Tại sao cá heo sông Amazon có màu hồng?

Cá heo sông Amazon, hay còn gọi là cá heo Inia geoffrensis - thành viên nổi bật và lộng lẫy nhất trong họ cá heo. Chúng chỉ được phát hiện tại các khu vực nước u ám của lưu vực sông Amazon ở Nam Mỹ.

Tại sao cá heo sông Amazon có màu hồng?

Cá heo sông Amazon có màu da và hình dáng khác biệt so với các loài cá heo khác. Nguyên nhân chính xác cho điều này vẫn chưa được hiểu rõ, nhưng được cho là do sự kết hợp của yếu tố di truyền, chế độ ăn uống và môi trường.

Một lý do giải thích cho màu hồng của cá heo này là do chế độ ăn uống của chúng chứa nhiều carotenoid - một sắc tố hữu cơ có trong cá và động vật giáp xác mà chúng ăn. Carotenoid được biết là góp phần tạo nên màu hồng hoặc cam của một số loài chim (như hồng hạc), cá và bò sát, vì vậy có khả năng cơ chế tương tự cũng chịu trách nhiệm tạo ra màu hồng ở cá heo.

'Loài cá heo nước ngọt này là loài cá heo sông lớn nhất còn tồn tại trên hành tinh. Chúng sinh ra có màu xám và màu hồng sẽ dần hiện ra khi chúng trưởng thành. Màu sắc cuối cùng của chúng sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm hành vi, chế độ ăn uống và mức độ tiếp xúc với ánh sáng mặt trời', nhà sinh vật học và tác giả Helen Pilcher giải thích.

Ngoài ra, sự kết hợp giữa di truyền và môi trường cũng đóng vai trò quan trọng. Có nghiên cứu cho rằng màu hồng có thể liên quan đến độ dày của da, ảnh hưởng đến lưu thông máu. Ngoài ra, hormone và căng thẳng cũng có thể ảnh hưởng đến màu sắc của cá heo sông Amazon.

Cá heo sông Amazon có hình dạng đặc trưng như thế nào?

Ngoài màu hồng đặc trưng, cá heo sông Amazon có thân hình cường tráng, thân trục, mõm dài và răng sắc nhọn ở phía trước để bắt con mồi.

Chúng có phần trán lồi, gọi là 'quả dưa', chứa hệ thống định vị bằng tiếng vang. Cá heo sông Amazon cũng có thể thay đổi hình dạng quả dưa để thích nghi với môi trường sống.

Giống như các loài cá heo khác, cá heo sông Amazon có cơ thể mảnh mai, dài và mạnh mẽ để di chuyển trong nước. Đuôi của chúng được sử dụng để đẩy và lái, trong khi mắt của chúng có thể thích nghi với ánh sáng yếu.

Tuy không giống như các loài cá heo khác, xương sống của cá heo sông Amazon không hợp nhất với nhau, cho phép chúng quay đầu sang hai hướng.

Các chân chèo rộng của cá heo sông Amazon có thể di chuyển độc lập và thích hợp để vượt qua các chướng ngại vật và dòng chảy phức tạp của sông, hoặc để săn mồi trong khu rừng ngập nước.

Cá heo sông Amazon trưởng thành thường bơi với tốc độ từ 8-13 km/h, đôi khi có thể đạt tốc độ lên tới 24 km/giờ trong khoảng cách ngắn.

Mặc dù chậm hơn về tốc độ, nhưng cá heo sông Amazon có khả năng cơ động cao, phù hợp với môi trường đầy chướng ngại vật và dòng chảy phức tạp của sông Amazon.

Cá heo sông Amazon có chế độ ăn linh hoạt và đa dạng, phụ thuộc vào các yếu tố như địa điểm, mùa và nguồn thức ăn sẵn có.

Chế độ ăn của cá heo sông Amazon chủ yếu là cá, bao gồm các loài như cá piranha, cá da trơn và cá tetra, được tìm thấy ở sông Amazon và các nhánh của nó.

Ngoài khoảng 50 loài cá, cá heo sông Amazon cũng có thể ăn động vật giáp xác như cua và tôm, cũng như rùa nhỏ và động vật thân mềm khác trong nước ngọt. Chúng sử dụng khả năng định vị bằng tiếng vang để săn mồi và nhận biết vị trí, phát ra âm thanh và lắng nghe tiếng vang phản xạ từ con mồi trong nước.

Thực tế, cá heo sông Amazon đã được cấp tình trạng bảo vệ quốc tế từ năm 2018 và được Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) liệt kê là loài dễ bị tổn thương.

Suy thoái môi trường sống do phá rừng, khai thác mỏ, xây dựng đập và thay đổi dòng chảy đã phá vỡ hệ sinh thái của cá heo và làm giảm nguồn thức ăn. Ô nhiễm từ nông nghiệp và công nghiệp cũng làm suy giảm chất lượng nước sông Amazon.

Là loài động vật có vú sinh sản chậm và sống lâu, cá heo sông Amazon đặc biệt dễ bị tổn thương trước những mối đe dọa này và cần có những nỗ lực bảo tồn khẩn cấp để bảo vệ sự tồn tại của chúng.