Tại sao lại xuất hiện những vết đồi mồi trên da? Cách để cải thiện là gì?

1. Đồi mồi là gì?

Đồi mồi là các đốm màu nâu, phẳng có kích thước từ 0.5 - 2.5 cm thường xuất hiện trên vùng da như mặt, cổ, tay, đùi, chân,... Đây là do sự tăng sắc tố tự nhiên của da tạo ra các đốm nhỏ hoặc trong một số trường hợp có thể hình thành thành mảng đồi mồi. Kích thước và màu sắc của đồi mồi có thể tăng lên theo thời gian.

Đồi mồi là những vết có màu nâu trên da thường tiếp xúc với ánh nắng

Với người thông thường, đồi mồi thường xuất hiện chủ yếu ở độ tuổi từ khoảng 40 - 50. Tuy nhiên, chúng cũng có thể xuất hiện ở người trẻ nếu tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng mà không có biện pháp bảo vệ da hoặc do yếu tố di truyền, biến đổi nội tiết,... Đồi mồi ít khi tự biến mất mà cần can thiệp, điều trị bằng sản phẩm chuyên dụng hoặc qua các phương pháp y học.

2. Quá trình hình thành đồi mồi trên da

Đồi mồi là kết quả của sự sản xuất melanin (hắc sắc tố) vượt quá mức bình thường tại một số điểm trên da. Melanin là chất được tạo ra từ tế bào melanocyte ở lớp biểu bì, đóng vai trò trong việc quyết định màu sắc da và cũng là lớp bảo vệ da. Do đó, những người có nồng độ melanin cao sẽ có màu da đậm hơn.

Khi có sự cố về sản xuất melanin dẫn đến tập trung lớn tại một vùng cụ thể, sẽ hình thành các vết có màu nâu từ nhạt đến đậm trên da. Đồi mồi trên da thường có màu sắc không đồng đều do lượng melanin tạo ra ở mỗi vùng khác nhau.

Tích tụ melanin quá mức tạo ra các vết sậm màu trên da

3. Nguyên nhân gây ra việc xuất hiện đồi mồi trên da

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự hình thành đốm đồi mồi, tuy nhiên, chủ yếu là do:

• Thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mà không bảo vệ da bằng các biện pháp chống nắng, làm cho da tiếp tục tiếp xúc trực tiếp với tia UV. Điều này kích thích cơ thể tăng sản xuất melanin ở những vùng tiếp xúc với nắng, dẫn đến việc hình thành các vết đồi mồi trên da.

• Da lão hóa tự nhiên do tuổi tác khiến da thiếu collagen và hàng rào bảo vệ da suy yếu hơn. Điều này khiến da dễ bị tác động bởi các yếu tố từ môi trường, đặc biệt là tia UV, gây ra tình trạng khô da, chảy xệ, đốm đồi mồi,...
• Thay đổi nội tiết tố trong thai kỳ hoặc khi sử dụng các loại thuốc tránh thai có thể làm rối loạn quá trình sản xuất sắc tố da.
• Sử dụng mỹ phẩm, thuốc có thể làm cho da trở nên nhạy cảm với ánh nắng, ảnh hưởng đến quá trình sản xuất melanin.
• Chế độ dinh dưỡng thiếu các loại thực phẩm chứa chất chống oxy hóa hoặc không cung cấp đủ dưỡng chất để tăng cường miễn dịch cho da như vitamin A, vitamin C, vitamin B,...

4. Phương pháp cải thiện đồi mồi trên da

Hiện nay, với môi trường thời tiết ngày càng nắng nóng và tia UV nguy hiểm, làn da bị ảnh hưởng trực tiếp, dẫn đến tăng nguy cơ xuất hiện đốm đồi mồi trên da. Do đó, các phương pháp điều chỉnh sắc tố hoặc loại bỏ đốm đồi mồi luôn được nghiên cứu, phát triển để giúp cải thiện làn da sáng mịn, khỏe mạnh.

4.1. Phương pháp điều chỉnh sắc tố đốm đồi mồi

Các sản phẩm chăm sóc da nhằm cải thiện sắc tố của đồi mồi trên da thường chứa các thành phần như:

Các chất axit giúp loại bỏ lớp sừng, tế bào chết để tái tạo làn da khỏe mạnh

• Vitamin C hoặc dẫn xuất từ Vitamin C như L-Ascorbic Acid, Magnesium Ascorbyl Palmitate (MAP), Sodium Ascorbyl Palmitate (SAP), Ethyl L Ascorbic Acid (EAA) dưới dạng gel/ kem dưỡng da, tinh chất serum giúp hạn chế tình trạng tăng sắc tố và cải thiện làm đều màu da.
• Acid Glycolic có kích thước phân tử nhỏ với nồng độ dưới 15% ở dạng kem dưỡng, toner, serum có khả năng thấm sâu dưới da giúp loại bỏ lớp sừng và tế bào chết trên da. Nhờ đó, đốm đồi mồi cũng được cải thiện dần khi da bong tróc nhẹ sau thời gian sử dụng. Đồng thời, hoạt chất này còn có tác dụng hỗ trợ điều trị mụn, hỗ trợ sáng da, chống lão hóa,...
• Kojic acid thường được tìm thấy trong quá trình lên men rượu gạo có tác dụng ngăn chặn hình thành sắc tố melanin. Axit kojic hoạt động bằng cách hạn chế tyrosine kích hoạt sản sinh melanin thông qua việc giữ lại ion đồng. Do đồng là yếu tố cần thiết để axit amin tyrosine hoạt động cơ chế kích sinh melanin khi da tiếp xúc tia UV. 

Lưu ý: việc sử dụng các sản phẩm chăm sóc da cần được tư vấn bởi các bác sĩ, chuyên gia da liễu để đảm bảo hiệu quả và an toàn. 

4.2. Phương pháp loại bỏ đồi mồi

• Tẩy da hóa học sâu bằng các hoạt chất axit như acid glycolid, salicylic acid, trichloracetic acid (TCA), phenol,... giúp loại bỏ tế bào chết và kích thích tái tạo tế bào da mới. Phương pháp này cần thực hiện dưới sự tư vấn và giám sát của bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
• Laser YAG giúp bào mòn bề mặt da ở lớp thượng bì và một phần của trung bì với bước sóng khoảng 2940nm, kích thước siêu nhỏ. Tại các đốm đồi mồi, laser thường gây bong tróc và kích hoạt cơ chế sản sinh tế bào mới dưới da, từ đó da trở nên đồng đều màu sắc và khỏe mạnh hơn. Thời gian điều trị bằng laser thường phụ thuộc vào kích thước và tình trạng của đồi mồi trên da.

Bước sóng từ tia laser có tác dụng loại bỏ đồi mồi và tái tạo da

• Chiếu năng lượng IPL - Intense Pulsed Light sử dụng ánh sáng xung có cường độ cao với bước sóng khoảng 530nm giúp cải thiện vấn đề sắc tố trên da. Thiết bị chiếu IPL phát ra ánh sáng lọc qua kính chuyên dụng tạo ra bước sóng hấp thụ trực tiếp vào hắc sắc tố ở tầng hạ bì của da. Công nghệ này có thể điều trị hiệu quả cho những tình trạng đồi mồi mật độ dày trên da.

Ngoài ra, còn nhiều phương pháp hiện đại khác giúp loại bỏ đồi mồi trên da. Quan trọng là nên chọn cơ sở y tế đáng tin cậy để được tư vấn cụ thể hơn. 

5. Bảo vệ da để ngăn ngừa đồi mồi

Như đã đề cập ở trên, các đốm đồi mồi xuất hiện do thúc đẩy sản xuất melanin. Vì vậy, cách ngăn ngừa đồi mồi hiệu quả nhất là đảm bảo da luôn khỏe mạnh, cụ thể như sau:

• Hạn chế ra ngoài trong thời gian nắng gắt, từ 11 giờ trưa đến 3 giờ chiều.
• Sử dụng các biện pháp chống nắng, che chắn như mặc áo, đeo khẩu trang, kính râm, đội mũ,... khi ra ngoài hoặc làm việc dưới ánh nắng trực tiếp.
• Thoa kem chống nắng ít nhất từ 15 - 30 phút trước khi tiếp xúc với nắng và thoa lại sau khoảng 2 - 3 giờ để đảm bảo da luôn được bảo vệ kịp thời.
• Sử dụng viên uống hỗ trợ chống nắng khi không sử dụng kem chống nắng.
• Uống đủ nước, đặc biệt khi làm việc ngoài trời hoặc vận động thể chất để da không bị khô và giảm khả năng tự bảo vệ.
• Bổ sung các thực phẩm giàu vitamin C, chất chống oxy hóa, chất xơ như rau củ, trái cây để cân bằng dinh dưỡng và giữ da khỏe mạnh.
• Tránh sử dụng các sản phẩm chăm sóc da không rõ nguồn gốc để tránh tác động tiêu cực và nhạy cảm với ánh nắng hơn.