Buzz
Tại dãy núi Govi-Altai ở Mông Cổ, đại bàng vàng được biết đến với tên gọi 'Chúa tể của bầu trời' (King of heaven).
Loài chim săn mồi được phân loại thành 3 chi, bao gồm tất cả các loài chim thuộc chi Falconiformes, Owlformes và Eagleformes. Đại bàng vàng, thuộc chi Eagleformes, được xem là loài săn mồi giỏi nhất và đứng đầu chuỗi thức ăn.
Giống như hầu hết các loài chim ăn thịt khác, đại bàng vàng không thay đổi đối tác bạn đời và luôn trung thành với người bạn đời cho đến khi qua đời. Vào mùa xuân, khi thời tiết ấm dần và thức ăn dồi dào hơn, các cặp đại bàng vàng bắt đầu quan hệ và đẻ trứng.
Đại bàng vàng là loài chim rất thông minh và có khả năng thích ứng mạnh mẽ. Để bảo vệ con non khỏi sự tấn công của quạ và rắn, các cặp đôi đại bàng vàng thường thay tổ hai năm một lần.
Ở Mông Cổ, mọi người thường nói: 'Một người đàn ông cần phải có 3 thứ: một con ngựa nhanh, một con chó trung thành và một chú đại bàng'. Sự hiện diện của đại bàng vàng trên bầu trời cao nguyên rộng lớn đã trở thành biểu tượng đặc trưng của Mông Cổ.
Đại bàng vàng thường xây tổ trên cây lá kim cao hơn 30 mét, đôi khi chúng cũng xây tổ trên vách đá cao hơn 100 mét. Chúng sử dụng lá thông, cỏ và lông để tạo ra những tổ ấm và thoải mái.
Một con đại bàng vàng cái có thể đẻ từ 1 đến 3 quả trứng trong mỗi lần đẻ. Tuy nhiên, để phân bổ tài nguyên và thức ăn một cách hợp lý, đại bàng vàng cái thường đẻ trứng ở các đỉnh núi cách nhau xa, mỗi vài ngày lại đẻ một quả trứng.
Trứng của đại bàng vàng tương tự như trứng của các loài chim săn mồi lớn khác, có hình dạng bầu dục, dài khoảng 80 mm, với các đốm màu nâu tự nhiên trên vỏ. Màu sắc của vỏ trứng giúp chúng hòa mình vào tổ và là lớp ngụy trang tự nhiên, giúp tránh khỏi sự chú ý của các loài động vật khác.
Hiện nay, nghề huấn luyện đại bàng chỉ còn tồn tại ở vùng đất cao nguyên của bộ tộc người Kazakh ở phía Tây cực của Mông Cổ, được bao quanh bởi dãy núi Altai - một trong những vùng đất xa xôi nhất trên thế giới. Người Kazakh sinh sống ở đây từ hàng thế kỷ. Họ sinh sống trong những căn lều lớn, chăn nuôi bò và cừu, đồng thời giữ gìn và duy trì những phong tục truyền thống từ thời xa xưa.
Sau khi đại bàng vàng mái đẻ trứng, nó sẽ bắt đầu ấp. Lúc này, đại bàng vàng trống sẽ đảm nhận việc kiếm thức ăn và bảo vệ tổ. Hơn một tháng sau đó, những quả trứng mới nở ra và cả cha lẫn mẹ sẽ cùng nhau săn mồi để nuôi con. Những chú chim con mới nở sẽ được bảo vệ hoàn toàn bởi cha mẹ và mất một thời gian dài để chúng học cách săn mồi và tồn tại trong tự nhiên.
Những chú chim đại bàng vàng con mới nở sẽ được bao phủ bởi lớp lông mềm. Trong thời gian này, chúng sẽ hoàn toàn phụ thuộc vào cha mẹ để chăm sóc. Tuy nhiên, có nguy cơ rằng trong giai đoạn này, chúng có thể gặp các rủi ro như bị quạ, rắn và các loài động vật ăn thịt khác tấn công hoặc vấp ngã rơi ra khỏi tổ.
Đại bàng vàng là loài chim mạnh mẽ phổ biến ở Trung Á. Khi trưởng thành, chúng có trọng lượng khoảng 6,5kg, chiều dài từ 66 - 102cm, và sải cánh rộng hơn 2m. Chúng có thể chạy xuống và tóm gọn cả những con thú lớn như chó sói với tốc độ bay lên tới 200km/giờ. Các thợ săn phải đợi đến lúc đại bàng mẹ đi kiếm thức ăn và sau đó mới tiếp cận để bắt những chú đại bàng con này để nuôi và huấn luyện.
Nguồn tài nguyên hạn chế và thiếu hụt thức ăn quyết định rằng không phải tất cả các con chim con đại bàng vàng đều có thể sống sót. Khi chúng còn bé, cha mẹ có thể cung cấp đủ thức ăn cho chúng. Tuy nhiên, khi chúng lớn lên, nhu cầu về thức ăn của chúng cũng tăng lên, nhưng cha mẹ không thể kiếm đủ thức ăn để nuôi chúng và đây chính là lúc chúng phải tự mình chiến đấu để tồn tại trong tự nhiên.
Khi đói, những con chim non mạnh mẽ sẽ tấn công những con yếu hơn, chúng sử dụng mỏ để tấn công con em của mình. Ban đầu, điều này chỉ là do thiếu thức ăn, nhưng sau đó trở thành một hành động sinh tồn tự nhiên, với những con non có thể bị giết hoặc bị ăn thịt bởi những con khác trong tổ.
Đối với con đại bàng non muốn sống độc lập, việc đầu tiên là học cách bay. Sau khi nở, chúng bắt đầu tập bay, ngoại trừ khi ăn và nghỉ. Kỹ năng bay đầu tiên bao gồm vỗ cánh liên tục trong năm phút.
Sau đó, chúng tập đứng và chạy nhảy trong tổ của mình. Sau một tháng tập luyện, lông cánh đầy đủ và chúng chuẩn bị cho chuyến bay đầu tiên của cuộc đời.
Con đại bàng non luôn mong muốn bay mạnh mẽ. Chúng tiến đến mép tổ để tạo ra cảm giác nhẹ nhàng trước khi bay. Sau đó, chúng nhảy và tiến hành chuyến bay đầu tiên của mình.
Để tự lập, đại bàng vàng non cần phải học cách săn mồi từ bố mẹ. Bố mẹ sẽ mang con mồi về tổ và dạy chúng cách săn mồi một mình. Sau hơn 30 ngày, những con đại bàng vàng non sẽ trở nên thành thạo trong việc bay và săn mồi, và bắt đầu cuộc sống độc lập ngoài tự nhiên.
Thị lực của đại bàng vàng rất tốt, cho phép chúng quan sát con mồi từ độ cao khi bay. Có đến 70 loại thức ăn phổ biến cho đại bàng vàng, bao gồm nhiều loại chim và động vật có vú cỡ lớn và vừa.
Những con đại bàng vàng lớn có sải cánh lên tới 2,2 mét, và được biết đến với kỹ năng bay siêu hạng, có thể thay đổi tư thế bay và lượn trên không. Chúng có thể điều chỉnh đường bay để tấn công con mồi từ mọi phía.
Nguồn: Grunge; Phys.org; USGS
