1. Tại sao người cao tuổi mắc loét da? Nguyên nhân gì gây ra bệnh này?
Tình trạng loét da ở người cao tuổi có thể xuất hiện ở bất kỳ vùng nào trên cơ thể nhưng loét ở phần dưới của chân thường gặp nhất. Điều này là do hệ thống van một chiều ở tĩnh mạch chân yếu đi, khiến máu khó lưu thông trở về tim, gây ra sự tích tụ máu ở chân và tăng nguy cơ bị loét da. Loét có thể xuất hiện ở một chân hoặc cả hai chân.
Loét da thường xuất hiện ở người già
Ngoài ra, da mắt cá chân cũng là khu vực dễ bị loét. Nguyên nhân là do tắc nghẽn tĩnh mạch ở dưới da, do bị tổn thương (ngã, đi lại không ổn định, trượt chân,...), hoặc mạch máu ở chân yếu đi.
Người già thường có hệ miễn dịch yếu và dễ mắc bệnh. Trong các trường hợp như tai biến mạch máu não, gãy xương,... người bệnh thường phải nằm liệt giường trong thời gian dài. Do sức khỏe suy yếu, họ thường khó di chuyển, khó khăn trong việc thay đổi tư thế nếu không có sự giúp đỡ từ người thân,... vì vậy, những vùng da như mông, vai, gót chân, mắt cá,... dễ bị loét do áp lực lâu dài.
Người già nằm lâu dễ bị loét da
Những vùng da bị áp lực lâu dài thường thiếu dưỡng chất do cơ thể khó cung cấp đủ máu tới, đặc biệt khi tình trạng này kéo dài. Trong trường hợp thiếu dưỡng chất do bệnh tật hoặc ăn uống không đủ, lớp cơ, mỡ dưới da sẽ mất đi dần và dễ bị loét khi áp lực tiếp tục tồn tại.
Một số bệnh như tai biến mạch máu não, chấn thương cột sống, bệnh tiểu đường,... có thể gây ra loét da.
Vì sức khỏe suy yếu, nhiều người cao tuổi không thể tự vệ sinh hàng ngày hoặc không thể duy trì vệ sinh cơ thể sạch sẽ. Điều này là một nguyên nhân làm tăng nguy cơ xuất hiện loét trên da.
2. Một số vấn đề về da ở người cao tuổi
Ngoài tình trạng loét da, người cao tuổi cũng có thể gặp phải một số vấn đề về da khác.
- Lão hóa da: Da cũng như các bộ phận khác trong cơ thể con người, sẽ trải qua quá trình lão hóa theo thời gian. Ngoài ra, da còn phải chịu đựng tác động từ môi trường, đặc biệt là ánh nắng mặt trời cũng góp phần vào quá trình lão hóa da.
Biểu hiện của da lão hóa ở người cao tuổi thường bao gồm da khô, sần sùi, nếp nhăn, da mất độ đàn hồi và sắc tố da không đồng đều, không còn rạng rỡ như trước. Ngoài ra, da cũng có thể xuất hiện vết nám và sắc tố da thay đổi,... Các mạch máu, tuyến bã nhờn, tuyến mồ hôi và các cơ chế bảo vệ da cũng dần suy giảm, dẫn đến việc da thiếu dưỡng chất. Đồng thời, quá trình tái tạo và cập nhật tế bào da cũng chậm lại, làm giảm khả năng tự bảo vệ của da.
- Triệu chứng ngứa da thường xuyên có thể phát sinh do quá trình lão hóa cơ thể, sự mất cân bằng hormone làm da khô và kích ứng, dẫn đến tình trạng ngứa khó chịu. Đặc biệt, ngứa da thường trở nên nghiêm trọng hơn khi thời tiết khô hanh, hay sử dụng nước nóng để tắm, hoặc sử dụng các loại sản phẩm tẩy rửa mạnh,...
Mặc dù không gây nguy hiểm trực tiếp, nhưng tình trạng ngứa da có thể làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày của người cao tuổi. Để giảm ngứa da, nên tắm bằng nước ấm và tránh sử dụng xà phòng có hương liệu. Ngoài ra, việc sử dụng kem dưỡng ẩm và mặc quần áo thoải mái cũng là biện pháp hữu ích. Cần lưu ý rằng ngứa da cũng có thể là triệu chứng của các bệnh lý khác, nên nếu ngứa kéo dài hoặc có biểu hiện bất thường, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ ngay.
Hiện tượng đồi mồi ở người cao tuổi
- Một dạng biểu hiện của lão hóa da là tình trạng đồi mồi, thường xuất hiện ở các khu vực như mặt, cổ và cánh tay. Ánh nắng mặt trời có thể làm tăng nguy cơ phát triển đồi mồi. Đồi mồi thường là các đốm màu nâu nhạt, ngày càng tối và không đều. Để xử lý tình trạng này, cần thường xuyên mát-xa da mặt, sử dụng kem dưỡng da và hạn chế tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời.
Hướng dẫn phòng ngừa loét da cho người cao tuổi
Để tránh tình trạng loét da ở người cao tuổi, cần chú ý các điểm sau:
- Khi phải nằm lâu, đặc biệt là khi không thể di chuyển, người nhà cần thường xuyên giúp người cao tuổi thay đổi tư thế. Cần vệ sinh và massage các vùng da thường xuyên bị áp lực. Có thể sử dụng đệm chuyên dụng cho người nằm lâu.
- Trong trường hợp xuất hiện loét, có thể sử dụng thuốc mỡ chứa kháng sinh để bôi vào vết thương, giúp ngăn ngừa nhiễm trùng.
- Tránh sử dụng quá nhiều thuốc ngủ cho người cao tuổi để ngăn chặn sự suy giảm vận động, bao gồm việc thay đổi tư thế khi nằm.
Chế độ ăn lành mạnh giúp người cao tuổi phòng tránh loét da
- Nếu mắc tiểu đường, cần thường xuyên kiểm tra vết thương. Chọn giày hoặc dép phù hợp, không quá chật.
- Nếu gặp vấn đề về giãn tĩnh mạch chân, không nên tự chữa mà cần tìm kiếm sự khám và điều trị kịp thời.
- Đối với người cao tuổi, việc duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học là quan trọng để ngăn ngừa tình trạng loét da. Họ nên tăng cường ăn rau củ, cá,... và hạn chế thịt đỏ.
- Bảo vệ vệ sinh cá nhân là điều cần thiết, bao gồm việc tắm rửa và thay đồ hàng ngày.