Tại sao nhiều tượng Ai Cập cổ đại mất mũi?

Bí ẩn này đã gây nên sự lúng túng cho các nhà nghiên cứu cổ học và những người mê lịch sử suốt hàng thập kỷ.

Trong thế giới cổ đại của Ai Cập, tượng vật là một phần không thể thiếu trong văn hóa của họ. Tuy nhiên, tất cả đều tuân theo một khuôn mẫu, như thể chúng bị một lời nguyền tập thể - tất cả đều mất mũi.

Nhiều tượng khi được khám phá ở trạng thái hoàn hảo, nhưng rồi chỉ sau một thời gian ngắn chúng trở nên tan tác, đặc biệt là ở một khu vực cụ thể: mũi. Vì sao vậy?

Nhiều người coi đây là một 'kiệt tác' của chủ nghĩa thực dân châu Âu. Họ cho rằng mũi của các tượng đã bị phá vỡ nhằm mục đích thanh tẩy những tượng có nguồn gốc từ châu Phi; người châu Phi có những đặc điểm mũi đặc biệt là đặc trưng của họ. Tuy nhiên, lý thuyết này hoàn toàn không có căn cứ và không có bằng chứng chứng minh nó.

Tại sao nhiều tượng Ai Cập cổ đại lại có mũi gãy?

Mặc dù chủ nghĩa thực dân gây ra nhiều tai họa, việc gãy mũi các tượng Ai Cập cổ đại không liên quan.

Nhiều người nghĩ rằng sự hao mòn tự nhiên có thể là nguyên nhân. Mũi của tượng thực sự mỏng và dễ bị hỏng bởi không khí. Sau nghiên cứu, các nhà khảo cổ đã xác định sự ăn mòn là nguyên nhân khiến các phần trên khuôn mặt/cơ thể bị thiếu.

Tuy nhiên, không chỉ mũi bị hỏng, mà cả các khu vực khác như má hoặc thân của tượng cũng bị tổn thương.

Do đó, việc cho rằng chỉ mũi bị hỏng là do tự nhiên là không chính xác. Với hầu hết các tượng đặt trong nhà, giả thuyết này càng không được chứng minh.

Trong thế giới cổ đại của Ai Cập, người ta tin rằng cuộc sống sau khi chết có thể được lưu giữ trong các bức tượng. Để loại bỏ sinh lực này một cách hiệu quả, họ tin rằng phải phá hủy bức tượng.

Có suy đoán rằng những kẻ cướp mộ các quý tộc và pharaoh thường đánh gãy mũi của tượng trước tiên để loại bỏ sinh lực, khiến tượng không thể 'thở'. Người Ai Cập tin rằng mũi là nguồn sống và phá hủy nó là cách duy nhất họ có thể 'giết họ một lần và mãi mãi'.

Mặc dù niềm tin tôn giáo của người Ai Cập cổ đại được cho là nguyên nhân khiến mũi bị vỡ, nhưng cũng có lý do chính trị cho việc phá hủy các bức tượng này.

Trong thế giới cổ đại Ai Cập, các triều đại trước thường bị coi thường và bị xem là thấp hèn. Để củng cố vị thế của mình, hầu hết những người cai trị sẽ phá hủy tượng của các pharaoh và người cai trị trước đó.

Thường xuyên, họ phá hủy toàn bộ bức tượng thành từng mảnh nhỏ hoặc cắt đứt tay và chân của nó. Ở Ai Cập thời cổ đại, hành động này thể hiện sự ủng hộ đối với người cai trị hiện tại và lòng căm thù đối với tầng lớp thống trị trước đó. Thường được coi là một hình thức tuyên truyền, việc này có thể đã được thực hiện để làm tổn hại danh tiếng của các pharaoh và quý tộc trước đây, nhằm tôn vinh pharaoh hiện thời.