
Trong thời gian gần đây, tôi đã dành nhiều thời gian để theo dõi xu hướng của giới trẻ trên TikTok, và tôi nhận thấy một hiện tượng đáng chú ý: mỗi ngày đều có livestream về các trò chơi như CS:GO và Valorant. Điều đáng chú ý ở đây không phải là việc chơi game và stream trên mạng xã hội để kiếm tiền, mà là tất cả những livestream này đều quảng cáo bán phần mềm hack. Dù người chơi thường không hé lộ danh tính của mình, nhưng họ lại để nguyên thông tin và liên kết để mua phần mềm gian lận.
Thông thường, trên Facebook và YouTube, việc báo cáo những livestream như vậy là rất dễ dàng vì cả hai MXH này đều có tùy chọn 'gian lận trong game' khi báo cáo. Tuy nhiên, TikTok lại không có, chỉ có tùy chọn 'lừa đảo và giả mạo'. Tôi đã thử báo cáo theo kiểu 'lừa đảo' nhưng quên chặn kênh, và kể từ đó, ngày hôm sau vẫn thấy những livestream như vậy xuất hiện như thường lệ, không chỉ ở phương Tây mà còn ở Việt Nam.
Hack cheat trong game đã trở thành điều quá phổ biến. Các game thủ, từ CS:GO, Valorant, PUBG cho đến Apex Legends và Warzone, thường xuyên phải đối mặt với những người sử dụng phần mềm gian lận để có lợi thế không công bằng so với những người chơi khác. Điều này đặt ra câu hỏi, tại sao lại có những kẻ dùng phần mềm gian lận trong game online?
Có game là sẽ có cheat. Điều này là một sự thật không thể phủ nhận.
Lịch sử của việc sử dụng cheat khi chơi game đã tồn tại từ khi game ra đời. Ban đầu, những tính năng như vô tử, nhìn xuyên tường hay có đủ vật phẩm chỉ bằng một cú nhấp chuột được lập trình viên đưa vào mã nguồn của game để phục vụ cho quá trình thử nghiệm trước khi phát hành chính thức.
Dần dần, các nhà phát triển game cũng công bố các mã cheat để giúp người chơi trải nghiệm game dễ dàng hơn, không cần phải phụ thuộc quá nhiều vào phản xạ. Hồi thơ ấu, chắc hẳn mọi người đều nhớ đến những tờ giấy ghi chép kỹ lưỡng các mã cheat để mở khóa vũ khí hoặc xe hơi, được lấy từ các tạp chí game và thử nghiệm tại quán net.Tới giai đoạn khoảng năm 2007, 2008, khi game online bắt đầu nở rộ ở Việt Nam và internet ADSL phát triển, gian lận trong game đã chuyển sang một hình thức mới. Trong khi mã cheat trong các trò chơi trước đây không ảnh hưởng đến ai, gian lận trong game online lại mang lại lợi thế so với người chơi 'trong sạch'. Ai còn nhớ những ngày phải tìm mã để giải nén phần mềm auto, tự động đánh trong Võ Lâm, hoặc các phần mềm tự động bắn và tính lực bắn trong Gunbound không?
Đến thời điểm hiện tại, khi game online tập trung nhiều vào chế độ PvP, hack cheat trong game lại đặt ra thách thức mới cho cả cộng đồng và các nhà phát triển. Đột Kích của VTC là một ví dụ điển hình. Trong quá trình làm tin tức game, người ta đồn đoán rằng việc mã nguồn của Đột Kích (Crossfire) bị rò rỉ, khiến việc truy quét hack cheat trở nên khó khăn hơn. Cập nhật liên tục để truy quét các tài khoản sử dụng phần mềm gian lận đã được phát hiện là một biện pháp, nhưng luôn có nguy cơ xuất hiện phần mềm mới để tiếp tục gian lận. Đó có lẽ là lần đầu tiên nhiều người chơi Việt Nam trải qua cảm giác bị 'gian lận' trong game một cách không công bằng.Thắng nhanh mà không cần kỹ năng? Đó là mục tiêu của nhiều kẻ gian lận trong game.
Nguyên nhân đầu tiên là tâm lý. Trong các trận đấu PvP như DOTA 2 hay CS:GO, việc thắng trận không chỉ là để vui chơi mà còn là mục tiêu chính. Khi thua, cảm giác không thoải mái chắc chắn sẽ làm cho nhiều người muốn tìm cách gian lận.Tuy nhiên, cách đơn giản nhất để chiến thắng là trau dồi kỹ năng và kinh nghiệm. Bạn có thể cải thiện kỹ năng của mình bằng cách tập luyện phản xạ, học hỏi cách sử dụng vật phẩm hiệu quả hơn và thường xuyên quan sát người chơi khác để học hỏi từ họ.
Trong CS:GO, có những kiểu hack thật kỳ lạ. Một số 'pháp sư' từ Trung Quốc đã khiến người chơi ở Việt Nam sửng sốt khi nhân vật của họ... không có đầu. Một tính năng khác của phần mềm gian lận được quảng cáo là backtracking, khiến vị trí của nhân vật hiển thị sai lệch trên màn hình của người chơi khác. Thậm chí chỉ cần lệch vài bước cũng đủ để tránh được đạn.Tính năng backtrack của phần mềm hack thật sự quý giá, đặc biệt khi chơi trận đấu online với máy chủ 64 tick và độ trễ cao giữa các packet dữ liệu. Cheater có thể tung hoành mà không sợ bị người khác nhắm bắn.
Cách đây khoảng 4 hoặc 5 năm trước, khi PUBG còn thịnh hành, có nhiều tranh cãi về việc sử dụng macro để giảm độ giật của súng. Dù tranh cãi đến mức nào, thì việc sử dụng macro vẫn được xem là gian lận. Mọi công cụ hay lệnh để làm cho game hoạt động khác biệt so với ý định ban đầu của nhà phát triển đều được coi là gian lận, dù ảnh hưởng nhiều hay ít đến trải nghiệm của người chơi khác.Tính yêu thích được chú ý của mọi người
Một sự thật kỳ quặc nhưng đúng là thế. Bên cạnh việc chơi game, đặc biệt là CS:GO, tôi thường tham gia các nhóm về game trên Facebook để theo dõi những vụ drama. Đã có khoảng 5 lần tôi nhìn thấy tình huống như thế này xảy ra. Một người nào đó đăng clip tổng hợp những pha xử lý đẹp mắt, hạ gục nhiều đối thủ, được gọi là montage, highlight hoặc frag movie. Nhưng khi xem kỹ, có những chi tiết đáng nghi.Ở cấp độ chuyên nghiệp, những game thủ giỏi nhất thế giới có những pha xử lý đỉnh cao không kém cạnh việc sử dụng hack. Ví dụ như pha nhảy bắn của coldzera vào năm 2016, hoặc việc s1mple sử dụng AWP mà không cần zoom vào năm 2016 cũng là một trong những ví dụ điển hình.Tuy nhiên, nếu sử dụng phần mềm gian lận để làm highlight, đặc biệt là đối với những người kỹ năng thấp, sẽ dễ dẫn đến những tình huống phi logic hoặc ngớ ngẩn. Ví dụ như kéo tâm từ tường ra và bắn trúng đối thủ mà không có lý do, hoặc đâm đầu vào tường vô tình phát hiện đối thủ. Nếu không có wallhack, không thể biết được. Hoặc một tình huống khác là tâm nhảy thẳng vào đầu địch một cách không tự nhiên...Không ít người sẵn lòng sử dụng cheat để ghi lại những pha xử lý ấn tượng, tạo ra những tình huống gây tranh cãi và drama. Có lúc thậm chí cãi nhau gay gắt và đến mức đề xuất đấu đơn...Đam mê phá hoại
Một lần, streamer Shroud đang livestream khi gặp phải một người bạn sử dụng cheat khủng khiếp. Không chỉ sử dụng spinbot để tự động ngắm bắn mà còn có khả năng hồi sinh ngay tại vị trí của đối thủ, khiến trận đấu kết thúc ngay khi hết thời gian mua súng.Tâm lý con người không phải lúc nào cũng có thể giải thích bằng cách thông thường. Một số người thấy niềm vui trong việc làm khó đối thủ trong trò chơi, và họ dùng cheat để tăng thêm sự khổ đau cho người khác. Họ không chơi để thắng, mà là để làm hỏng trò chơi.Một hành động phá game khác gây ra sự phẫn nộ, không phải là việc sử dụng cheat mà là hành vi gọi là “stream sniping”. Những người chơi này xem stream của một người nổi tiếng để xác định vị trí của họ và tấn công. Những người nổi tiếng có thể đối phó được, nhưng những người yếu kém hơn thì chỉ có thể chết và chờ trận mới.Sự Tò Mò
Hãy xem ví dụ của Hovik 'KQLY' Tovmassian, cựu thành viên của đội Titan trong CS:GO vào năm 2013, 2014. Anh này thường có những pha xử lý ấn tượng trong game. Nhưng vào ngày 20/11/2014, KQLY bị Valve cấm tài khoản vì sử dụng phần mềm gian lận. Điều này khiến Titan buộc phải sa thải KQLY và rồi đội bóng tan rã vì không đủ người tham dự giải DreamHack Winter 2014.KQLY sau đó thừa nhận rằng việc bị cấm là hợp lý vì anh đã tò mò sử dụng phần mềm gian lận trong tài khoản chính của mình. Tuy nhiên, anh khẳng định không bao giờ sử dụng cheat trong các trận đấu chuyên nghiệp, chỉ đơn thuần là tò mò thử nghiệm. Sau này, tôi đã theo dõi stream của KQLY trên Twitch và thấy rằng anh không nói dối. Kỹ năng của anh không kém còn nếu tiếp tục rèn luyện có thể trở thành một trong những tay súng hàng đầu của game này.
Rất đáng tiếc, 'một lần phản bội, vạn lần không tin'. KQLY không còn cơ hội nào khác ngoài việc trở thành một streamer chơi game trên Twitch. Cánh cửa để thi đấu chuyên nghiệp đã đóng lại vĩnh viễn với KQLY chỉ vì một lần tò mò. Lần cuối cập nhật thông tin về anh, KQLY đã rời bỏ nghề game và sang Mỹ để mở một dịch vụ cho thuê xe hơi.Vì Tiền Bạc
Trong mười năm chơi CS:GO, tôi đã phải đối mặt với nhiều đối thủ sử dụng phần mềm gian lận để kéo rank và kiếm tiền. Họ biết mọi động tác của bạn và có những pha xử lý không tưởng, hoàn toàn không phản ánh cấp bậc thực sự của họ. Sau này, tôi mới biết đó là do dịch vụ kéo rank để kiếm lời.
Cày rank bằng thuê là hiện tượng phổ biến trong cộng đồng game. Trong Liên Minh Huyền Thoại, nhiều game thủ chuyên nghiệp đã bị cấm vì vi phạm quy định này. Còn khi kỹ năng không đủ, nhiều người lại chọn sử dụng phần mềm gian lận để leo rank nhanh chóng, thậm chí thuê người khác để làm giúp. Đây là một ví dụ rõ ràng về gian lận vì lợi ích tiền bạc.
Một trường hợp nổi tiếng khác là của Nikhil 'forsaken' Kumawat từ Ấn Độ. forsaken bị phát hiện sử dụng phần mềm cheat trong một trận đấu chuyên nghiệp trực tiếp trên sóng truyền hình, và đối thủ của anh ấy là một đội tuyển Việt Nam. Câu chuyện này đã tạo ra một biểu tượng meme với tên gọi 'word.exe', từ đó trở đi mỗi khi có tin đồn về hack, người ta sẽ nhắc đến word.exe.
Vụ việc của forsaken là một minh chứng cho việc một số người sẵn lòng sử dụng phần mềm gian lận để đạt được thứ hạng cao trong các giải đấu, với mục đích là tiền bạc và giải thưởng. Đồng thời cũng là một ví dụ rõ ràng cho việc sử dụng cheat khiến cho kỹ năng thực sự trở nên thảm hại. Trong đoạn clip, chúng ta có thể thấy những pha ngắm bắn không tự nhiên của forsaken, thậm chí là những pha ngắm bắn vào tường hoặc đồng đội ở xa.Áp lực Tinh Thần
Không dễ dàng giải thích được hiện tượng này theo hướng khoa học, nhưng nó thực sự tồn tại, đặc biệt là ở các quốc gia châu Á. Áp lực từ phụ huynh ở khu vực này thường buộc con cái phải cố gắng hết sức trong mọi lĩnh vực, từ học tập đến thể thao. Học đạt điểm 9 hoặc 10 ở mọi môn học, hoặc phải xuất sắc trong âm nhạc và thể thao. Khi mình chỉ đạt điểm 7 trong một kỳ thi, mình cũng đã phải chịu áp lực không nhỏ.
Cảm giác áp lực tinh thần này có thể lan tỏa sang cả những lúc giải trí bằng cách chơi game. Chơi game không chỉ đơn giản là thư giãn sau những giờ học hay làm việc căng thẳng, mà còn trở thành một cuộc đua đầy căng thẳng. Khi kỹ năng không đủ để chiến thắng, và cảm thấy bị áp đặt phải dẫn đầu bằng mọi giá, một số người quay sang sử dụng phần mềm gian lận, dù không có phần thưởng nào đáng giá, chỉ để thỏa mãn cảm giác chiến thắng.