Trẻ thơ thường nghịch ngợm khiến ba mẹ căng thẳng và giận dữ. Tuy nhiên, quát mắng thường không phải là biện pháp hiệu quả trong việc dạy dỗ con cái. Dù ở bất kỳ độ tuổi nào, con cái cũng không thích bị quát mắng từ phía ba mẹ. Hành động quát mắng có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đến tâm lý của con. Hãy cùng Mytour khám phá tại sao nên tránh quát mắng con và những phương pháp dạy con hiệu quả.
Việc quát mắng con thường ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ. Ảnh: freepik
Khám phá phương pháp dạy con của người Inuit
Jean Briggs - một nhà nhân chủng học đã nghiên cứu về các bộ tộc Inuit suốt hơn 30 năm - đã chia sẻ rằng trong các gia đình mà bà sống, không bao giờ có sự tức giận được thể hiện dưới hình thức hành động, mặc dù có lẽ có những lúc bà đã khiến họ tức giận.
Họ cũng không bao giờ thể hiện sự phản ứng tiêu cực hay tức giận đối với con cái, thay vào đó, họ giữ cho giọng điệu của mình luôn bình tĩnh và tránh bất kỳ dấu hiệu nào của sự thất vọng hay cáu kỉnh, dù là nhỏ nhất.
Theo Briggs, trong văn hóa Inuit, những biểu hiện tiêu cực như vậy sẽ khiến họ bị coi là yếu đuối và trẻ con. Họ thường dạy con cái của mình cách kiểm soát cảm xúc của mình. Những phương pháp giáo dục của người Inuit bao gồm:
Phương pháp kỷ luật tích cực
Robert Sege, một bác sĩ chuyên khoa nhi ở Boston và là người phát ngôn cho Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), cho biết ông và các đồng nghiệp luôn ủng hộ phong cách nuôi dạy con cái của người Inuit. Các gia đình Inuit đã sử dụng phương pháp kỷ luật tích cực, dạy cho con cái của họ những điều họ nên làm thay vì quát mắng họ.
Ngoài việc không được sử dụng roi với con, la mắng cũng không tốt cho sự phát triển của con và chỉ mang lại hiệu quả ngắn hạn.
Ba mẹ nên là tấm gương mẫu mực cho trẻ học theo. Ảnh: freepik
Vậy, kỷ luật tích cực là gì?
Theo Sege, phương pháp kỷ luật tích cực mà người Inuit đang sử dụng chính là việc ba mẹ là tấm gương cho trẻ học theo
Ông giải thích: “Không cần thiết phải đưa nỗi sợ hãi và nỗi đau vào việc dạy dỗ con cái hay kể cả những mối quan hệ của tất cả mọi người. Điều quan trọng là giúp con mỗi ngày trở nên tốt hơn”.
Dạy trẻ kiểm soát cảm xúc
Nancy Molitor, tiến sĩ, chuyên gia tâm lý học tại Trường Y Feinberg, Đại học Northwestern, đồng ý rằng việc ba mẹ trở thành tấm gương cho con là rất quan trọng trong việc dạy dỗ con.
Cô nói với Healthline: “Điều vô cùng quan trọng đối với ba mẹ là trở thành mẫu mực cho con, ba mẹ cần cho con thấy cách thể hiện cảm xúc tích cực và tiêu cực khi gặp phải chúng”. Cô nói thêm: “Ba mẹ cần nhận ra rằng con cái luôn quan sát hành động của ba mẹ và đang học từ ba mẹ cách xử lý những cảm xúc phức tạp”.
Theo ý nghĩa đó, việc người Inuit kiểm soát cảm xúc của mình là có ý nghĩa. Nhưng liệu việc ba mẹ giảm bớt phản ứng tự nhiên của mình có cần thiết không? Có điều gì đó mà trẻ có thể học được khi thấy ba mẹ đối diện với khủng hoảng không?
Tiến sĩ Molitor nói rằng sau cuộc khủng hoảng, có một số lợi ích cho ba mẹ. Nhưng chỉ khi ba mẹ sẵn lòng nhận thức rằng họ đã mất bình tĩnh và dạy con những cách tốt hơn để tự mình giải quyết khủng hoảng của mình.
Bài viết liên quan: Mẹo giúp trẻ vượt qua nỗi sợ người lạ.
Kể chuyện
Ba mẹ sử dụng phương pháp kể chuyện như một công cụ để sửa đổi hành vi của con. Ảnh: freepik
Một biện pháp khác mà các gia đình Inuit thường áp dụng là việc kể những câu chuyện, thỉnh thoảng là những câu chuyện đáng sợ, để điều khiển hành vi của trẻ. Ví dụ, để trẻ tránh xa gần mặt nước, ba mẹ có thể nói rằng dưới nước có một con quái vật đang chờ đợi để tấn công những đứa trẻ quá gần.
Nếu ba mẹ lo lắng về việc đạo đức khi sử dụng phương pháp như vậy, Sege chỉ ra rằng việc kể chuyện như một công cụ sửa đổi hành vi có thể được áp dụng ở một mức độ nào đó.
Bác sĩ Sege cho biết: “Tôi nghĩ rằng việc kể những câu chuyện cổ tích để điều khiển hành vi của trẻ là một truyền thống đã tồn tại từ lâu. Đây không phải là triết lý dạy con của tôi, nhưng tôi nghĩ rằng nó không gây hại”.
Tuy nhiên, tiến sĩ, nhà tâm lý học Molitor cảm thấy một chút do dự về phương pháp này. Cô kể lại rằng khi còn nhỏ, bà của cô từng kể cho cô nghe về một con quái vật dưới tủ lạnh, sẵn sàng tấn công những ai dám ăn trộm đồ ăn vặt.
Cô chia sẻ: “Tôi là một đứa trẻ rất sợ hãi và luôn bị ám ảnh bởi câu chuyện đó. Câu chuyện của bà hiệu quả, khiến tôi không bao giờ dám mở tủ đựng đồ ăn, nhưng cũng mang lại cho tôi những cơn ác mộng. Ngay cả bây giờ, tôi vẫn cảm thấy sợ hãi nếu ở nhà một mình vào buổi tối”.
Do đó, việc kể chuyện để thay đổi hành vi của trẻ có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn, đặc biệt là đối với những trẻ nhạy cảm.
Tuy nhiên, Molitor nhận thức rằng hầu hết những câu chuyện cổ tích mà ba mẹ kể thường mang một thông điệp đạo đức. Do đó, tùy thuộc vào cách sử dụng, phương pháp kể chuyện có thể là một công cụ hiệu quả để ba mẹ hình thành hành vi của con mình.
Kết luận
Người Inuit áp dụng những phương pháp dạy con mà không la mắng. Thay vào đó, ba mẹ làm mẫu và kể những câu chuyện phù hợp để thay đổi hành vi của trẻ. Đây là một cách dạy con vừa hiệu quả vừa lành mạnh. Hy vọng với những thông tin Mytour cung cấp, ba mẹ có thể tham khảo cách dạy con phù hợp mà không cần la mắng.
Ba mẹ có thể kết hợp việc dạy con cùng với việc chơi sử dụng đồ chơi cho bé, để tạo thêm hứng thú học tập cho trẻ. Bạn có thể mua trực tiếp tại các cửa hàng của Mytour, hoặc mua hàng qua trang web Mytour
Thông tin được Ngọc Hà tổng hợp từ Healthline