi.
- Sau thời gian hòa bình, Nguyễn Trãi cống hiến cho công cuộc xây dựng đất nước, nhưng vì mâu thuẫn trong triều đình và sự thống trị của bè phái tham nhũng, ông không còn được tin dùng như trước.
- Những sự kiện và dấu mốc đã ảnh hưởng đến việc sáng tác của Nguyễn Trãi.
Câu 3. Dựa trên cái gì để bài viết khẳng định: “Nguyễn Trãi là một nhà văn hóa, nhà văn kiệt xuất”?
- Nhà văn hóa:
- Để lại một di sản to lớn trên nhiều lĩnh vực như tư tưởng, chính trị, quân sự, ngoại giao, lịch sử…
- Giúp Lê Lợi xây dựng đường lối chính trị và quân sự đúng đắn từ khi tham gia cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
- Đóng góp trong việc tổ chức các kì thi, chọn lựa nhân tài để phục vụ công cuộc kiến thiết đất nước lâu dài.
- Champion việc xây dựng thể chế chính trị thân dân vững mạnh.
- Lập kế hoạch mới mẻ về xây dựng hình luật, âm nhạc, khoa cử, tiến hành quy chế và lễ nghi, nội trị, biên soạn sách vở…
- Nhà văn:
- Thơ văn của Nguyễn Trãi là sự kết tinh của hàng thế kỷ văn học.
- Có đóng góp trong việc hoàn thiện, phát triển, và khởi đầu nhiều thể loại văn học.
- Là một nhà văn chính luận xuất sắc, đưa thể loại văn học ở giai đoạn đỉnh cao hoàn thiện…
Câu 4. Nội dung chính của thơ văn Nguyễn Trãi được trình bày trong bài viết bao gồm những điểm gì? Qua thơ văn, Nguyễn Trãi hiện lên là một con người như thế nào?
- Nội dung chính của thơ văn Nguyễn Trãi:
- Thấm nhuần tư tưởng yêu nước, nhân nghĩa vì dân, đề cao vai trò của người dân, cùng với niềm suy tư thế sự và tình yêu thiên nhiên, đất nước. Đó là một con người luôn gắn yêu nước với thương dân, biết ơn người dân.
- Phản ánh bức chân dung con người Nguyễn Trãi với vẻ đẹp của sự kết hợp hài hoà giữa một vĩ nhân và một con người hết sức đời thường: Một người con hiếu thảo, một người bạn chân tình; Một người gắn bó với quê hương, đất nước. Ông sống hết mình với lợi ích của dân tộc cả trong cuộc kháng chiến chống quân Minh và trong thời bình khi nhiệm vụ xây dựng đất nước được đặt ra cấp thiết; Luôn nâng niu, giữ gìn vẻ đẹp của thiên nhiên, yêu thiên nhiên, sống chan hoà cùng tạo vật.
- Nguyễn Trãi yêu tình yêu của con người và cũng đau nỗi đau của con người. Thơ ông chứa đựng nhiều chiêm nghiệm về thói đen bạc của lòng người.
- Nguyễn Trãi là một con người vừa lớn lao, cao cả lại vừa thân thương, gần gũi.
Câu 5. Những cống hiến to lớn trong lĩnh vực nghệ thuật của thơ văn Nguyễn Trãi được đề cập trong văn bản trên?
- Là một nhà văn chính luận xuất sắc, đã đưa thể loại văn học ở giai đoạn đỉnh cao hoàn thiện
- Bằng sự phong phú và sáng tạo, ngòi bút của Nguyễn Trãi đã gặt hái những thành công đáng kể.
- Về thể thơ, Nguyễn Trãi là một nhà thơ trữ tình sâu sắc. Với tập thơ Ức Trai, ông đã nâng thể loại thơ chữ Hán của Việt Nam lên đến một tầm cao mới, tạo ra một không gian thẩm mỹ phong phú, kích thích trí tuệ và cảm xúc, vừa hùng vĩ vừa lãng mạn. Đặc biệt, với tập thơ chữ Nôm Quốc âm thi tập, Nguyễn Trãi đã khẳng định tiếng Việt là một ngôn ngữ văn học có khả năng phản ánh sâu sắc thế giới tâm hồn của con người, cũng như thể hiện chân thực cuộc sống xã hội...
Câu 6. Cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Trãi gợi lên trong bạn những suy tư, cảm xúc gì?
Cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Trãi là nguồn cảm hứng mãnh liệt, là biểu tượng của một nhân cách vĩ đại, một nhà văn đã để lại di sản to lớn cho văn học Việt Nam.
