TẠI SAO LUYỆN NGHE TIẾNG ANH NHIỀU NHƯNG VẪN KHÔNG HIỂU?

Hãy cùng Mytour đi tìm lý do luyện nghe tiếng Anh nhiều nhưng vẫn không hiểu, từ đó áp dụng giải pháp phù hợp để cải thiện kỹ năng nghe của bạn nhé!

I. Lý do luyện nghe tiếng Anh nhiều nhưng không tiến triển

1. Phát âm chưa chuẩn

Phát âm chưa chuẩn tạo cản trở lớn đến quá trình nhận biết và giải mã âm thanh ngôn ngữ. Chẳng hạn, khi bạn nhầm lẫn phát âm của dessert /dɪˈzɜːrt/ (n) món tráng miệng thành desert /ˈdez.ɚt/ (n) sa mạc, sẽ thật khó để bạn hiểu được người khác đang nói gì. Cho dù từ vựng có quen thuộc đến mấy mà bạn phát âm chưa chuẩn, bạn cũng sẽ không nghe - hiểu được tiếng Anh.

Rất nhiều người học thường gặp khó khăn khi nghe và hiểu tiếng Anh, nhưng lại phát hiện ra rằng khi đọc chữ phụ âm quen thuộc, họ lại hiểu ngay. Việc phát âm sai nguyên âm và phụ âm, hoặc đặt trọng âm không đúng trong từ hoặc câu, vân vân sẽ làm cho kỹ năng nghe của bạn không thể cải thiện. Việc sửa phát âm đúng, thậm chí là các từ bạn đã quen thuộc, là bước đầu tiên quan trọng để phát triển kỹ năng nghe tiếng Anh của bạn.

2. Lựa chọn tài liệu luyện tập không phù hợp

Chọn sai tài liệu học không giúp bạn cải thiện kỹ năng nghe tiếng Anh

Chọn tài liệu luyện tập cũng giống như “đo ni đóng giày” vậy. Tài liệu luyện nghe có tốc độ và nội dung không phù hợp với trình độ hiện tại của bạn không khác gì đi đôi giày nhầm “size”. Đôi giày quá chật hay quá rộng đều cản trở bạn trên hành trình chinh phục kỹ năng nghe tiếng Anh.

Chọn tài liệu nghe quá đơn giản với trình độ của bạn khiến việc học trở nên nhàm chán và lãng phí thời gian. Ngược lại, nếu tài liệu quá khó sẽ làm người học cảm thấy bế tắc, tạo ra tâm lý rằng tiếng Anh quá khó để học, từ đó dẫn đến nản chí và bỏ cuộc.

3. Thiếu vốn từ vựng quan trọng

Vốn từ quá ít cũng là một lý do của việc không thể nghe - hiểu tiếng Anh. Để hiểu được người khác đang nói gì, bạn cần xây dựng nền tảng ngôn ngữ nhất định bao gồm từ vựng quen thuộc và một số từ dùng để đoán được ngữ cảnh. Theo Đại học Oxford, cần biết tối thiểu 3.000 từ vựng để giao tiếp tiếng Anh hàng ngày.

Tùy theo công việc và mục tiêu cá nhân mà bạn nên chủ động học từ vựng phù hợp. Các từ vựng quan trọng trong bài nghe mà giáo viên cung cấp trước khi học chỉ là giải pháp “tạm thời”, hỗ trợ việc nghe - hiểu bài ngay tại buổi học. Việc chỉ học từ vựng thông qua các buổi học trên lớp là chưa đủ.

Vì vậy, để phát triển kỹ năng nghe - hiểu tiếng Anh thực sự, bạn cần chủ động tích lũy từ vựng theo các chủ đề cụ thể, tránh tình trạng nghe mãi nhưng không hiểu người khác nói gì, gây khó xử cho cả hai bên.

4. Thiếu kỷ luật (Không có thói quen luyện tập kỹ năng Nghe)

Việc không có thói quen luyện tập kỹ năng Nghe cản trở việc cải thiện khả năng nghe - hiểu tiếng Anh

Chinh phục ngôn ngữ không phải ngày một ngày hai là có thể thành công. Kỹ năng nghe cũng vậy, chưa kể đây là kỹ năng khá “khó nhằn” khi học tiếng Anh. Chỉ với 1-2 lần luyện nghe chưa đủ để kỹ năng Nghe tốt hơn ngay lập tức mà cần tích lũy theo thời gian.

Tinh thần cam kết, kiên trì và quyết tâm luyện tập hàng ngày là chìa khóa để nuôi dưỡng và phát triển ngôn ngữ. “Có công mài sắt, có ngày nên kim”. Nếu bạn không luyện nghe đều đặn, chỉ khi có hứng mới tập thì dù dành 8 giờ một ngày để luyện cũng không hiệu quả bằng việc luyện tập hàng ngày một cách đều đặn.

5. Thiếu phương pháp luyện tập thích hợp

Cải thiện kỹ năng Nghe cần được tích lũy và phát triển dần dần theo thời gian. Tuy nhiên, nhiều bạn đã dành rất nhiều thời gian để luyện nghe nhưng mãi vẫn không thể hiểu được người khác đang nói gì. Nguyên nhân sâu xa là do lựa chọn sai phương pháp luyện tập, thiếu kế hoạch cụ thể và không có công cụ đo lường hiệu quả.

Hãy làm việc thông minh hơn thay vì chỉ chăm chú vào các phương pháp và kế hoạch luyện tập không phù hợp. Mỗi người có trình độ và khả năng tư duy khác nhau, phương pháp hiệu quả với người này có thể không tốt với người khác. Vì vậy, bạn cần thử và chọn lựa phương pháp luyện nghe phù hợp nhất với mình.

6. Tâm lý muốn hiểu được mọi từ

Bạn có nhận thấy rằng, khi nghe tiếng mẹ đẻ, chúng ta thường thả lỏng tâm trí và cảm thấy việc không nghe được một vài từ hay đoạn do không tập trung, tiếng ồn xung quanh hay âm lượng người nói là điều bình thường. Phần thông tin bị bỏ sót sẽ được não bộ liên kết và “hoàn thiện” dựa trên hiểu biết về câu chuyện hoặc nhân vật được nhắc đến.

Tuy nhiên, khi nghe tiếng Anh, tâm lý người học sẽ không được thoải mái như vậy. Người học thường có xu hướng nghe và cố “bắt” cụ thể từng từ mà người khác đang nói. Thay vì nghe - hiểu thông tin, người học lại tập trung vào việc “gom” tất cả các âm thanh nghe được, tạo nên từ và cuối cùng là cấu trúc để hiểu được hết thông điệp truyền tải.

Vì thế, khi không nghe được một vài từ, người học thường cảm thấy “hoảng hốt” và lo âu. Họ cố gắng suy nghĩ ra từ đó thay vì tiếp tục lắng nghe thông tin phía sau. Đây là tình trạng thực tế mà hầu hết người mới bắt đầu học ngôn ngữ khác gặp phải.

7. Chưa tiếp xúc với đa dạng giọng điệu tiếng Anh

Việc chưa nghe nhiều giọng điệu tiếng Anh khác nhau khiến bạn khó hiểu người khác nói gì

Bạn đã từng gặp khó khăn khi nghe - hiểu người địa phương nói trong các chuyến du lịch đến các vùng miền khác nhau trong nước chưa? Mỗi vùng miền có giọng điệu, từ vựng và ngữ điệu riêng biệt mà không phải lúc nào chúng ta cũng hiểu hết.

Tiếng Anh cũng có những giọng điệu khác nhau của từng vùng, khác biệt về âm điệu và cách phát âm. Mở rộng hơn, tiếng Anh là ngôn ngữ toàn cầu, được sử dụng rộng rãi ở nhiều quốc gia trên thế giới nên việc đa dạng biến thể giọng điệu Tiếng Anh là điều dễ hiểu.

Ngoài hai giọng điệu quen thuộc là Anh - Anh (British English) và Anh - Mỹ (American English), còn có Anh Úc (Australian English), Anh Ấn (Indian English), Anh Canada (Canadian English), v.v. Bạn có thể cảm thấy khó nghe - hiểu khi không giống giọng điệu mình thường sử dụng. Do đó, ngày nay người học tiếng Anh được khuyên “đắm mình” trong nhiều giọng điệu khác nhau để tự tin hơn trong giao tiếp.

8. Thiếu môi trường luyện tập thực tế

Môi trường sử dụng tiếng Anh là nơi lý tưởng để phát triển kỹ năng ngôn ngữ nói chung và kỹ năng nghe nói riêng. Việc liên tục phải nghe, phân tích, giải nghĩa và phản hồi thông tin bằng tiếng Anh là cách tốt nhất cho bất kỳ người học nào. Giống như câu “Muốn biết bơi thì phải nhảy xuống nước”.

Tuy nhiên, không nhất thiết phải ở trong môi trường có nhiều người nước ngoài mới phát triển kỹ năng nghe - hiểu tiếng Anh. Bạn có thể tự tạo môi trường luyện tập bằng cách sử dụng tài liệu, trang web nói chuyện với người nước ngoài miễn phí trên internet hoặc rủ bạn bè cùng luyện tập.

II. Giải pháp luyện nghe - hiểu tiếng Anh hiệu quả

1. Điều chỉnh lại trạng thái tâm lý

Trước tiên, phải củng cố lại tâm lý và suy nghĩ của bạn. Phải hiểu được rằng kỹ năng Nghe tiếng Anh tốt cần phải được dần dần tích lũy qua thời gian. Không phải cứ học ngày một ngày hai là nghe - hiểu được người khác nói gì, và cũng không phải cứ chăm chỉ luyện nghe là sẽ “lên trình” mà cần có phương pháp và kế hoạch học tập phù hợp.

Bên cạnh đó, trong quá trình luyện nghe tiếng Anh, không cố gắng nghe từng từ riêng lẻ và sẵn sàng cho việc chưa hiểu tất cả nội dung ngay lập tức. Tập trung lắng nghe đoạn thông tin đang được nói, kiên nhẫn học hỏi từ vựng bạn chưa biết và không ngại hỏi người khác hoặc xem lại đoạn hội thoại nhiều lần. Từ đó, kỹ năng nghe của bạn sẽ được cải thiện hiệu quả.

Điều chỉnh tinh thần khi luyện nghe tiếng Anh

2. Đặt lại mục tiêu và lập kế hoạch học tập phù hợp

Nên đặt mục tiêu và xây dựng kế hoạch học tập phù hợp với trình độ của bản thân để tránh việc học mãi nhưng không thấy kết quả khả quan, dễ nản lòng bỏ cuộc.

Theo nghiên cứu của Đại học Cambridge, để đạt được trình độ thành thạo tiếng Anh, người học cần đầu tư thời gian học như sau:

Ví dụ, bạn muốn từ ở trình độ A2 (tương đương 180 - 200 giờ học) lên B2 (tương đương 500 - 600 giờ học) trong vòng 3 tháng, bạn cần ôn luyện tiếng Anh trong vòng 320 - 400 giờ/ 90 ngày, tương đương 4 - 4.4 giờ/ ngày.

3. Luyện phát âm chính xác (IPA, trọng âm, nối âm, ngữ điệu)

Phát âm chuẩn là nền tảng của việc nghe - hiểu tiếng Anh. Chỉ khi phát âm chuẩn, bạn sẽ không cảm thấy khó khăn hay tiếc nuối vì “bỏ sót” những từ bạn đã biết.

Bắt đầu với Bảng phiên âm quốc tế IPA (International Phonetic Alphabet) để thành thạo nguyên âm và phụ âm, từ đó phát âm chuẩn xác từ vựng. Bảng IPA còn giúp bạn nhận biết âm tiết, nhấn đúng trọng âm và ngữ điệu, vừa nói hay như người bản xứ lại nghe - hiểu được người khác.

Ngoài ra, đừng quên học cách nhấn trọng âm của từ và câu, nối âm và sử dụng ngữ điệu. Điều này giúp bạn quen với cách nói chuyện của người bản xứ và dễ dàng hiểu được thông tin khi luyện nghe.

4. Khám phá và chọn phương pháp luyện nghe phù hợp. Kết hợp luyện nghe với ghi chép và học từ vựng theo từng bài.

Khám phá phương pháp luyện nghe thích hợp với trình độ và nhu cầu của bạn

Thay vì duy trì phương pháp luyện nghe hiện tại, tại sao không thử nghiệm và chọn lựa cách thức luyện nghe hiệu quả nhất cho bạn? Phương pháp đúng sẽ rút ngắn thời gian học và cải thiện kỹ năng nghe - hiểu một cách hiệu quả.

Một trong những phương pháp luyện nghe đang được sử dụng nhiều hiện nay là luyện nghe tiếng Anh kèm ghi chép, sau đó học từ vựng theo từng bài.

• Bước 1. Chọn nguồn nghe theo chủ đề có thời gian, tốc độ thích hợp và chuẩn bị giấy bút.
• Bước 2. Ghi lại bất kỳ những gì bạn nghe được.
• Bước 3. Dừng lại sau mỗi 5 - 10 từ hoặc mỗi câu, chép lại chi tiết từng từ bạn nghe được.
• Bước 4. Sau khi nghe bản audio khoảng 3 lần, so sánh bản chép chính tả với transcript, sửa từ sai và điền vào phần mà bạn chưa nghe được.
• Bước 5. Tra từ điển những từ bạn chưa biết hoặc đọc sai. Đọc lại toàn bộ transcript và đối chiếu với bài nghe để làm quen và ghi nhớ từ vựng.
• Bước 6. Nghe lại bài nghe thường xuyên để tăng phản xạ tiếng Anh của bạn, đồng thời ôn lại từ mới.

5. Chọn tài liệu phù hợp từ cơ bản đến nâng cao 

Trên mạng có rất nhiều tài liệu luyện nghe tiếng Anh. Tuy nhiên, liệu bạn đã tìm được nguồn tài liệu đáng tin cậy và phù hợp với trình độ của mình? Bài nghe quá dễ hoặc quá khó đều gây trở ngại cho việc luyện nghe tiếng Anh.

Học ngôn ngữ cần nền tảng vững chắc, sau đó phát triển dần. Bạn nên bắt đầu với tài liệu phù hợp với trình độ hiện tại và tăng dần độ khó. Việc bỏ qua giai đoạn căn bản sẽ làm bạn gặp khó khăn trong quá trình học tiếng Anh.

Mytour gợi ý bạn một số tài liệu luyện nghe theo trình độ cực nổi tiếng:

• “Tactics for listening” của Jack C. Richards: Bộ sách gồm 3 cuốn theo 3 trình độ: Căn bản (Basic), Mở rộng (Developing) và nâng cao (Expanding). Bạn có thể luyện nghe với tình huống như nói chuyện thân mật, hướng dẫn, chỉ đường, yêu cầu, mô tả, xin lỗi và gợi ý.
• “Listen carefully” của Jack C. Richards: Sách gồm 15 bài nghe về các tình huống hằng ngày như ăn uống, mua sắm, ngày lễ, ngày nghỉ, v.v được sắp xếp theo độ khó tăng dần.
• “Listen in” của David Nunan: Bộ sách gồm 3 cuốn từ cơ bản đến nâng cao, mỗi cuốn gồm 20 units xoay quanh các vấn đề gần gũi, quen thuộc của đời sống hàng ngày như cuộc họp, gia đình, v.v. Đi kèm mỗi bài nghe có bản dịch tiếng Việt dễ hiểu.

6. Nỗ lực luyện tập tiếng Anh trong các tình huống thực tế, trong môi trường đòi hỏi sử dụng Tiếng Anh

Bạn nên tìm kiếm cơ hội luyện tập tiếng Anh trong các ngữ cảnh thực tế thay vì chỉ luyện nghe qua audio ở nhà. Tự học qua các nguồn tài liệu đôi lúc sẽ có khác biệt với thực tế. Thực hành tiếng Anh trong các tình huống đa dạng giúp bạn luyện nghe - hiểu từ vựng, âm điệu mà người bản xứ hay mọi người sử dụng hàng ngày.

Thay vì chỉ nghe thụ động, hãy cố gắng phản hồi lại thông tin, dù là suy nghĩ trong đầu hay nói ra ý kiến của bạn bằng tiếng Anh. Lợi dụng lợi thế của môi trường giao tiếp tiếng Anh để thực hành nghe và phản hồi liên tục, giúp tăng khả năng phản xạ khi giao tiếp.

III. Liệu bạn có thể tự cải thiện kỹ năng nghe tiếng Anh qua các giải pháp trên?

Có thể bạn đã nhận ra những rào cản khiến việc cải thiện kỹ năng nghe tiếng Anh trở nên khó khăn và đã nỗ lực khắc phục. Nhưng chỉ sau một thời gian ngắn, bạn lại gặp phải những vấn đề cũ do công việc, nghỉ ngơi, du lịch, hay lịch học dày đặc khiến bạn rơi vào vòng luẩn quẩn.

Đừng để công sức và thời gian của bạn trở nên vô ích. Khi bạn dừng lại, những người khác đã tiến xa và nắm bắt được nhiều cơ hội mới trong học tập và công việc nhờ nền tảng tiếng Anh vững chắc.

Tìm một địa điểm giúp bạn vượt qua mọi khó khăn, Mytour cung cấp gì cho bạn?

1. Môi trường học hoàn chỉnh tại Mytour

Môi trường học hoàn chỉnh tại Mytour

Mytour áp dụng mô hình lớp học ACE (Active learning - Core competency - Environment), có nghĩa là tạo ra môi trường học tiếng Anh toàn diện thông qua việc chủ động tiếp thu kiến thức và rèn luyện các kỹ năng tiếng Anh cốt lõi.

Học viên được tiếp xúc với tiếng Anh mọi lúc mọi nơi, với bất kỳ ai từ giáo viên, trợ giảng cùng ứng dụng học ngôn ngữ chuyên dụng. Qua đó, học viên được tiếp thêm động lực và cảm hứng rèn luyện kỹ năng tiếng Anh một cách liên tục và có kỷ luật. Ngoài ra, học viên có cơ hội luyện tập với những người có cùng trình độ với mình, nhận thức rõ sự phát triển kỹ năng tư duy và nghe - nói tiếng Anh của bản thân.

2. Lộ trình được phân chia rõ ràng và chi tiết

Lộ trình học chi tiết và khoa học là “kim chỉ nam” trên hành trình chinh phục ngôn ngữ. Do đó, Mytour luôn chú trọng xây dựng lộ trình học rõ ràng và tối ưu nhất với từng học viên.

Tại đây, bạn sẽ được hướng dẫn và theo dõi theo kế hoạch học chi tiết và được chia nhỏ từng giai đoạn, giúp bạn đánh giá được trình độ nghe - nói của mình đang ở đâu. Điều này giúp xác định thời lượng ôn tập và kỹ năng, kiến thức cần cải thiện hoặc hoàn thiện bao nhiêu bài để có thể cải thiện kỹ năng giao tiếp tiếng Anh chuẩn như người bản xứ.

3. Hướng dẫn Phát âm (Pronunciation Guide)

3 ưu điểm nổi bật của phương pháp Phát âm (Pronunciation Guide) do đội ngũ Mytour phát triển

Phát âm chuẩn là nền tảng của việc nghe tốt và giao tiếp tốt. Ngoài việc học qua nhiều phương pháp tiên tiến như siêu phản xạ, phương pháp ELC (học qua trải nghiệm), v.v, học viên cần trải qua phần học bắt buộc đầu tiên là Pronunciation Guide - học ngữ âm qua bảng phiên âm quốc tế IPA chuẩn.

Đây là phương pháp được đội ngũ Mytour nghiên cứu và phát triển nhằm giúp học viên phát âm chuẩn tiếng Anh chỉ sau 3 tuần. Học viên sẽ được đội ngũ giáo viên chuyên môn cao từ 7.5 IELTS hoặc 900+ TOEIC hướng dẫn cách phát âm chuẩn từng âm, từng từ cho đến nhấn đúng trọng âm, nói có ngữ điệu để dễ dàng nghe - hiểu người khác.

4. Dạng chủ đề giao tiếp đa dạng và phổ biến

Tại Mytour, bạn được tiếp xúc với đa dạng chủ đề giao tiếp thông dụng nhất từ nhà cửa, nghề nghiệp tới ước mơ, trải nghiệm và các từ trung cấp đa dạng hơn. Điều này giúp bạn “bỏ túi” được vốn từ vựng khổng lồ để ứng phó với những tình huống giao tiếp tiếng Anh bất chợt.

Đặc biệt bạn có thể áp dụng ngay các từ vựng này vào giao tiếp. Đây là nền tảng giúp bạn tự tin và dễ dàng tiếp cận các từ vựng khác ngoài các chủ đề trên lớp, vì các cuộc hội thoại đều mang tính xây dựng và mở rộng.

5. Sử dụng giáo trình độc quyền từ nhà xuất bản Pearson

Pearson là nhà xuất bản sở hữu nhiều giáo trình tiếng Anh nổi tiếng được thiết kế khoa học, phù hợp với nhiều nhu cầu của nhiều người học tiếng Anh. Mytour lựa chọn giáo trình từ Pearson để giúp bạn đi đúng hướng, tuân thủ lộ trình và nhanh chóng đạt được mục tiêu nghe - nói tiếng Anh.

Cụ thể, với từng chương trình học, Mytour áp dụng bộ giáo trình chuẩn quốc tế riêng phù hợp với mục tiêu của học viên. Các giáo trình đều được chuyên gia đánh giá cao về chất lượng và mang lại sự phát triển toàn diện cho người học.

• bộ sách Speakout của NXB Pearson, tập trung phát triển kỹ năng giao tiếp các chủ đề thông dụng.
• giáo trình Business Partner từ NXB Pearson, ứng dụng thực tiễn vào các tình huống nơi công sở như thuyết trình, đàm phán và phản biện. Đây là bộ sách đã đạt nhiều giải thưởng danh giá, đặc biệt là giải “Bộ sách xuất sắc nhất trong lĩnh vực giảng dạy tiếng Anh".