Tại sao cuộc hạ cánh lên Mặt Trăng của Apollo bị nghi ngờ?

Trong lịch sử khám phá vũ trụ của loài người, chương trình Apollo đã từng là một điểm sáng rực rỡ.

Vào ngày 16/7/1969, tàu Apollo 11 được phóng từ Trung tâm vũ trụ Kennedy tại Florida, Mỹ, khởi đầu cho chuyến hành trình lịch sử của nhân loại tới Mặt Trăng. Armstrong và Aldrin trở thành những người đầu tiên chạm đất Mặt Trăng. Tuy nhiên, với thành công này, đã xuất hiện nhiều nghi ngờ và thuyết âm mưu. 

Một cuộc phỏng vấn nổi tiếng diễn ra vào năm 2002, khi một người đàn ông tên Bart Sibrel công khai đặt câu hỏi về các sứ mệnh Apollo và yêu cầu Aldrin (khi đó đã 72 tuổi) thề trên Kinh thánh. Aldrin từ chối và sự quấy rối liên tục của Bart Sibrel (kết luận rằng Aldrin nói dối về chuyến hạ cánh lên Mặt Trăng của Apollo 11) cuối cùng khiến Aldrin đấm anh ta trong cơn phẫn nộ. 

Sự việc này ngay lập tức trở thành tâm điểm của một số tranh cãi lớn tại Mỹ. Nhiều người tự hỏi, tại sao Aldrin không dám thề trên Kinh thánh? Liệu Aldrin đã từng thực sự đặt chân lên Mặt Trăng? Thậm chí, một số người còn cho rằng họ có 'bằng chứng không thể phủ nhận' có thể tiết lộ sự thật. Vậy liệu con người đã từng đặt chân lên Mặt Trăng chưa? 

Câu hỏi 1: Tại sao lá cờ lại có thể vẫy?

Có một số giải thích cho việc tại sao lá cờ Mỹ dường như đang vẫy trong nhiệm vụ hạ cánh lên Mặt Trăng của Apollo: Thứ nhất, mặc dù Mặt Trăng không có khí quyển và vì thế không có gió, nhưng các kỹ sư muốn đảm bảo rằng lá cờ vẫn có thể bay trên Mặt Trăng, vậy nên nó đã được thiết kế để có thể mở ra và có một cột cờ đặc biệt. Cột cờ này khác với thiết kế trên Trái Đất bởi nó có một thanh ngang ở trên cùng. Mục đích của thanh ngang này là để giữ lá cờ có thể mở ra. 

Thứ hai, khi các phi hành gia cắm cờ trên bề mặt Mặt Trăng, họ có thể đã áp dụng quá nhiều lực làm lung lay cột cờ. Vì Mặt Trăng không có không khí để làm giảm sự dao động này, nên hiệu ứng kéo dài hơn so với Trái Đất, tạo ra ấn tượng về việc lá cờ đang vẫy. Ngoài ra, phi hành gia có thể đã gặp khó khăn khi giương cờ, dẫn đến thanh ngang không được mở ra đầy đủ. Điều này làm cho phần của lá cờ bị chồng lên nhau, tạo thành các nếp gấp. Mặc dù trên Mặt Trăng thực sự không có gió. Những nếp gấp này cũng tạo ra ấn tượng rằng lá cờ đang vẫy. Tổng hợp các yếu tố này tạo nên hiệu ứng mà chúng ta thấy.

Câu hỏi 2: Tại sao không thấy ngôi sao trong ảnh?

Lý do chính khiến bạn không nhìn thấy ngôi sao trong ảnh là cài đặt của máy ảnh. Khi các phi hành gia chụp ảnh trên bề mặt Mặt Trăng, máy ảnh của họ được thiết lập để ghi lại cảnh quan của bề mặt Mặt Trăng, thay vì ánh sáng mờ nhạt của ngôi sao trên bầu trời. Vì Mặt Trăng không có khí quyển, ánh sáng Mặt Trời trực tiếp chiếu vào bề mặt Mặt Trăng, làm cho bề mặt Mặt Trăng rất sáng.

Để chụp rõ bề mặt Mặt Trăng và các phi hành gia, thời gian phơi sáng của máy ảnh phải ngắn và không thể chụp được các ngôi sao tương đối mờ. Ngoài ra, cần lưu ý rằng các hoạt động chính trong quá trình hạ cánh lên Mặt Trăng thường diễn ra vào “ban ngày” của Mặt Trăng. Do ánh sáng Mặt Trời và sự phản chiếu mạnh, nên không thể chụp được ánh sáng của các ngôi sao, vì ánh sáng của các ngôi sao quá yếu.

Và phim dùng trong sứ mệnh Apollo không phải là loại phim bình thường. Chúng được Kodak tùy chỉnh đặc biệt cho các sứ mệnh không gian, với nhũ tương và đế phim đặc biệt cho phép chúng hoạt động tốt ở nhiệt độ khắc nghiệt của bề mặt Mặt Trăng.

Câu hỏi 3: Vì sao dấu chân không nhất quán với đế của bộ đồ phi hành gia?

“Dấu chân trên Mặt Trăng” là bằng chứng quan trọng về chuyến đi lên Mặt Trăng của tàu Apollo, đồng thời cũng là mục tiêu tấn công của các thuyết âm mưu. Bởi trên Mặt Trăng không có không khí, không có sự phong hóa từ gió, nên những hạt cát trên Mặt Trăng không bị phong hóa mà vẫn giữ được hình dạng sắc nét. Những hạt cát như vậy dễ dàng tạo ra dấu chân rõ ràng.

Vì Mặt Trăng không có khí quyển hoặc nước lỏng, dấu vết này có thể tồn tại hàng triệu năm. Có một số lý do khiến dấu chân của phi hành gia không khớp với bộ đồ du hành vũ trụ của họ. Đầu tiên, trong sứ mệnh Apollo 11, Armstrong và các phi hành gia khác mặc bộ đồ du hành vũ trụ Apollo, nhưng họ cũng đi giày bao ngoài (galoshes) có đế đặc biệt, dấu ấn trên những chiếc giày bao ngoài này giống hệt như dấu chân trên Mặt Trăng.

Thứ hai, những chiếc galoshes không được trưng bày trong bảo tàng vì chúng đã bị bỏ lại trên Mặt Trăng để giảm trọng lượng của giai đoạn bay lên của mô-đun Mặt Trăng.

Câu hỏi 4: Làm thế nào để đi qua vành đai bức xạ Van Allen

Để tới được Mặt Trăng, các phi hành gia phải đi qua vành đai bức xạ Van Allen. Vành đai bức xạ Van Allen là các lớp bức xạ hình lốp xe được hình thành do sự tích tụ của một lượng lớn hạt tích điện bao quanh Trái Đất trong không gian gần Trái Đất, được nhà vật lý người Mỹ James Van Allen phát hiện và đặt theo tên ông.

Tuy nhiên, NASA đã thực hiện một số biện pháp để bảo vệ phi hành gia khỏi bức xạ trong các sứ mệnh Apollo. Đầu tiên, quỹ đạo của tàu vũ trụ Apollo được thiết kế cẩn thận để đi qua những khu vực mỏng hơn của vành đai bức xạ, từ đó làm giảm liều bức xạ mà các phi hành gia nhận được.

Ngoài ra, thiết kế của tàu vũ trụ Apollo còn bao gồm việc che chắn bức xạ, đặc biệt là sử dụng lớp phủ nhôm ở những khu vực quan trọng, nhằm giảm hơn nữa tác động của bức xạ lên các phi hành gia.

Thứ hai, tàu vũ trụ Apollo di chuyển qua vành đai bức xạ Van Allen trong thời gian rất ngắn, điều này cũng giúp hạn chế tổng liều bức xạ mà các phi hành gia nhận được. Trên thực tế, liều bức xạ mà các phi hành gia nhận được trong suốt sứ mệnh tương đương với liều cần thiết cho một số tia X y tế trên Trái Đất và thấp hơn nhiều so với mức có thể gây hại nghiêm trọng cho cơ thể con người.

Vì vậy, mặc dù có sự tồn tại của vành đai bức xạ Van Allen với cường độ cao, nhưng thông qua kế hoạch nhiệm vụ cẩn thận và thiết kế tàu vũ trụ, phi hành gia vẫn có thể vượt qua khu vực này một cách an toàn và hoàn thành hành trình đến Mặt Trăng.

Trong sứ mệnh đổ bộ lên Mặt Trăng của tàu Apollo 11, tàu thăm dò Lunar 15 của Liên Xô cũng đã hạ cánh gần đó. Để tránh va chạm, Liên Xô đã chia sẻ thông tin về quỹ đạo của Luna 15 với Mỹ. Ngoài ra, các tàu thăm dò hiện đại của Ấn Độ và Trung Quốc đã chụp ảnh vùng địa điểm hạ cánh của tàu Apollo trên Mặt Trăng, đồng thời ghi lại dấu chân của phi hành gia và dấu vết của tàu thăm hiểm.

Tham khảo: Zhihu