Buzz
Gần như 99% mọi người đều sử dụng từ “vãi” nhưng không hiểu rõ về nguồn gốc sâu xa của nó.
Không biết từ bao giờ, giới trẻ đã sử dụng từ 'vãi' để thể hiện cảm xúc của mình. Thường thì khi không tìm ra từ phù hợp, họ lại thốt lên 'vãi' với nhiều cảm xúc khác nhau như ngạc nhiên, tán thưởng hoặc bực bội.
Đài Phát thanh VOV2 đã mời PGS TS Hoàng Anh Thi - Phó Giám đốc Trung tâm Ngoại ngữ và Văn hoá Việt Nam giải thích cho người lớn hiểu về ý nghĩa của từ 'vãi' trong giới trẻ. Thậm chí, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh cũng đã đưa cụm từ 'vãi cả linh hồn' vào tác phẩm của mình. Tại sao từ 'vãi' lại trở nên phổ biến như vậy và có thể thay thế được nhiều cụm từ khác?
Hình ảnh minh họa cho việc sử dụng phổ biến của từ 'vãi' trong giới trẻ ngày nay
Về nguồn gốc và ngữ nghĩa, 'vãi' không mang nghĩa tiêu cực. Trong cuốn Đại Nam Quốc Âm Tự Vị của Huỳnh Tịnh Của, 'vãi' được giải thích là 'sư vãi', 'bà vãi' để chỉ đàn bà ở chùa, tu đạo Phật.
Trong Việt Nam Tự Điển của Hội Khai Trí Tiến Đức có thêm 2 ý nghĩa khác, bao gồm:
1. Rơi toé ra. Ví dụ: Ăn cơm đánh vãi ra bàn.
2. Ném vung ra. Ví dụ: Vãi hạt giống, vãi hạt ngô.
Như vậy, 'vãi' cũng là một từ bình thường như nhiều từ khác. Nhưng tại sao giới trẻ lại ưa chuộng sử dụng từ 'vãi' như vậy? Theo PGS TS Hoàng Anh Thi, đây là một từ được hiểu theo nghĩa mới do giới trẻ sáng tạo ra để diễn đạt cảm xúc quá mức, như là: Nóng vãi (rất nóng), xinh vãi (rất xinh),…
Thực tế, giới trẻ không có khả năng sáng tạo từ 'vãi' với nghĩa hoàn toàn mới so với nghĩa gốc. Từ này bắt đầu xuất hiện từ những năm 2010 - 2015, khi giới trẻ thích sử dụng cụm từ: Vãi + x (x là một danh từ tạo nên lối nói rất thô tục).
Dần dần, cách nói này trở nên phổ biến hơn. Để giảm bớt sự thô tục, nhạy cảm, họ cắt bỏ phần x phía sau, để lại từ 'vãi' với ý nghĩa khá tiêu cực. Như vậy, từ 'vãi' ở đây trở thành một cách diễn đạt không trong sáng. Nhiều nhà văn, nghệ sĩ, nhà nghiên cứu không biết có nên đưa từ này vào tác phẩm để hoà nhập cùng giới trẻ hay không. Còn những người hiểu, khi nghe người khác thốt lên sẽ nhớ đến cấu trúc: Vãi + x theo phản xạ.
Hiện nay, việc giới trẻ lạm dụng từ 'vãi' trở nên quá phổ biến. Nhìn thấy người nào đề cập đến, họ lại 'vãi' từ này ra một cách không suy nghĩ.
Khi nhìn lại quá khứ, chúng ta thấy cách sử dụng từ ngôn từ đã phong phú và linh hoạt hơn rất nhiều. Từ khi cấu trúc 'Vãi + x' chưa ra đời, có rất nhiều cách diễn đạt khác nhau.
Nhưng ở hiện tại, giới trẻ chỉ biết sử dụng 'xấu vãi' và 'đẹp vãi'. Họ dường như đã mất đi sự đa dạng và phong phú trong ngôn từ.
Tóm lại, việc lạm dụng từ 'vãi' đã làm mất đi tính văn minh trong giao tiếp của giới trẻ. Đây là một vấn đề cần phải được giải quyết kịp thời để tránh làm nghèo nàn ngôn từ và ảnh hưởng đến văn hoá của đất nước.
