Buzz
Trong nền ẩm thực Việt Nam cổ truyền, món ăn không chỉ ngon mà còn có tác dụng chữa bệnh, và việc kết hợp thịt gà luộc với lá chanh là một ví dụ tiêu biểu.
Lá chanh làm tăng hương vị của thịt gà
Không phải ngẫu nhiên mà từ xưa, các bà các mẹ luôn nhắc nhở câu ''Con gà cục tác lá chanh''. Nhiều người cho rằng, gà luộc thiếu lá chanh sẽ kém ngon đi một nửa.
Lá chanh với tinh dầu thơm nhẹ, theo Đông y có vị cay ngọt và tính ấm. Thịt gà, hay còn gọi là kê nhục, cũng có vị ngọt và tính ấm, giúp bổ khí và tủy. Khi kết hợp, lá chanh và thịt gà tạo nên sự hòa hợp về vị và hương, làm món ăn thêm phần hấp dẫn với những sợi lá chanh xanh như lưu ly rắc nhẹ trên đĩa thịt gà luộc vàng ươm.
Cần lưu ý không sử dụng quá nhiều lá chanh để tránh làm món ăn bị đắng. Nhà văn Băng Sơn trong ''Thú ăn chơi của người Hà Nội'' cho biết rằng gia vị nên được sử dụng vừa đủ để tăng cường hương vị mà không lấn át món ăn. Lá chanh, tía tô, gừng, và rau răm đều được dùng để làm món ăn thêm phong phú và hấp dẫn.
Lá chanh như một phương thuốc
Trong cuốn sách cổ ''Ẩm thực tu tri: Sách dạy nấu ăn đủ ba cách Ta - Tàu -Tây'' xuất bản năm 1930, có đề cập rằng ăn thịt gà luộc kèm lá chanh, hành, muối và tiêu là cách phòng ngừa sâu răng. Lá chanh kết hợp với muối tạo thành một phương thuốc hữu hiệu để trị sâu răng, nhờ tính sát trùng của chúng.
Theo y học hiện đại, da gà chứa các chất gây dị ứng và chất béo bão hòa có thể làm tăng cholesterol xấu trong máu. Lá chanh có tính ấm và vị cay giúp sát khuẩn và giải độc, đặc biệt tốt cho những người có cơ địa nhạy cảm.
Những lưu ý cần biết
Cách chọn và thái lá chanh: Chọn lá chanh bánh tẻ, không quá non hay già, màu xanh vàng đều, không xoăn hay sâu. Rửa sạch, lau khô, dùng dao sắc loại bỏ cuống và gân cứng. Xếp lá thành lớp nhỏ, cuộn lại và dùng dây chun nếu chưa quen. Thái trên thớt gỗ chắc chắn, dùng dao mỏng sắc, cầm chắc lá và thái đều tay theo chiều dài lá. Nếu muốn sợi dài hơn, thái chéo 45 độ. Thoa đều sau khi thái để lá tơi hơn.
Cách sơ chế và luộc gà: Đầu tiên, gà được sơ chế, chà xát với chanh và muối để khử mùi, sau đó rửa sạch. Luộc gà khoảng 5 phút từ khi nước sôi, rồi tắt bếp, đậy vung và om gà trong 25 - 30 phút để gà chín đều và không bị đỏ xương hay rách da.
Sau khi luộc xong, vớt gà ra và ngâm vào âu nước sôi để nguội hoặc nước đá để da gà giòn hơn. Khi gà đã nguội, vớt ra để ráo nước, phết một lớp mỡ nghệ màu vàng ươm nếu thích. Dùng dao sắc chặt gà thành miếng vừa ăn và bày ra đĩa.
Rắc một ít lá chanh thái mỏng lên trên đĩa thịt gà để làm món ăn thêm hấp dẫn. Nếu chế biến phở gà, hãy lọc xương gà và thái thành miếng vừa ăn. Nước dùng cần ninh xương gà cùng sá sùng, gừng, hành nướng, và hạt mùi rang. Khi ninh, giữ lửa nhỏ và mở vung để nước dùng được trong. Khi ăn phở gà, rắc thêm lá chanh thái chỉ nhỏ lên trên để tăng hương vị.
Nguyễn Thủy Bùi
