1. Tại sao cần kiểm tra sức khỏe sau khi tiêm vắc xin?
Tiêm vắc xin là cách đưa các kháng nguyên từ mầm bệnh vào cơ thể để kích thích hệ miễn dịch và phát triển miễn dịch đặc hiệu chống lại mầm bệnh đó mà không gây ra bệnh. Các loại vắc xin đều trải qua quá trình nghiên cứu, phát triển và thử nghiệm lâm sàng với các quy định nghiêm ngặt. Khi vắc xin được chứng minh là hiệu quả và an toàn, nó mới được phê duyệt sử dụng rộng rãi. Đồng thời, khi sử dụng, hiệu quả và an toàn của vắc xin vẫn được theo dõi và đánh giá.
Các loại vắc xin đều được các nhà nghiên cứu đầu tư thời gian và công sức để phát triển và thử nghiệm. Sau khi đảm bảo hiệu quả và an toàn qua các thử nghiệm, vắc xin mới được sử dụng rộng rãi trong cộng đồng. Khi sử dụng, hiệu quả và tính an toàn của vắc xin vẫn được giám sát và đánh giá tiếp tục.
Kiểm tra sức khỏe sau tiêm vắc xin là vô cùng cần thiết
Thường thì, các phản ứng sau tiêm thường ở mức độ từ nhẹ đến trung bình (hiếm khi có phản ứng nặng) và chúng thường chỉ xảy ra trong thời gian ngắn.
Nên kiểm tra sức khỏe sau tiêm vắc xin để phát hiện các phản ứng sau tiêm có thể gặp như:
- Phản ứng từ nhẹ đến trung bình: Sau khi tiêm, có thể bạn sẽ cảm thấy ngứa, sưng, đau tại chỗ tiêm, có thể sốt, mệt mỏi, đau nhức cơ thể, mất khả năng ăn uống,… Tuy nhiên, những phản ứng này thường tự giảm đi sau vài ngày. Đôi khi, cũng có những trường hợp không có phản ứng sau tiêm xuất hiện.
Cảm thấy mệt mỏi sau khi tiêm vắc xin
- Cẩn thận với các biểu hiện nghiêm trọng: Mặc dù hiếm nhưng có thể xảy ra những biến chứng nghiêm trọng sau khi tiêm chủng. Ví dụ, sau khi tiêm, cơ thể có thể phản ứng bằng cách nổi sốt, co giật, da xanh tái, khó thở, sốc phản vệ, sốc do nhiễm độc,… Những phản ứng này có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng hoặc thậm chí đe dọa tính mạng của bệnh nhân.
Do đó, việc theo dõi sức khỏe sau khi tiêm chủng là vô cùng quan trọng để phát hiện và xử lý kịp thời mọi biến chứng có thể xảy ra, đảm bảo an toàn cho người được tiêm. Các chuyên gia khuyến nghị, nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, bạn không nên bỏ qua mà cần đi khám ngay để được chẩn đoán và điều trị sớm.
2. Những nguyên nhân gây ra phản ứng sau tiêm vắc xin
Dưới đây là một số nguyên nhân có thể dẫn đến phản ứng sau khi tiêm vắc xin:
- Do vắc xin: Hầu hết các loại vắc xin đều có thể gây ra một số phản ứng nhẹ, hay còn gọi là tác dụng phụ của vắc xin. Tuy nhiên, sau vài ngày, những phản ứng này sẽ cải thiện. Rất hiếm khi có những trường hợp phản ứng nghiêm trọng do vắc xin gây ra.
- Do có lỗi trong quy trình tiêm chủng: Một số lỗi trong quy trình tiêm chủng có thể gây ra phản ứng sau tiêm, như lưu trữ vắc xin không đúng cách, kỹ thuật tiêm không chính xác, lựa chọn vắc xin không đúng. Để tránh những lỗi này, cần tuân thủ quy trình tiêm đúng cách, thực hiện đúng quy định về vận chuyển và bảo quản vắc xin.
- Do tâm lý lo sợ: Một số trường hợp cảm thấy lo lắng trước khi tiêm vắc xin, vì thế có thể gặp phải một số phản ứng sau tiêm.
- Do mắc bệnh trùng hợp ngẫu nhiên: Những phản ứng sau tiêm cũng có thể là do sự trùng hợp với bệnh lý có sẵn của người bệnh.
3. Một số phương pháp điều trị phản ứng sau tiêm
Kiểm tra sức khỏe sau khi tiêm vắc xin sẽ giúp chúng ta phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và áp dụng các phương pháp điều trị kịp thời và hiệu quả.
3.1. Cách điều trị phản ứng sau tiêm từ nhẹ đến trung bình
- Đối với những trường hợp sốt nhẹ (nhiệt độ cơ thể dưới 38,5 độ C): Nên uống đủ nước, duy trì chế độ ăn uống cân đối, nghỉ ngơi trong không gian thoáng đãng, mặc quần áo rộng rãi, thoải mái. Nếu có tiền sử sốt cao hoặc mắc bệnh tim mạch, bạn có thể sử dụng thuốc hạ sốt sau khi tham khảo ý kiến của bác sĩ.
Trong trường hợp sốt cao, cần sử dụng thuốc hạ sốt theo hướng dẫn của bác sĩ
- Đối với những biểu hiện như đỏ và sưng ở vị trí tiêm: Đa số các trường hợp này sẽ tự lành trong vài ngày. Tuy nhiên, nếu đau kéo dài và nặng hơn, bạn có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ về việc sử dụng thuốc giảm đau.
- Nếu có biểu hiện ý thức mất tỉnh táo kéo dài, thay đổi rõ rệt trong hành vi, có thể là dấu hiệu của hội chứng màng não cấp tính và cần phải đưa bệnh nhân đi kiểm tra sớm.
- Trong một số trường hợp giảm số lượng tiểu cầu dẫn đến bầm tím hoặc chảy máu, không cần quá lo lắng. Nếu bầm tím hoặc chảy máu nghiêm trọng, cần đưa bệnh nhân đến bệnh viện để được tiêm tiểu cầu nếu cần.
3.2. Biện pháp xử lý một số trường hợp tai biến nghiêm trọng sau tiêm
Nếu theo dõi và kiểm tra sức khỏe sau khi tiêm vắc xin và phát hiện các dấu hiệu nghiêm trọng dưới đây, hãy đưa người bệnh đến các cơ sở y tế gần nhất để được điều trị kịp thời, tránh những hậu quả không mong muốn:
Nên theo dõi và kiểm tra sức khỏe sau khi tiêm vắc xin và đi khám kịp thời nếu có dấu hiệu bất thường
-
Sốc phản vệ với một số dấu hiệu như mẩn ngứa, khó thở, co giật, nhịp tim nhanh, huyết áp giảm, thậm chí là mất ý thức,…
-
Phản ứng dị ứng cấp tính: Thường xuất hiện khoảng 2 tiếng sau khi tiêm. Các biểu hiện có thể bao gồm khó thở, phát ban, phù mặt,…
-
Sốt cao (nhiệt độ cơ thể cao hơn 38,5 độ C): Uống đủ nước và duy trì chế độ dinh dưỡng. Trường hợp sốt cao cần sử dụng thuốc hạ sốt theo chỉ dẫn của bác sĩ.
-
Co giật toàn thân có hoặc không kèm theo các triệu chứng: Thường được điều trị bằng thuốc chống co giật và các phương pháp hỗ trợ hô hấp như thông khí quản, cung cấp oxy,…
-
Nhiễm trùng máu: Nếu không được xử lý kịp thời, có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt là sốc nhiễm trùng.