Tại sao đất có khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng?

1. Tại sao đất có khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng?

Giải đáp: Đất có khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng nhờ vào sự hiện diện của các hạt cát, limon, sét và chất mùn. Đất có nhiều hạt nhỏ và nhiều mùn thì khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng càng cao.

2. Một số thông tin hữu ích khác:

2.1. Đất trồng là gì?

Đất trồng là lớp bề mặt mềm mại của vỏ Trái Đất, nơi mà thực vật có thể phát triển và tạo ra sản phẩm. Đây là kết quả của quá trình biến đổi đá dưới ảnh hưởng của khí hậu, sinh vật và hoạt động của con người. Điểm khác biệt chính giữa đất trồng và đá là đất trồng có độ màu mỡ cao hơn.

Đất đóng vai trò quan trọng trong sự sống của cây trồng vì nó cung cấp nước, chất dinh dưỡng, oxy và giúp cây đứng vững.

2.2. Các thành phần của đất trồng

Đất trồng bao gồm ba phần chính: phần khí, phần rắn và phần lỏng. Trong đó, phần rắn được chia thành chất vô cơ và chất hữu cơ.

- Phần khí trong đất là không khí có mặt trong các khoảng trống của đất. Không khí này cũng chứa ni-tơ, oxy và khí cacbonic giống như không khí ở ngoài trời. Tuy nhiên, lượng oxy trong đất ít hơn nhiều so với trong khí quyển, trong khi lượng khí cacbonic lại cao hơn nhiều lần.

- Phần rắn của đất bao gồm hai thành phần chính: thành phần vô cơ và thành phần hữu cơ.

+ Thành phần vô cơ chiếm từ 92 - 98% khối lượng phần rắn, bao gồm các chất dinh dưỡng như ni-tơ, photpho, kali, v.v.

+ Thành phần hữu cơ của đất bao gồm các sinh vật sống, cùng với xác động vật, thực vật và vi sinh vật đã chết. Dưới tác động của vi sinh vật, xác động vật và thực vật được phân hủy thành các chất hữu cơ đơn giản và khoáng. Các sản phẩm phân hủy này là nguồn thức ăn cho cây trồng và nguyên liệu để tạo thành chất mùn. Mùn là yếu tố chính giúp cải thiện chất lượng đất, với đất giàu mùn thường có tính chất tốt hơn.

- Phần lỏng của đất chủ yếu là nước, có vai trò hòa tan các chất dinh dưỡng để cây trồng có thể dễ dàng hấp thụ.

2.3. Thành phần cơ giới của đất

Phần rắn của đất được cấu thành từ các thành phần vô cơ và hữu cơ. Phần vô cơ bao gồm các loại hạt với kích thước khác nhau: hạt cát (từ 0,05 mm - 2 mm), limon (bột mịn) (từ 0,002 - 0,05 mm), và sét (nhỏ hơn 0,002 mm). Tỉ lệ phần trăm của các loại hạt này trong đất quyết định thành phần cơ giới của đất. Dựa vào tỷ lệ của các loại hạt, đất được phân thành ba loại chính: đất cát, đất thịt và đất sét, cùng với các loại đất trung gian như đất cát pha hoặc đất thịt nhẹ.

Các bước đơn giản để xác định thành phần cơ giới của đất:

Bước 1: Lấy một lượng đất tương đương với viên bi và đặt vào lòng bàn tay.

Bước 2: Nhỏ vài giọt nước vào đất cho đến khi đất đủ ẩm (khi cảm giác mát tay và có thể nặn được dễ dàng là đạt yêu cầu).

Bước 3: Sử dụng hai bàn tay để nặn đất thành một thỏi có đường kính khoảng 3 mm.

Bước 4: Uốn thỏi đất thành một vòng tròn có đường kính khoảng 3 cm.

So sánh với bảng chuẩn phân cấp đất dưới đây để xác định loại đất.

2.4. Độ pH của đất

Độ pH của đất, phản ánh mức độ chua hay kiềm của đất, dao động từ 0 đến 14. Đất thường có pH từ 3 đến 9. Dựa vào giá trị pH, đất được phân loại thành: đất chua (pH < 6,5), đất trung tính (pH từ 6,6 đến 7,5), và đất kiềm (pH > 7,5). Việc xác định độ pH của đất giúp lên kế hoạch sử dụng và cải tạo đất hiệu quả.

- Đối với đất chua: Loại đất này có tính axit cao và chứa nhiều vi chất như Al, Mn hoặc các ion với nồng độ cao. Đất chua gây khó khăn trong việc phát triển cây trồng và cản trở sự sinh sôi của sinh vật. Các biện pháp cải tạo đất chua bao gồm:

+ Bón phân để cung cấp dinh dưỡng cho cây và giảm độc tính của đất.

+ Sử dụng phân hữu cơ đã phân hủy và xử lý để làm cho đất tơi xốp hơn.

+ Bón vôi để giảm tính axit và tăng giá trị pH của đất.

- Đất trung tính: Loại đất này lý tưởng cho hầu hết các loại cây trồng, ngoại trừ một số cây ưa vôi. Đất trung tính không cần cải tạo nhiều, chỉ cần sử dụng hợp lý để duy trì sự cân bằng giữa các yếu tố vô cơ và hữu cơ để đạt được điều kiện tốt nhất cho cây trồng.

- Đất kiềm: Loại đất này có tính kiềm và chỉ phù hợp cho một số loại cây họ đậu. Đất kiềm giảm khả năng hòa tan Fe, Mn, gây mất cân bằng và ảnh hưởng tiêu cực đến cây trồng. Để cải thiện đất kiềm, thường bổ sung các nguyên tố tạo axit như sắt sunfat và lưu huỳnh để giảm pH và tạo điều kiện thuận lợi cho cây.

2.5. Độ phì nhiêu của đất

Độ phì nhiêu của đất là khả năng cung cấp đủ nước, oxy và chất dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng để đạt năng suất cao, đồng thời không chứa các chất độc hại.

Độ phì nhiêu của đất là yếu tố chính quyết định năng suất cây trồng. Để đạt năng suất cao, ngoài độ phì nhiêu, cần có giống cây tốt, chăm sóc phù hợp và thời tiết thuận lợi.

3. Những câu hỏi thường gặp khác

Câu hỏi 1: Loại đất nào dưới đây có khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng kém nhất?

A. Đất cát

B. Đất thịt nặng

C. Đất thịt nhẹ

D. Đất cát pha

Đáp án: Lựa chọn chính xác là A. Đất cát

Giải thích: Đất cát có khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng kém nhất vì nó chứa các hạt lớn (đường kính từ 0,05 - 2 mm) và ít chất mùn.

Câu hỏi 2: Loại đất nào dưới đây có khả năng giữ nước tốt nhất?

A. Đất cát

B. Đất sét

C. Đất thịt nặng

D. Đất thịt

Đáp án: Lựa chọn đúng là B. Đất sét

Giải thích: Đất sét giữ nước hiệu quả vì nó chứa nhiều hạt nhỏ (đường kính dưới 0,002 mm) và hàm lượng mùn cao.

Câu hỏi 3: Yếu tố nào quyết định thành phần cơ giới của đất?

A. Thành phần hữu cơ và thành phần vô cơ

B. Khả năng giữ nước và dinh dưỡng

C. Thành phần vô cơ

D. Tỉ lệ các loại hạt cát, limon, sét trong đất

Đáp án: Chọn đúng là D. Tỉ lệ các loại hạt cát, limon, sét trong đất

Giải thích: Thành phần cơ giới của đất chủ yếu được xác định bởi tỉ lệ các hạt cát, limon và sét có mặt trong đất. Nói cách khác, yếu tố quyết định sự phân loại cơ giới của đất chính là tỷ lệ của các loại hạt này.

Bài viết trên của Mytour về chủ đề Vì sao đất có khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng? mong rằng đã giải đáp được câu hỏi của bạn và cung cấp thêm thông tin hữu ích về đất trồng.