Trong vòng 60 năm qua, cá voi sát thủ đã bắt nạt và giết cá heo ở Biển Salish. Hiện nay, các nhà nghiên cứu tin rằng họ đã hiểu được lý do vì sao chúng lại làm như vậy.
Cá voi sát thủ cư trú ở phía nam là một phân loài độc đáo của cá voi sát thủ, sinh sống từ trung tâm Đảo Vancouver đến Puget Sound.
Sự tồn tại của chúng phụ thuộc vào cá hồi chinook. Thật không may, con người cũng ưa thích ăn cá hồi chinook và kỹ năng săn mồi của chúng tốt hơn nhiều so với cá voi sát thủ. Ngoài ra, ô nhiễm và suy thoái môi trường cũng là những nguyên nhân khiến số lượng cá voi sát thủ cư trú ở phía nam giảm xuống còn khoảng 75 con.
Các nhà nghiên cứu đang nỗ lực bảo vệ quần thể này. Họ đã phát hiện ra rằng từ năm 1962 đến nay, cá voi sát thủ phía nam có một hành vi khó hiểu. Thỉnh thoảng chúng quấy rối và tấn công nhiều loài cá heo khác nhau, thậm chí đẩy con cá heo lên cao như một quả bóng! Mặc dù có những trường hợp cá heo tử vong do hành động này nhưng chúng không bao giờ ăn thịt.
Mặc dù cá voi sát thủ là những sinh vật thông minh, nhưng hành vi không lý do của chúng kéo dài suốt 60 năm liệu có thực sự chỉ vì buồn chán?
Các nhà chuyên môn về cá voi sát thủ Deborah Giles và Sarah Tyman, trong một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Khoa học Động vật Biển, cho biết từ năm 1962 đến năm 2020, đã ghi nhận 78 trường hợp cá voi sát thủ cư trú ở miền nam quấy rối cá heo, trong đó có 28 trường hợp dẫn đến tử vong. Cá heo bị nạn trong 56 trường hợp là cá heo cảng, 13 trường hợp là cá heo Dall và 9 trường hợp không rõ loài cá heo.
Deborah Giles đã chỉ ra rằng các cá voi sát thủ cư trú ở phía nam có hệ sinh thái và văn hóa hoàn toàn khác biệt so với các loài cá voi sát thủ ăn động vật có vú ở biển. Chúng chủ yếu săn mồi là cá. Do đó, sự tương tác một chiều này giữa chúng và cá heo phải có mục đích cụ thể, nhưng lý do vẫn chưa rõ, các nhà nghiên cứu chỉ có thể phỏng đoán lý do đằng sau hành vi này.
Giao lưu hoặc đơn giản là vui chơi: Khi cá voi cư trú ở phương nam quấy rối cá heo, chúng thường di chuyển theo nhóm. Điều này có thể là một hình thức trò chơi xã hội của loài cá voi sát thủ. Các loài thông minh như chúng có thể tham gia vào và tổ chức các hoạt động xã hội để thiết lập kết nối và giao tiếp với nhau.
Luyện tập kỹ năng săn mồi: Một giả thuyết khác cho rằng cá voi cư trú ở miền nam quấy rối cá heo để rèn luyện kỹ năng săn cá hồi. Cá heo được coi là mục tiêu lý tưởng để rèn luyện kỹ năng săn mồi, ngay cả khi chúng không dự định ăn thịt cá heo.
Bản năng làm mẹ: 70% cá voi sát thủ cái cư trú ở phía nam sẽ sẩy thai hoặc chết sau khi sinh do suy dinh dưỡng. Điều này khiến chúng có ít cơ hội chăm sóc con và bản năng làm mẹ của chúng bị hướng nhầm sang cá heo, cũng là loài động vật có vú ở biển. Chúng nhỏ và dễ thương, giống như cá voi sát thủ con.
Dù có nhiều suy đoán hấp dẫn, Deborah Giles và Sarah Tyman thừa nhận rằng lý do chính xác đằng sau việc quấy rối cá heo có thể không bao giờ được hiểu đầy đủ, nhưng điều chắc chắn là chúng không săn mồi là cá heo.
Cá voi sát thủ là một loài động vật vô cùng phức tạp và thông minh. Hành vi quấy rối cá heo có thể coi là không đạo đức, nhưng cũng là một thói quen được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, kéo dài hơn nửa thế kỷ.