Buzz
1. Nguyên nhân gây ra viêm da do ánh nắng là gì?
Ánh nắng mặt trời là dải các tia sáng có bước sóng khác nhau, trong đó được chia thành 3 vùng chính bao gồm: ánh sáng trắng, tia cực tím và tia hồng ngoại. Năng lượng của mỗi tia ánh sáng này là khác nhau và gây ảnh hưởng khác nhau đến làn da.
Tổn thương da do ánh nắng là hậu quả của sự tác động của tia sáng có năng lượng cao
Mức độ phản ứng của da với ánh sáng khác nhau tùy thuộc vào nhiều yếu tố như: màu da, độ tuổi, thời gian tiếp xúc với ánh nắng, mùa trong năm, địa lý,... Để bảo vệ da khỏi những tác động tiêu cực của ánh sáng có năng lượng cao và tiếp xúc ngoài trời, sắc tố melanin đóng vai trò quan trọng. Sắc tố da này cũng làm cho màu da của mỗi người khác nhau, màu da sẽ đậm hơn nếu có nhiều sắc tố melanin hơn.
Số lượng melanin bảo vệ da khỏi ánh nắng khác nhau tùy thuộc vào giới tính, độ tuổi, di truyền,... Do đó, một số người có làn da nhạy cảm có thể phản ứng với viêm da do ánh nắng chỉ sau 10 - 15 phút tiếp xúc với ánh nắng, trong khi có người có thể chịu đựng được thời gian lâu hơn.
Tia UV là nguyên nhân chính gây ra tổn thương da do ánh nắng
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng nguyên nhân chính gây ra viêm da do ánh nắng là tia cực tím có trong ánh nắng mặt trời. Tia này có năng lượng cao, dễ xâm nhập vào da, gây tổn thương cho tế bào da và biến đổi protein trong tế bào. Những protein biến đổi này trở thành kháng nguyên lạ, kích thích hệ miễn dịch phản ứng dị ứng trên da.
Ngoài nguyên nhân trên, có một số yếu tố khác cũng đóng vai trò trong việc tăng nguy cơ phát triển viêm da do ánh nắng như tiếp xúc với chất làm mỏng da, sử dụng một số loại thuốc như sulfat, kháng sinh
2. Viêm da và các loại tổn thương da do ánh nắng
Viêm da do ánh nắng là dạng tổn thương da phổ biến nhất, thường được gọi là cháy nắng, có thể nhận biết qua các dấu hiệu trên da như đỏ, nóng rát, bọng nước hoặc phù, hồng ban, da bong tróc, sạm màu,...
Các vùng da bị viêm do ánh nắng thường là những vùng tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời, chịu lượng tia cực tím cao vượt quá khả năng bảo vệ của sắc tố melanin. Điều này thường xảy ra ở các vùng như lưng, chân tay, mặt, cổ,... Trong các trường hợp nghiêm trọng hơn, viêm da do ánh nắng cũng có thể xuất hiện ở những vùng da không tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng.
Tình trạng viêm da do ánh nắng có thể lan rộng trên da
Viêm da do ánh nắng có 2 dạng bệnh bao gồm: viêm da bãi cỏ và viêm da đậm sắc tố thành vòng. Viêm da bãi cỏ thường xuất hiện ở những người tiếp xúc với nắng trong thời gian dài và sử dụng thực phẩm, hóa chất có ảnh hưởng đến da. Còn viêm da đậm sắc tố thành vòng thường xuất hiện sau khi sử dụng nước hoa, đặc biệt là ở vị trí hai vùng bên cổ hoặc mặt trong tay.
Ngoài viêm da do ánh nắng, có một số loại tổn thương khác có thể xuất hiện cùng như:
Dị ứng da do ánh nắng
Dấu hiệu tổn thương da do phản ứng dị ứng khá giống với viêm da do ánh nắng, nhưng thường xuất hiện chậm hơn khoảng 24 giờ sau khi tiếp xúc với ánh nắng và tia UV. Nguyên nhân là do phản ứng dị ứng trên da do ánh nắng, bệnh khó phát hiện hơn và có thể lan rộng ra cả vùng da không tiếp xúc với ánh nắng.
Điều trị dị ứng da do ánh nắng tương tự như viêm da, nhưng bệnh dễ tái phát và tiến triển thành mạn tính do cơ địa nhạy cảm. Người bệnh cần hạn chế tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng hoặc trong thời gian dài để tránh bệnh tái phát.
Sẩn ngứa da do ánh nắng
Sẩn ngứa trên da do ánh nắng thường phổ biến hơn ở phụ nữ và vào mùa hè do ánh nắng mạnh, chứa nhiều tia UV và làn da của phụ nữ thường mỏng, ít sắc tố melanin hơn.
Viêm da có thể xuất hiện cùng với sẩn ngứa trên da khi tiếp xúc với ánh nắng
Dấu hiệu của sẩn ngứa da do ánh nắng bao gồm: xuất hiện các đốm sần trên da có kích thước như hạt ngô, mẩn đỏ và ngứa, nốt sần chứa nước, có thể gây sẹo khi biến mất, làm da khô,...
Da khô và sậm màu do ánh nắng
Làn da chứa nhiều melanin thường có màu sắc đậm hơn và có yếu tố di truyền, tuy nhiên nếu da tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời, đặc biệt là tia UV, tổn thương da sẽ nặng hơn. Ban đầu, da sẽ đỏ và sưng nhẹ, sau đó xuất hiện nốt nước và phỏng nước giống như bệnh chàm. Khi nốt nước vỡ, sẽ gây ra sẹo, da sẽ sậm màu và trở nên khô hơn.
3. Biện pháp phòng ngừa viêm da do ánh nắng
Để ngăn chặn viêm da do ánh nắng một cách hiệu quả, cần hạn chế tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mạnh trong thời gian dài, đặc biệt là khi không có bảo vệ. Nếu da bị cháy nắng và khó chịu, có thể dùng nước lạnh để làm dịu.
Ngoài việc sử dụng các phương tiện bảo vệ vật lý như áo chống nắng, nón,... cần sử dụng kem chống nắng phù hợp trên các vùng da dễ tổn thương như mặt, cổ, tay chân,... Nên sử dụng kem chống nắng có khả năng bảo vệ trước cả tia UV A và B với chỉ số SPF ít nhất là 15.
Bôi kem chống nắng là biện pháp hiệu quả để ngăn ngừa viêm da
