1. Tại sao đi ngoài không thành khuôn?
Chuyển động ruột bất thường do vấn đề ở ruột gây ra hiện tượng đi ngoài không thành khuôn. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, bao gồm:
1.1. Nguyên nhân cấp tính

Người bị ngộ độc thực phẩm thường đi ngoài phân lỏng không thành khuôn
Đi ngoài không thành khuôn, dù là phân nát hay phân lỏng, đều có thể là dấu hiệu cấp tính. Nguyên nhân chủ yếu là do:
- Ngộ độc thực phẩm hoặc nhiễm trùng đường ruột
Sự xuất hiện của ký sinh trùng hoặc vi khuẩn có thể tạo ra độc tố trong dạ dày, gây ra hiện tượng đi ngoài phân lỏng, có thể kèm nhầy và máu. Phổ biến nhất là trường hợp nhiễm vi khuẩn đường ruột gây tiêu chảy cấp và đi ngoài không thành khuôn.
- Duy trì lối sống thiếu lành mạnh
Những người thường để dạ dày quá đói hoặc ăn quá no sẽ làm dạ dày khi thì không hoạt động, khi thì phải co bóp quá mạnh, dẫn đến dễ tổn thương dạ dày và rối loạn tiêu hóa.
Hệ tiêu hóa cũng bị ảnh hưởng bởi giấc ngủ, nên khi ngủ không đủ giấc hoặc thức khuya, hoạt động của hệ tiêu hóa sẽ bị rối loạn, gây ra đi ngoài không thành khuôn.
- Cơ thể không hấp thụ hoặc dung nạp một số chất
Một số người thiếu enzyme để phân giải các chất, dẫn đến không dung nạp được, ví dụ như không thể dung nạp chất tạo ngọt sorbitol, gây tiêu chảy phân nát không thành khuôn.
- Sử dụng thuốc kháng sinh
Một số loại thuốc kháng sinh dùng để điều trị bệnh có thể gây ra tình trạng đại tiện không thành khuôn. Trong trường hợp này, khi ngừng thuốc, tình trạng này sẽ kết thúc.
1.2. Nguyên nhân mạn tính
Một số người bị đi ngoài không thành khuôn kéo dài và thường xuyên, có thể do các bệnh lý như:

Viêm đại tràng là nguyên nhân phổ biến gây đi ngoài không thành khuôn
- Viêm đại tràng
Đây là nguyên nhân thường gặp nhất gây đi ngoài không thành khuôn. Người bị viêm đại tràng thường đi ngoài phân lỏng, hay đi vào buổi sáng sau khi thức dậy và thêm một lần sau khi ăn khoảng 30-40 phút. Đặc biệt, khi dùng chất kích thích như bia, rượu, cà phê,... số lần đi ngoài tăng lên. Viêm đại tràng cần được điều trị sớm để tránh biến chứng nguy hiểm.
- Hội chứng ruột kích thích
Khi bị hội chứng ruột kích thích, nhu động ruột tăng, gây co thắt bất thường và rối loạn chức năng đại tràng, dẫn đến đi ngoài không thành khuôn.
Không giống như viêm đại tràng, bệnh nhân mắc hội chứng này thường đi ngoài phân lỏng sau khi ăn khoảng 10 - 15 phút, có người ngay sau khi ăn đã bị đi ngoài không thành khuôn. Triệu chứng này gây nhiều bất tiện cho cuộc sống và công việc.
- Bệnh cường giáp
Cường giáp là một trong những nguyên nhân gây đi ngoài không thành khuôn vì nó tạo ra quá nhiều hormone, cản trở chức năng bình thường của cơ thể. Người bệnh dễ có tâm trạng bất ổn và đi ngoài phân lỏng.
2. Biện pháp xử trí khi đi ngoài không thành khuôn
Như vậy, nguyên nhân đi ngoài không thành khuôn không giống nhau trong mọi trường hợp. Có những trường hợp do tác động bên ngoài, dễ chấm dứt và không nguy hiểm, nhưng cũng có những trường hợp xuất phát từ bệnh lý, dễ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Khi phải đối mặt với tình trạng tiêu chảy kéo dài, cần phải thăm bác sĩ để tìm ra nguyên nhân và điều trị hiệu quả.
Để điều trị hiệu quả tình trạng tiêu chảy kéo dài, quan trọng nhất là phải xác định chính xác nguyên nhân. Điều này đòi hỏi việc thăm khám và kiểm tra cần thiết từ bác sĩ chuyên khoa để đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
Ngoài việc tuân thủ điều trị từ bác sĩ, người bệnh cũng cần điều chỉnh lối sống hàng ngày để hỗ trợ quá trình điều trị. Điều này rất quan trọng vì lối sống không lành mạnh có thể làm trầm trọng thêm tình trạng tiêu chảy.
- Hạn chế căng thẳng và áp lực, thay vào đó, tạo cho bản thân một tâm trạng thoải mái và lạc quan. Điều này sẽ giúp ngăn chặn sự phát triển của bệnh đại tràng co thắt.
- Tuân thủ đúng giờ làm việc, nghỉ ngơi kết hợp với chế độ ăn uống và tập luyện thể dục khoa học.
- Đối với vấn đề tiêu hóa, việc massage bụng có thể giúp cải thiện tuần hoàn máu và điều chỉnh hoạt động của đại tràng, từ đó giúp phòng ngừa tình trạng co bóp đại tràng.
- Tránh ăn các thực phẩm khó tiêu như đồ cay nóng, đồ chiên xào, ngũ cốc nguyên hạt,... và thức ăn tanh có tính hàn như hải sản.
- Giảm lượng chất kích thích nhập vào cơ thể.