Gà tây là một phần quan trọng trong nền văn hóa ẩm thực phương Tây, đặc biệt là trong dịp Lễ Tạ ơn ở Mỹ, nhưng lại không phổ biến ở phương Đông, đặc biệt là Trung Quốc. Trong khi người Mỹ coi gà tây là món ăn truyền thống không thể thiếu trong Lễ Tạ ơn, người phương Đông lại ít khi sử dụng loại gia cầm này trong các bữa ăn. Nguyên nhân của sự khác biệt này là gì?
Ngày 22 tháng 11 hàng năm là một trong những ngày lễ quan trọng nhất đối với người Mỹ - Lễ Tạ ơn. Vào ngày này, gà tây trở thành món ăn chính trên bàn tiệc của các gia đình Mỹ. Tuy nhiên, tại Trung Quốc và nhiều quốc gia phương Đông khác, gà tây gần như không xuất hiện trong thực đơn, và loài vật này cũng ít được nuôi. Vậy điều gì đã khiến gà tây trở thành món ăn phổ biến ở phương Tây mà lại không được ưa chuộng ở phương Đông?
Gà tây đã trở thành món ăn phổ biến ở phương Tây, đặc biệt là ở Mỹ và Canada, từ thời kỳ thuộc địa. Người dân bản địa Bắc Mỹ đã săn bắn gà tây từ lâu, và khi người châu Âu đến, họ đã tích hợp món ăn này vào văn hóa ẩm thực của mình. Gà tây trở thành biểu tượng của các lễ hội như Lễ Tạ ơn và Giáng sinh, gắn bó với truyền thống và sự thịnh vượng.
Gà tây có nguồn gốc từ Bắc Mỹ và đã trở thành một phần quan trọng trong ngày Lễ Tạ ơn của người Mỹ. Nguyên nhân chủ yếu là do gà tây có sản lượng cao, thịt của nó bổ dưỡng và là nguồn protein quan trọng. Kể từ khi nước Mỹ mới thành lập, người dân đã bắt đầu ăn gà tây, và truyền thống này đã được duy trì qua nhiều thế kỷ.
Truyền thống này còn được củng cố bởi một nghi lễ đặc biệt: Tổng thống Mỹ thường thực hiện nghi lễ 'ân xá' cho một con gà tây tại Nhà Trắng, biểu trưng cho lòng nhân ái và sự biết ơn. Nghi lễ này càng làm tăng thêm ý nghĩa văn hóa của gà tây trong ngày lễ đặc biệt này.
Hơn nữa, trong cuộc sống hàng ngày của người Mỹ, gà tây cũng là nguyên liệu phổ biến. Thịt gà tây được chế biến thành nhiều món như bánh mì sandwich, bánh mì kẹp thịt, nước sốt gà tây và các món nướng. Theo thống kê năm 2018, sản lượng gà tây tại Hoa Kỳ vượt quá 220 triệu con, tương đương hơn 1,27 triệu tấn thịt, cho thấy sự quan trọng của gà tây trong ngành công nghiệp thực phẩm của nước này.
Ở phương Đông, nền văn hóa ẩm thực của mỗi quốc gia rất đa dạng và phong phú, nhưng gà tây không phải là loại gia cầm phổ biến. Các loài gia cầm như gà, vịt, ngan thường được ưa chuộng hơn vì chúng dễ nuôi và hợp khẩu vị của người dân.
Dù gà tây rất phổ biến ở phương Tây, nhưng tại Trung Quốc và nhiều nước phương Đông khác, nó lại không được ưa chuộng.
Trước hết, gà tây không phải là loại gia cầm phổ biến tại các nước phương Đông. Loài gia cầm này được người châu Âu mang đến Trung Quốc vào thời nhà Minh, trong khi người dân địa phương đã quen thuộc với các loại gia cầm như gà, vịt, ngỗng và thịt từ lợn, bò, cừu. Thịt gà và vịt có kết cấu mềm, dễ chế biến, phù hợp với cách nấu ăn truyền thống của phương Đông. Ngược lại, thịt gà tây có sợi cơ dày hơn, cần nhiều thời gian và kỹ thuật chế biến hơn, điều này làm cho nó không phù hợp với khẩu vị và thói quen nấu nướng của phương Đông.
Thứ hai, hương vị của gà tây khác biệt so với các loại thịt gia cầm khác. Khi ăn, nhiều người cảm thấy thịt gà tây có 'mùi tanh'. Thực tế, mùi này không phải do gà tây bẩn mà là do hàm lượng chất béo cao, tạo ra mùi đặc trưng khi nấu. Thêm vào đó, cấu trúc thịt gà tây dày hơn, dễ bị 'dính' khi nấu chín, tạo cảm giác không ngon miệng. Những yếu tố này khiến nhiều người không thích ăn gà tây, mặc dù biết rằng nó rất bổ dưỡng.
Người phương Tây thường ưa thích các món nướng, quay, trong khi người phương Đông lại có xu hướng chế biến các món luộc, hầm, xào. Thịt gà tây khá nhạt và thường cần được ướp gia vị công phu và chế biến theo cách đặc biệt để tăng thêm hương vị, điều này có thể không phù hợp với khẩu vị của phần lớn người phương Đông.
Bên cạnh đó, lịch sử ghi chép về gà tây tại Trung Quốc cũng góp phần tạo nên rào cản trong việc chấp nhận loại thịt này. Khi gà tây lần đầu tiên được đưa đến Trung Quốc, nó không được coi là thực phẩm mà được xem như loài chim quý hiếm. Trong văn học cổ Trung Quốc, gà tây thường được miêu tả là 'không ăn được', dẫn đến sự giảm sút nhận thức về giá trị ẩm thực của nó. Quan điểm này đã trở thành một phần của văn hóa và làm cho người Trung Quốc ít quan tâm đến gà tây trong ẩm thực hàng ngày.
Gà tây là loài chim lớn, cần nhiều thức ăn và không gian để phát triển. Điều này khiến giá thành của gà tây thường cao hơn so với các loại gia cầm khác. Ở phương Đông, người dân thường ưu tiên các loại gia cầm nhỏ hơn, dễ nuôi và có giá thành rẻ hơn để phục vụ nhu cầu hàng ngày.
Sự khác biệt trong ẩm thực giữa phương Đông và phương Tây là minh chứng rõ ràng cho cách văn hóa, thói quen và khẩu vị ảnh hưởng đến việc lựa chọn thực phẩm. Trong khi gà tây đã trở thành biểu tượng quan trọng trong ẩm thực của Mỹ và các nước phương Tây, thì ở Trung Quốc và các nước phương Đông, nó vẫn là loại gia cầm ít được ưa chuộng và không thường xuyên xuất hiện trong các bữa ăn hàng ngày. Sự khác biệt này không chỉ phản ánh sự khác biệt về khẩu vị mà còn thể hiện sự giao thoa văn hóa giữa hai thế giới ẩm thực khác nhau.