Bán giải chấp cổ phiếu là một vấn đề quan trọng trong đầu tư chứng khoán. Đọc bài viết để hiểu thêm về nó và cách nhà đầu tư có thể phòng tránh những tình huống không mong muốn.
Bí quyết để hiểu rõ bán giải chấp cổ phiếu
Khi giải chấp cổ phiếu xảy ra, công ty chứng khoán sẽ bán cổ phiếu của nhà đầu tư để giảm nợ margin. Điều này giúp bảo vệ nhà đầu tư khỏi những rủi ro tiềm ẩn.
Mục đích của việc bán giải chấp là thu hồi tiền vay margin. Thông thường, việc này diễn ra khi thị trường suy giảm, nhưng cũng là cơ hội để nhà đầu tư học hỏi và cải thiện chiến lược đầu tư của mình.
Khi nào xuất hiện tình trạng bán giải chấp cổ phiếu?
Bán giải chấp cổ phiếu thường xuất hiện khi nhà đầu tư sử dụng lệnh margin trong giao dịch chứng khoán.
Công thức xác định khi nào xuất hiện bán giải chấp cổ phiếu:
Tài khoản bình thường khi: Tỷ lệ ký quỹ >= Tỷ lệ ký quỹ duy trì.
Tài khoản bị gọi vốn margin khi: Tỷ lệ ký quỹ duy trì > Tỷ lệ ký quỹ >= Ngưỡng xử lý.
Tài khoản bị bán ngay (Force Sell) khi: Tỷ lệ ký quỹ dưới ngưỡng xử lý.
Giả sử một nhà đầu tư có vốn 500 triệu đồng, muốn mua 10.000 cổ phiếu X trị giá 1 tỷ đồng (mỗi cổ phiếu giá 100.000 đồng) với gói vay 50:50 từ một công ty chứng khoán. Trong đó, 50% vốn là của nhà đầu tư và 50% là vốn công ty chứng khoán vay cho.
Công ty chứng khoán sẽ cho nhà đầu tư vay 1 tỷ x 50% = 500 triệu đồng. Nhà đầu tư sẽ đóng góp 50% tức 1 tỷ x 50% = 500 triệu đồng.
Công ty chứng khoán này đặt mức tỷ lệ ký quỹ tối thiểu là 35%. Khi có tín hiệu không tích cực trên thị trường, giá cổ phiếu X giảm xuống 75.000 đồng/cổ phiếu. Lúc này, tổng tài sản (bao gồm cổ phiếu) của nhà đầu tư chỉ còn 750 triệu đồng (so với 1 tỷ đồng ban đầu).
Tổng số tiền trong tài khoản chứng khoán của nhà đầu tư là 705 triệu đồng, gồm 250 triệu đồng vốn và 500 triệu đồng vay ký quỹ.
Tỷ lệ ký quỹ trên tài khoản của nhà đầu tư là (250/750) x 100 = 33% (30%< 33%< 35%). Do đó, nhà đầu tư sẽ phải nạp thêm tiền vào tài khoản để đạt mức an toàn.
Như vậy, khách hàng sẽ được yêu cầu nạp thêm tiền vào tài khoản (gọi là call margin) để đảm bảo tỷ lệ ký quỹ đạt mức an toàn.
Nếu giá cổ phiếu tiếp tục giảm xuống 70.000 đồng/cổ phiếu, tổng tài sản sẽ là: 70.000 x 10.000 = 700.000.000 đồng.
Vốn còn lại của khách hàng là: 700 triệu - 500 triệu (vốn vay) = 200 triệu đồng.
Tỷ lệ ký quỹ hiện tại trên tài khoản là: 200 triệu / 700 triệu = 28.6%. Do đó, tài khoản của nhà đầu tư sẽ bị bán giải chấp.
Khi nhà đầu tư gặp phải cuộc gọi lại margin (call margin), họ có một số lựa chọn:
- Nạp thêm tiền vào tài khoản: Nhà đầu tư có thể nạp thêm tiền vào tài khoản giao dịch để duy trì tỷ lệ nợ margin ở mức an toàn.
- Tăng số lượng cổ phiếu: Một cách khác là tăng số lượng cổ phiếu trong tài khoản, điều này có thể cải thiện tỷ lệ nợ margin.
- Bán giải chấp cổ phiếu: Cuối cùng, nếu nhà đầu tư không thực hiện hai phương án trước, công ty chứng khoán có thể bán giải chấp cổ phiếu của họ để giảm tỷ lệ nợ margin về mức an toàn.
Thời gian xử lý trong trường hợp cuộc gọi lại margin thường kéo dài từ 2 đến 5 phiên giao dịch.
Cách tránh bị bán giải chấp cổ phiếu cho nhà đầu tư
Bị bán giải chấp cổ phiếu là tình huống không ai mong muốn, khi tài sản đầu tư giảm mạnh và tỷ lệ nợ margin vượt quá mức quản lý rủi ro. Để tránh tình huống này, nhà đầu tư có thể thực hiện các biện pháp sau:
Theo dõi tỷ lệ ký quỹ tài khoản một cách cẩn thận
Nhà đầu tư cần theo dõi tỷ lệ ký quỹ tài khoản của mình thường xuyên, đặc biệt là trước mỗi biến động của cổ phiếu trong danh mục đầu tư. Điều này giúp nhận biết sớm nếu tỷ lệ nợ margin gần đến mức nguy hiểm.
Đánh giá danh mục đầu tư đều đặn
Mặc dù không nên thay đổi danh mục đầu tư quá thường xuyên, nhưng nhà đầu tư cần đánh giá danh mục đầu tư của họ đều đặn. Điều này giúp họ nắm rõ tình hình hiện tại và xác định xem tỷ lệ nợ margin có gần đến mức tối thiểu không.
Sử dụng margin một cách thận trọng
Nhà đầu tư chỉ nên sử dụng margin khi họ có kinh nghiệm lâu năm, hiểu rõ về thị trường và các doanh nghiệp mà họ đầu tư. Họ nên tránh sử dụng margin cho các cổ phiếu đầu cơ và chỉ sử dụng margin khi thị trường có tend hướng tăng và ổn định, đặc biệt là ở mức độ an toàn để không tạo áp lực quá lớn cho tài khoản cá nhân.
Thực hiện những biện pháp cẩn thận này có thể giúp nhà đầu tư tránh bị bán giải chấp cổ phiếu và duy trì tính ổn định cho tài khoản đầu tư của họ.
'Bán giải chấp cổ phiếu' không chỉ là khái niệm trong lĩnh vực đầu tư chứng khoán mà còn là quy trình quan trọng yêu cầu sự cẩn trọng và hiểu biết sâu về thị trường. Tác động của việc bán giải chấp có thể ảnh hưởng đáng kể đến tài khoản đầu tư của nhà đầu tư, do đó, việc nắm vững các nguyên tắc và biện pháp phòng ngừa là vô cùng quan trọng.