Buzz
Đằng sau hành vi này là gì? Tại sao cơ thể lại khiến chúng ta vươn vai khi ngáp ngay cả khi tỉnh táo?
Hành vi vươn vai khi ngáp không chủ ý được gọi là hiện tượng 'dễ lây nhiễm' ở con người. Nó không chỉ xuất hiện ở loài người mà còn ở nhiều loài động vật khác, đặc biệt là khi chuyển từ hoạt động thấp sang hoạt động cao.
'Hầu hết các loài động vật có xương sống đều ngáp', Olivier Walusinski đã viết vào năm 2006. Ông nói thêm rằng hành vi này có thể quan sát được ở trẻ sơ sinh từ 12 tuần tuổi và 'có thể không thay đổi trong suốt cuộc đời'.
Một nghiên cứu được đăng trên tạp chí Khoa học Thần kinh & Đánh giá Hành vi Sinh học thảo luận về nguồn gốc có thể từ các mẫu ngủ của động vật có vú trong trạng thái tỉnh, chịu ánh nắng...
Các tác giả viết: 'Hành vi sau khi tắm nắng thường bắt đầu bằng việc khám phá môi trường xung quanh một cách tự nhiên. Hành động này bao gồm việc cúi đầu, quét mắt, vươn người lên và thực hiện các tư thế căng cơ'.
Do đó, hành vi ngáp và vươn vai không chỉ phổ biến trong thế giới động vật, mà có thể là những hành vi rất cổ xưa. Vì vậy, việc thực hiện hành vi này có mục đích nhất định.
Mặc dù mục đích cụ thể của hành vi này vẫn chưa được các nhà khoa học khám phá ra, nhưng vẫn có những giả thuyết được nhiều người công nhận liên quan đến nó.
Ngủ là một hoạt động rất thụ động. Tuy nhiên, cơ thể của chúng ta được thiết kế để di chuyển, và lâu ngày không hoạt động có thể khiến chúng ta cảm thấy buồn ngủ theo một cách nào đó.
Giãn cơ là cách bộ não kiểm tra xem tất cả các cơ có hoạt động bình thường không và đồng thời nhắc nhở chúng ta rằng đã đến lúc bắt đầu làm việc.
Ngoài việc tăng cường cơ bắp, việc vươn vai cũng giúp chuyển đổi nhẹ từ trạng thái ngủ sang trạng thái thức cho phần còn lại của cơ thể.
Ban ngày, chất lỏng trong cơ thể thường tích tụ ở chân. Vào ban đêm, khi chúng ta nằm xuống - ví dụ như ở tư thế nằm ngửa - trọng lực sẽ kéo các chất lỏng về phía cột sống, thân, cổ hoặc đầu. Do đó, hành động vươn vai giúp đẩy nhẹ nhàng chất lỏng trở lại vị trí bình thường, ngăn ngừa sự tích tụ chất lỏng làm tổn thương cơ bắp trong quá trình hoạt động.
Điều này cũng giúp giải quyết tình trạng cơ bắp và khớp căng thẳng do dành quá nhiều thời gian ở cùng một tư thế. Về lâu dài, điều này giúp duy trì khả năng di chuyển linh hoạt ngay cả khi không tham gia vào các hoạt động đặc biệt.
Sự phân tán có thể nhanh chóng giúp cơ thể thoát khỏi trạng thái ngủ REM (khi hoạt động vận động bị ức chế) và chuyển sang trạng thái sẵn sàng, để phản ứng với nguy hiểm - tương tự như loài bò sát sau khi tắm nắng.
Hành vi vươn vai cũng giúp cải thiện lưu lượng máu và giảm căng thẳng bằng cách kích hoạt hệ thống thần kinh đối giao cảm (PNS) - một nhánh của hệ thống thần kinh điều khiển các hoạt động không tự nguyện như nhịp tim, chức năng nội tiết hoặc tiêu hóa.
Do đó, hành vi này giúp tăng tốc các quy trình nền giúp bạn tỉnh táo và minh mẫn. Mức độ chuyển động cũng làm tăng nhịp tim, đẩy máu đến các cơ ở các chi.
Vươn vai cũng cung cấp cơ hội cho não hiệu chỉnh giao tiếp với cơ thể cho các nhiệm vụ khác nhau và cho não biết mức độ căng cơ an toàn.
Cuối cùng, việc vươn vai mang lại cảm giác dễ chịu vì đây là một trong những điều giúp chúng ta đạt được cân bằng nội môi.
Nguồn: Animalia; Unbelievable; ZME
