Buzz
(Tổ Quốc) - Đây chính là lý do tại sao bão không xuất hiện ở đường xích đạo và tại sao chúng hiếm khi vượt qua biên giới giữa Bắc và Nam bán cầu.
Các cơn gió mạnh mẽ của bão, hay được gọi là xoáy thuận nhiệt đới, thường xuất hiện tại một số khu vực trên thế giới. Vì vậy có thể nghĩ rằng chúng sẽ hoạt động trên toàn khu vực nhiệt đới. Nhưng có một vùng của khu vực nhiệt đới mà bão hầu như không hình thành: đường xích đạo.
Các bản đồ theo dõi lịch sử các vị trí của các cơn bão nhiệt đới (gọi là bão hoặc cuồng phong tùy vào vị trí) chỉ ra rằng chúng hiếm khi hình thành trong phạm vi chỉ vài độ so với đường xích đạo,' Gary Barnes, một nhà khí tượng đã nghỉ hưu tại Đại học Hawaii, giải thích. (Một độ độ cao khoảng 69 dặm, hay 111 km.)
Nhưng vì sao không có bão nào hình thành ở xích đạo? Ở cơ bản, những cơn gió xoáy mạnh mẽ của bão là kết quả của sự bảo toàn của moment động lượng do quay của Trái Đất. Ở xích đạo, ngay cả khi không khí ổn định, Trái Đất và bầu khí quyển trên cùng thực sự di chuyển với tốc độ hơn 1.000 dặm/giờ (1.600 km/giờ). Chuyển động này theo hướng quay của Trái Đất, từ tây sang đông.
Chu vi lớn nhất của Trái Đất nằm ở xích đạo. Điều này có nghĩa, bất cứ điều gì ở trên xích đạo sẽ di chuyển nhanh hơn, với một khoảng cách lớn hơn về phía Đông, so với những thứ nằm xa đường xích đạo - như ở phía Bắc hoặc Nam trên bề mặt của Trái Đất, trong cùng một khoảng thời gian.
Khi không khí di chuyển từ đường xích đạo về phía Bắc, nó sẽ di chuyển nhanh về phía Đông so với môi trường xung quanh. Điều này dẫn đến việc không khí từ đường xích đạo khi di chuyển về phía Bắc sẽ rẽ sang phải, và ngược lại.
Hiệu ứng Coriolis, được gọi là hiệu ứng Coriolis, giúp kiểm soát hướng xoáy của các cơn bão nhiệt đới. Ở Bắc bán cầu, không khí xoáy sang phải sẽ tạo ra chuyển động quay ngược chiều kim đồng hồ, và tương tự ở Nam bán cầu.
Các cơn bão xoáy do sự chuyển động của môi trường xung quanh. Sự thay đổi hướng gió tự nhiên sẽ yếu dần khi gần xích đạo, nhưng lại tăng lên ở vĩ độ cao.
Đây chính là lý do tại sao xoáy thuận nhiệt đới hiếm khi hình thành gần xích đạo. Ở vĩ độ cao (xa xích đạo), không khí chuyển động mạnh mẽ hơn, gió mạnh hơn, thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của xoáy thuận nhiệt đới.
Tuy nhiên, vẫn có những trường hợp ngoại lệ đặc biệt, như cơn bão nhiệt đới Vamei xuất hiện năm 2001 ở Biển Đông. Cơn bão này tăng cấp nhanh chóng từ đường xích đạo, và các nhà khoa học tin rằng tương tác với địa hình của quần đảo Indonesia đã tạo ra vòng xoáy của nó.
Nếu một cơn bão nhiệt đới đi qua xích đạo, nó sẽ bắt đầu hút không khí quay theo hướng ngược lại, có thể gây suy yếu và tan rã cơn bão. Tuy nhiên, một cơn bão cũng có thể đi qua xích đạo ở khoảng cách nhỏ, vì vòng quay ngược vẫn nhỏ khi ở vị trí xích đạo. Tuy nhiên, cơn bão không thể vượt xa vài độ sang phía bên kia bán cầu.
Tham khảo từ Live Science
