Tại sao công nghiệp hóa ở nước ta cần kết hợp với hiện đại hóa?

1. Các khái niệm chính

1.1. Công nghiệp hóa là gì?

Sự phát triển của loài người luôn gắn liền với nhiều cuộc cách mạng. Công nghiệp hóa là một trong những cuộc cách mạng lớn về kinh tế và kỹ thuật mà nhân loại đang trải qua.

Công nghiệp hóa được xem là xu hướng phát triển không thể thiếu đối với mọi quốc gia. Để khắc phục tình trạng lạc hậu và nâng cao năng suất lao động, công nghiệp hóa là điều kiện cần thiết. Đây là quá trình chuyển đổi từ sản xuất thủ công sang sử dụng rộng rãi sức lao động phổ thông nhờ sự phát triển của ngành công nghiệp cơ khí.

Công nghiệp hóa chuyển đổi nền kinh tế từ nông nghiệp sang công nghiệp, góp phần tăng cường vai trò của ngành công nghiệp trong toàn bộ nền kinh tế của một khu vực hoặc quốc gia.

>> Xem chi tiết tại: Công nghiệp hóa hiện đại hóa là gì? Ý nghĩa, nội dung và vai trò của nó?

1.2. Hiện đại hóa là gì?

Hiện đại hóa là quá trình áp dụng và tích hợp các thành tựu khoa học công nghệ tiên tiến vào sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và quản lý kinh tế xã hội.

Công nghiệp hóa là một phần không thể tách rời trong quá trình hiện đại hóa. Quá trình này liên quan đến sự phát triển công nghệ, đặc biệt là trong ngành năng lượng và luyện kim quy mô lớn. Công nghiệp hóa cũng liên quan đến việc thay đổi các hình thái triết học và cách nhìn nhận tự nhiên. Tuy nhiên, việc liệu các thay đổi triết học gây ra công nghiệp hóa hay ngược lại vẫn là vấn đề đang được tranh luận.

1.3. Công nghiệp hóa và hiện đại hóa

a) Khái niệm

Công nghiệp hóa và hiện đại hóa là quá trình chuyển đổi toàn diện các hoạt động kinh tế và quản lý xã hội từ phương pháp lao động thủ công sang việc sử dụng máy móc, công nghệ tiên tiến để nâng cao năng suất lao động.

Công nghiệp hóa và hiện đại hóa bao gồm tất cả các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và quản lý kinh tế - xã hội, tất cả đều được thực hiện với các công nghệ và phương tiện hiện đại.

b) Tính tất yếu và ảnh hưởng của công nghiệp hóa và hiện đại hóa đối với đất nước.

- Tính tất yếu của công nghiệp hóa và hiện đại hóa:

+ Cần xây dựng cơ sở vật chất và kỹ thuật để phát triển chủ nghĩa xã hội.

+ Cần thu hẹp khoảng cách về kinh tế, kỹ thuật và công nghệ giữa Việt Nam và các quốc gia tiên tiến.

+ Cần nâng cao năng suất lao động xã hội để bảo đảm sự phát triển bền vững của xã hội.

- Lợi ích rộng lớn và toàn diện của công nghiệp hóa, hiện đại hóa:

+ Kích thích sự phát triển của lực lượng sản xuất và nâng cao năng suất lao động, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, giải quyết việc làm, gia tăng thu nhập và cải thiện đời sống nhân dân.

+ Tạo ra lực lượng sản xuất mới, là nền tảng củng cố quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa, tăng cường vai trò của Nhà nước và cải thiện mối quan hệ giữa công nhân, nông dân và trí thức.

+ Xây dựng nền tảng cho sự hình thành và phát triển nền văn hóa xã hội chủ nghĩa, đồng thời phát triển nền văn hóa tiên tiến, cao đẹp và đậm đà bản sắc dân tộc.

+ Cung cấp cơ sở vật chất - kỹ thuật để phát triển nền kinh tế độc lập, tự chủ, đồng thời chủ động hội nhập nền kinh tế quốc tế và siêu quốc gia; củng cố quốc phòng và an ninh quốc gia.

c) Những điểm cốt lõi của công nghiệp hóa, hiện đại hóa

Công nghiệp hóa, hiện đại hóa và sự phát triển mạnh mẽ của lực lượng sản xuất

+ Triển khai cơ khí hóa trong nền sản xuất xã hội bằng cách thay thế nền kinh tế thủ công bằng nền kinh tế cơ khí hóa. Đồng thời, chuyển từ nền văn minh nông nghiệp sang nền văn minh công nghiệp.

+ Ứng dụng các thành tựu khoa học và công nghệ tiên tiến vào các lĩnh vực kinh tế.

+ Cải thiện chất lượng nguồn nhân lực khi đất nước tiến hành công nghiệp hóa và hiện đại hóa.

Xây dựng cơ cấu kinh tế hợp lý, hiện đại và hiệu quả cao

+ Cơ cấu kinh tế là sự kết hợp hài hòa của các thành phần kinh tế. Có hai loại cơ cấu kinh tế: cơ cấu theo vùng và cơ cấu theo thành phần. Trong đó, cơ cấu ngành kinh tế giữ vai trò quan trọng và trung tâm.

+ Tái cấu trúc nền kinh tế có nghĩa là thay đổi cấu trúc của nền kinh tế kém hiệu quả và lạc hậu theo hướng hiện đại và hiệu quả hơn.

+ Chuyển dịch cơ cấu lao động theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển tri thức.

Đẩy mạnh và củng cố các vị trí lãnh đạo trong quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa.

+ Hướng đến việc xác lập vị trí chủ đạo trong các quan hệ sản xuất xã hội trên toàn nền kinh tế quốc dân.

=> Cần hiểu rõ tính tất yếu và tác động lớn của công nghiệp hóa, hiện đại hóa; chọn lựa ngành và sản phẩm có khả năng cạnh tranh cao, đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và quốc tế. Ứng dụng các thành tựu khoa học và công nghệ mới vào sản xuất. Nâng cao trình độ học vấn, kinh nghiệm và kỹ năng để đáp ứng nhu cầu lao động kỹ thuật cho nền kinh tế và doanh nghiệp.

+ Công nghiệp hóa là nhiệm vụ hàng đầu trong quá trình phát triển, nâng cao cả nền sản xuất vật chất và đời sống văn hóa - xã hội. Công nghiệp hóa tạo điều kiện và tiền đề vật chất - kỹ thuật cho chủ nghĩa xã hội. Ở Việt Nam, công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa được thực hiện từ cuối thế kỷ XX, xác định là công nghiệp hóa, hiện đại hóa, chuyển đổi nền sản xuất và xã hội từ nông nghiệp lạc hậu lên công nghiệp với công nghệ ngày càng tiên tiến.

d) Trách nhiệm của công dân đối với công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước

- Nhận thức rõ ràng về tính tất yếu và tác động lớn của công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

- Chọn lựa các ngành và sản phẩm có sức cạnh tranh cao, đáp ứng nhu cầu thị trường.

- Ứng dụng các tiến bộ khoa học và công nghệ mới vào quy trình sản xuất.

- Tăng cường học tập và nâng cao trình độ về văn hóa, khoa học và công nghệ hiện đại.

2. Tại sao công nghiệp hóa ở nước ta cần gắn liền với hiện đại hóa?

A. Đó là yêu cầu cấp thiết của xã hội.

B. Công nghiệp hóa luôn đi đôi với việc hiện đại hóa.

C. Các quốc gia trên thế giới thực hiện song song cả hai quá trình này.

D. Việt Nam thực hiện công nghiệp hóa chậm hơn so với các nước khác.

Đáp án: D

Giải thích: Công nghiệp hóa và hiện đại hóa là các quá trình chuyển đổi toàn diện trong hoạt động kinh tế và quản lý xã hội, từ việc chủ yếu sử dụng sức lao động thủ công sang việc áp dụng rộng rãi công nghệ tiên tiến và phương pháp hiện đại để nâng cao năng suất lao động.

Công nghiệp hóa cần phải kết hợp với hiện đại hóa vì công nghiệp hóa chuyển đổi lao động thủ công thành lao động sử dụng công nghệ tiên tiến. Quá trình này bao gồm việc áp dụng các thành tựu khoa học công nghệ vào sản xuất. Nếu chỉ thay đổi phương tiện lao động mà không áp dụng vào các lĩnh vực sản xuất, lưu thông, dịch vụ và quản lý, công nghiệp hóa sẽ không đạt được giá trị đầy đủ. Vì vậy, công nghiệp hóa phải đi đôi với hiện đại hóa.

Tại Việt Nam, công nghiệp hóa luôn đi đôi với hiện đại hóa vì:

- Quá trình này chuyển đổi một quốc gia nông nghiệp lúa nước thành quốc gia công nghiệp với trang bị kỹ thuật và công nghệ tiên tiến, từ cơ khí đến tự động hóa.

- Để rút ngắn khoảng cách về kinh tế so với các nước trong khu vực và thế giới. Việt Nam bắt đầu công nghiệp hóa muộn, vì vậy để thu hẹp khoảng cách với các nước phát triển, công nghiệp hóa cần gắn liền với hiện đại hóa. Sau hơn 30 năm đổi mới (1986 đến nay), cơ sở vật chất và kỹ thuật đã được cải thiện đáng kể.

- Toàn cầu hóa mang đến cơ hội cho Việt Nam thực hiện công nghiệp hóa nhanh hơn. Là thành viên của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), Việt Nam cần kết hợp công nghiệp hóa và hiện đại hóa để nâng cao chất lượng tăng trưởng, cạnh tranh và hội nhập kinh tế quốc tế.

Vì vậy, câu trả lời chính xác cho câu hỏi về việc tại sao công nghiệp hóa ở nước ta phải kết hợp với hiện đại hóa là đáp án D: công nghiệp hóa ở Việt Nam cần kết hợp với hiện đại hóa vì chúng ta thực hiện công nghiệp hóa muộn hơn so với các nước khác.

Dưới đây là thông tin từ Mytour để trả lời câu hỏi Tại sao công nghiệp hóa ở nước ta cần gắn liền với hiện đại hóa?. Chúng tôi hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn củng cố kiến thức môn Giáo dục công dân lớp 11. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào, hãy liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ kịp thời. Cảm ơn bạn đã đọc bài viết!