Sự xuất hiện của các dạng kỳ giông hiếm của axolotl là do chúng ta đang điều chỉnh môi trường sống tự nhiên của chúng.
Kỳ giông axolotl đã thu hút sự chú ý quốc tế từ khi chúng được đưa đến Paris từ Mexico vào năm 1864. Người châu Âu trên khắp lục địa bắt đầu nuôi chúng, điều này mở đầu cho việc buôn bán chúng như một loài vật nuôi phổ biến vì chúng dễ sinh sản trong điều kiện nuôi nhốt. Cuối cùng, khi axolotl trở nên phổ biến hơn, một số chủ nhân bắt đầu chứng kiến sự thay đổi kỳ lạ: các con vật của họ bắt đầu 'tiến hóa' từ sinh vật sống dưới nước thành sinh vật trên cạn.

Courtney Bailey, một người chủ nuôi, đã chia sẻ chi tiết về sự biến đổi của con kỳ giông axolotl Gollum của cô trên internet. Mặc dù Bailey đã biết về các biến đổi hiếm gặp của axolotl, nhưng cô không bao giờ ngờ rằng mình sẽ chứng kiến sự thay đổi này.
'Đây là hình ảnh ban đầu của Gollum khi tôi mới mua nó. Nó là một con vật khá đẹp với bàn chân mang màng, lông tơ ở cổ và một nụ cười nhỏ dễ thương trên khuôn mặt. Giống như các con axolotl khác, nó được cho là sẽ sống dưới nước trong suốt cuộc đời của mình. Nhưng một ngày, tôi nhận thấy rằng nó có vẻ ốm, và tôi đã cách ly nó hoàn toàn với những con axolotl khác trong bể. Trong vòng một tuần, vẻ ngoài của nó bắt đầu thay đổi, màng ở chân biến mất, màu sắc thay đổi và nó không muốn sống dưới nước nữa'.

Sự tiến hóa của kỳ giông axolotl vẫn gây tranh cãi trong cộng đồng khoa học. Có hai lý do chính cho sự tiến hóa này. Thứ nhất, kỳ giông axolotl hiện đang là một loài cực kỳ nguy cấp do môi trường sống bị suy thoái. Chúng từng sống ở các hồ nước cao xung quanh thành phố Mexico, nhưng giờ đây chỉ còn một số ít sống sót trong vài kênh rạch nội địa trong khu vực, do đó chúng phải tiến hóa để sinh sống trong một môi trường mới.
Thứ hai, theo tiến sĩ Catherine McCusker từ Đại học Massachusetts Boston, tất cả các axolotl bị nuôi nhốt trên thế giới ngày nay đều có nguồn gốc từ ít nhất sáu cá thể. Vì giao phối cận huyết kéo dài, mang lại nhiều rủi ro về sức khỏe, nên các nhà lai tạo đã cố gắng tăng tính đa dạng di truyền và làm cho những con axolotl khỏe mạnh hơn bằng cách lai tạo với kỳ giông hổ, một họ hàng gần của chúng.

Bằng cách lai giữa axolotl và kỳ giông hổ, con người đã tạo ra một loài sinh vật có thể tự do lựa chọn môi trường sống. Một số sẽ vẫn sống dưới nước, trong khi một số khác có thể 'tiến hóa' để trở thành biến thể axolotl hiến, sống trên cạn - điều này có thể khó hiểu với chủ sở hữu vật nuôi.
McCusker, người nghiên cứu sự tái sinh của kỳ giông axolotl, nói: 'Thay đổi đầu tiên rõ ràng là màng của chúng bắt đầu thoái triển. Khi hoàn thành quá trình này, chúng không thể thở dưới nước nữa và do đó chúng sẽ sống trên cạn'.

Tham khảo: Earthlymission; IFLScience; ZME