Tài Sản Kém Thanh Khoản: Tổng Quan, Rủi Ro và Ví Dụ

Tài Sản Kém Thanh Khoản Là Gì?

Kém thanh khoản đề cập đến trạng thái của cổ phiếu, trái phiếu hoặc tài sản khác không thể dễ dàng và nhanh chóng bán hoặc đổi lấy tiền mặt mà không chịu tổn thất lớn về giá trị. Các tài sản kém thanh khoản có thể khó bán nhanh chóng do có hoạt động giao dịch thấp hoặc ít người quan tâm, thể hiện qua sự thiếu hụt các nhà đầu tư hoặc đầu cơ sẵn sàng mua hoặc bán tài sản. Do đó, tài sản kém thanh khoản thường có khối lượng giao dịch thấp, chênh lệch giá mua-bán rộng hơn và biến động giá lớn hơn.

Kém thanh khoản là trạng thái ngược lại của thanh khoản.

Giải Thích Về Tính Kém Thanh Khoản

Đối với tài sản kém thanh khoản, việc thiếu người mua sẵn sàng dẫn đến sự chênh lệch lớn hơn giữa giá yêu cầu, do người bán đặt ra, và giá chào mua, do người mua đưa ra. Sự chênh lệch này tạo ra mức chênh lệch giá mua-bán lớn hơn so với thị trường có hoạt động giao dịch hàng ngày. Việc thiếu độ sâu của thị trường (DOM), hoặc thiếu người mua sẵn sàng, có thể khiến những người nắm giữ tài sản kém thanh khoản phải chịu lỗ, đặc biệt khi nhà đầu tư cần bán nhanh.

Trong bối cảnh kinh doanh, kém thanh khoản ám chỉ một công ty không có dòng tiền cần thiết để thực hiện các khoản thanh toán nợ yêu cầu, mặc dù không có nghĩa là công ty không có tài sản. Các tài sản cố định, bao gồm bất động sản và thiết bị sản xuất, thường có giá trị nhưng không dễ dàng bán khi cần tiền mặt. Việc bán các tài sản kém thanh khoản không phải là hoạt động kinh doanh cốt lõi của công ty. Chúng thường bao gồm bất kỳ tài sản nào thuộc sở hữu của công ty ngoài các sản phẩm được sản xuất để bán. Trong thời kỳ khủng hoảng, công ty có thể cần thanh lý những tài sản này để tránh phá sản, và nếu điều này diễn ra nhanh chóng, có thể bán tài sản với giá thấp hơn nhiều so với giá thị trường công bằng, đôi khi được gọi là bán tháo.

Ngoài ra, một công ty có thể trở nên kém thanh khoản nếu không thể có được tiền mặt cần thiết để đáp ứng các nghĩa vụ nợ.

Ví Dụ Về Tài Sản Kém Thanh Khoản Và Thanh Khoản

Một số ví dụ về tài sản kém thanh khoản vốn có bao gồm nhà cửa và bất động sản khác, xe hơi, đồ cổ, quyền lợi công ty tư nhân và một số loại công cụ nợ. Một số loại đồ sưu tầm và tác phẩm nghệ thuật cũng thường là tài sản kém thanh khoản.

Cổ phiếu giao dịch trên các thị trường phi tập trung (OTC) cũng thường ít thanh khoản hơn so với những cổ phiếu được niêm yết trên các sàn giao dịch mạnh. Dù những tài sản này có giá trị vốn có, thị trường nơi chúng được bán thường có ít người mua hơn so với những người quan tâm đến việc mua tài sản thanh khoản hơn.

Ở phía đối diện của phổ, hầu hết các chứng khoán niêm yết giao dịch trên các sàn giao dịch lớn, như cổ phiếu, quỹ ETF, quỹ tương hỗ, trái phiếu, và hàng hóa niêm yết, đều rất thanh khoản và có thể được bán gần như ngay lập tức trong giờ giao dịch chính thức với giá thị trường hợp lý. Ngoài ra, kim loại quý như vàng và bạc cũng thường khá thanh khoản. Giao dịch ngoài giờ làm việc bình thường cũng có thể dẫn đến kém thanh khoản vì nhiều người tham gia thị trường không hoạt động vào những thời điểm đó.

Tính thanh khoản của một tài sản có thể thay đổi theo thời gian, tùy thuộc vào các ảnh hưởng của thị trường bên ngoài. Điều này đặc biệt đúng với đồ sưu tầm, khi sự phổ biến của một món hàng trên thị trường tiêu dùng có thể dao động mạnh, dẫn đến giá cả biến động cao.

Kém Thanh Khoản và Rủi Ro Tăng Cao

Chứng khoán kém thanh khoản mang rủi ro cao hơn so với chứng khoán thanh khoản, được gọi là rủi ro thanh khoản, điều này trở nên đặc biệt đúng trong thời kỳ biến động thị trường khi tỷ lệ giữa người mua và người bán mất cân bằng. Trong những thời điểm này, người nắm giữ chứng khoán kém thanh khoản có thể thấy mình không thể bán chúng, hoặc nếu có thể thì cũng phải chịu lỗ.

Chứng khoán kém thanh khoản cũng có thể yêu cầu một khoản phí thanh khoản được thêm vào giá của chúng để bù đắp cho việc khó bán sau này. Trong thời kỳ hoảng loạn tài chính, thị trường và các cơ sở tín dụng có thể bị đóng băng, gây ra khủng hoảng thanh khoản, khi người bán chứng khoán có khả năng thị trường cũng khó tìm người mua với giá hợp lý.

Ví Dụ Thực Tế

Tình trạng kém thanh khoản có thể khiến cả công ty và cá nhân không thể tạo ra đủ tiền mặt để trả nợ. Ví dụ, theo báo cáo của The Economic Times, Jet Airways đã trì hoãn việc trả nợ nước ngoài lần thứ tư “trong những tháng gần đây” do khủng hoảng thanh khoản của công ty khiến hãng gặp khó khăn trong việc tiếp cận vốn lưu động. Kết quả là, Jet Airways không chỉ phải dừng hoạt động hơn 80 máy bay, mà còn phải lập kế hoạch tái cơ cấu, kêu gọi sự từ chức của chủ tịch Naresh Goyal và hội đồng quản trị bỏ phiếu cho phép các chủ nợ tiếp quản hãng hàng không này.