Tại Sao Chúng Ta Thường Quên Nhỉ?

Các chuyên gia về trí não phát hiện, nhiều người thường gặp hiện tượng không thể nhớ sáng nay ăn gì vì tâm trí đang bận rộn với những sự chuyển động sau đại dịch.

Cuối tuần trước, tiến sĩ Grant Shields, 32 tuổi tại Đại học Arkansas (Mỹ), đứng trên bục giảng, bỗng nhiên tâm trí trống rỗng. Anh quên mất tên trợ giảng của mình. Những tiếng cười từ sinh viên vang lên. 'Tôi cảm thấy rất xấu hổ. Tôi ước gì trí nhớ của mình tốt như trước', Shields chia sẻ.

Điều thú vị là khoảnh khắc đó xảy ra khi Grant Shields, một nhà nghiên cứu về trí não, đang dạy một lớp về mức độ ảnh hưởng của stress đối với nhận thức. Các chuyên gia về trí não cho biết, việc mất trí nhớ ngắn hạn đang xảy ra với nhiều người một cách thường xuyên hơn. Đó là hiện tượng chúng ta bỗng cảm thấy rất khó nhớ những điều đơn giản, như tên của bạn bè hoặc đồng nghiệp đã không gặp, những từ ngữ dễ nhớ, thậm chí là cách thực hiện những hành động hàng ngày.

Chúng ta đang sống trong một thời điểm có nhiều thay đổi do ảnh hưởng của đại dịch, bao gồm việc trở lại văn phòng, tạo ra các thói quen mới và thậm chí là một cuộc chiến ở châu Âu cũng ảnh hưởng ít nhiều. Các nhà nghiên cứu về thần kinh nói rằng tất cả những điều này tốn nhiều năng lượng nhận thức hơn chúng ta nghĩ.

'Hiện tại bộ não của chúng ta giống như một chiếc máy tính cố gắng vận hành một trình duyệt với rất nhiều tab đang mở, làm chậm quá trình xử lý', giáo sư khoa học thần kinh Sara C. Mednick tại Đại học California, Irvine, chia sẻ.

Ảnh: Jorge Colombo

Căng thẳng kéo dài và áp lực trong hai năm qua cũng đóng góp vào vấn đề quên tạm thời. Một nghiên cứu dẫn đầu bởi tiến sĩ Shields cho thấy những người phải đối mặt với áp lực cuộc sống gần đây thường gặp vấn đề về trí nhớ.

Sự dồn dập của thông tin từ nhiều nguồn cũng làm rối não. Ví dụ, khi làm việc mà phải không ngừng sử dụng điện thoại có thể dẫn đến việc quên những điều không liên quan đến ngữ cảnh hiện tại, như tên của đồng nghiệp.

Tiếp theo, cuộc sống hàng ngày của chúng ta trở nên đơn điệu hơn trong đại dịch. Mỗi ngày trôi qua giống như một bản sao của ngày trước, không có sự kiện đặc biệt. 'Khi mọi trải nghiệm trở nên giống nhau, khó để nhớ được điều gì đó nổi bật', Zachariah Reagh, một nhà nghiên cứu thần kinh tại Đại học Washington, nhấn mạnh.

Chị Michelle Triant, 39 tuổi, đổ lỗi cho hai năm sống cùng Covid khiến cô thường xuyên quên. Gần đây, cô đã quên mất tên của các phần cơ thể của chính mình. Khi con gái 4 tuổi hỏi: 'Mẹ ơi, con có phải lớn lên trong bụng mẹ không?'. Triant thấy đây là cơ hội để dạy con về giải phẫu, nhưng cô lại bị lạc hậu. 'Không, con yêu ơi, thực ra em đã lớn lên trong...' nhưng cô không thể tìm ra từ ngữ phù hợp.

'Chúng ta lớn lên trong tử cung của mẹ nhưng bụng của mẹ ngày càng lớn, đó là lý do vì sao điều đó rất khó hiểu', con gái 7 tuổi của Triant xen vào, giải thích với em nhỏ.

'Tôi đã quên thông tin mà một học sinh lớp một có thể nói rõ ràng', Triant, cư dân của Spokane Valley, Washington, tự trách mình.

Trí nhớ giảm dần theo tuổi, nhưng khoa học vẫn chưa rõ ràng về sự giảm này xảy ra ở độ tuổi nào. Một số nghiên cứu cho thấy khả năng ghi nhớ đạt đỉnh ở độ tuổi 20 và giảm dần sau đó. Tuy nhiên, một số người tin rằng sự suy giảm mạnh mẽ nhất thường bắt đầu vào khoảng tuổi 60.

Nếu bạn lo lắng về trí nhớ của mình, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ, đặc biệt là nếu có người khác nhận thấy bạn đang gặp vấn đề về trí nhớ. Dưới đây là một số lời khuyên từ các chuyên gia để cải thiện trí nhớ.

Ép bản thân phải nhớ một điều gì đó thường dẫn đến kết quả ngược lại. Jennifer Kilkus, trợ lý giáo sư tâm lý học tại Trường Y Yale, cho biết việc này có thể làm bạn cảm thấy mệt mỏi và thất vọng, điều này sẽ khiến các phần cảm xúc trong não chiếm ưu thế và làm suy giảm khả năng ghi nhớ. Vì vậy, hãy thư giãn một chút, thở sâu để não có thời gian nghỉ ngơi và thử lại sau.

Tiến sĩ Kilkus nhấn mạnh rằng, khi đang làm hai việc cùng lúc, rất khó để ghi nhớ hoặc lưu giữ thông tin vào bộ nhớ. Vì vậy, hãy tạm thời rời xa điện thoại. Điều này cũng giúp giảm bớt áp lực thông tin. Tập trung vào từng công việc một sẽ mang lại kết quả tốt nhất cho bạn.

Giáo sư Sara C. Mednick khuyên bạn nên thực hành thiền hàng ngày, tập yoga hoặc đơn giản là thở sâu ít nhất 10 phút mỗi ngày. Đi dạo trong thiên nhiên, kết nối với gia đình, trò chuyện, ôm, và quan hệ tình dục... cũng giúp bạn rất nhiều.

'Tạo cảm giác gần gũi sẽ giảm căng thẳng bằng cách cho bạn cảm giác an toàn và được quan tâm. Giấc ngủ cũng giúp loại bỏ độc tố trong não, từ đó cải thiện quá trình xử lý tinh thần của bạn', giáo sư Mednick chia sẻ.

Giáo sư giao tiếp Jeanine Turner từ Đại học Georgetown khuyên bạn nên tập trung hoàn toàn vào người bạn đang nói chuyện. Điều này giúp bạn ghi nhớ cuộc trò chuyện tốt hơn, vì não không bị phân tâm hoặc quá mức phản ứng.

Hãy bỏ điện thoại, tắt TV và thực sự lắng nghe những gì người thân yêu của bạn đang nói, đừng chỉ chờ đợi lượt phản hồi.