Tại sao nước mắt có vị mặn? Câu chuyện đằng sau sự thật thú vị về nước mắt

1. Tác dụng của nước mắt là gì?

1.1. Các thành phần có trong nước mắt

Tuyến lệ là nơi sản xuất nước mắt, một phần không thể thiếu của mắt. Mỗi giọt nước mắt chứa các thành phần như sau:

• Nước;
• Mucins (dịch nhầy);
• Lipid;
• Protein: lactoferrin, lysozyme, IgA, lipocalin. Trong nước mắt số protein chỉ bằng 1/10 so với protein trong huyết tương;
• Chất điện giải: clorua, kali, magie, natri, canxi, magie. Đây cũng chính là những chất khiến nước mắt có vị mặn.

Tại sao nước mắt lại có vị mặn? Lí do chính là do nước mắt chứa các chất điện giải.

1.2. Nước mắt có tác dụng gì?

Nước mắt giữ cho bề mặt của nhãn cầu luôn sạch sẽ, duy trì độ ẩm và loại bỏ bụi bẩn, dị vật có thể gây tổn thương cho mắt. Mặc dù nước mắt có vẻ giống như nước thông thường, nhưng nó chứa nhiều thành phần quan trọng và mỗi thành phần đều đóng vai trò quan trọng.

• Nước: thành phần này tan chất khoáng và vitamin cần thiết, hỗ trợ củng cố chức năng tế bào giúp mắt hoạt động bình thường và khỏe mạnh;
• Chất nhầy: phủ bề mặt niêm mạc mắt, tạo độ kết dính giữa mắt và nước mắt. Thiếu chất nhầy sẽ làm mắt khô và ảnh hưởng đến thị lực;
• Dầu: ngăn chặn bay hơi của nước mắt, giúp tránh khô mắt và mỏi mắt;
• Các chất kháng sinh tự nhiên: lysozyme chống virus và vi khuẩn, duy trì sức khỏe cho mắt.

Ngoài các thành phần và tác dụng đã nêu, nước mắt còn đóng vai trò vận chuyển dưỡng chất đến các tế bào mắt vì giác mạc không có mạch máu.

2. Khám phá loại nước mắt

2.1. Nước mắt khi cảm xúc

Nước mắt khi cảm xúc liên quan chặt chẽ đến tình trạng cảm xúc, thường do căng thẳng, uất ức, đau khổ hoặc vui mừng, cảm động gây ra. Sự bật khóc cũng có thể xuất phát từ niềm vui, cảm động hoặc cười.

Khi khóc do cảm xúc, thường đi kèm với nấc, thở gấp, ho, run cơ, co thắt cơ,... Nước mắt trong tình trạng này chứa nhiều protein, hormone (prolactin, leucine enkephalin, hormone vỏ thượng thận).

Nước mắt do cảm xúc có tác dụng giải tỏa stress, ổn định tâm trạng. Tuy nhiên, nếu khóc quá nhiều vì suy nghĩ tiêu cực, đây là thói quen không tốt. Khóc nhiều không chỉ không giúp tâm trạng mà còn làm mệt mỏi, suy giảm tinh thần và sức khỏe.

Nước mắt do cảm xúc là những giọt nước mắt liên quan đến tình trạng cảm xúc cá nhân.

2.2. Nước mắt phản xạ trước các tác nhân kích thích

Khi tiếp xúc với chất gây dị ứng, cơ thể tự tiết nước mắt để rửa trôi các tác nhân lạ như nước hoa, bụi bẩn, hơi cay, mùi thơm mạnh,... Nhìn trực tiếp vào ánh sáng chói mắt, ăn đồ cay nóng, ngáp ngủ, ho nhiều, nôn mửa,... cũng có thể khiến nước mắt chảy.

2.3. Nước mắt khi ngủ

Khi ngủ, việc chảy nước mắt có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe về cả thể chất lẫn tinh thần:

• Mơ gặp ác mộng trong giấc ngủ;
• Ban ngày cảm thấy buồn rầu nhiều;
• Lo lắng và căng thẳng;
• Trầm cảm, phiền muộn;
• Dị ứng;
• Đau mạn tính.

3. Những sự thật thú vị về nước mắt mà bạn có thể chưa biết

Dưới đây là những điều thú vị về nước mắt bạn nên biết:

• Chảy nước mắt có thể do khô mắt: khô mắt thường gây cảm giác cộm và ngứa, kích thích cơ thể chảy nước mắt hơn;
• Nước mắt không bao giờ cạn: mỗi năm, người có thể tiết ra từ 56 - 113 lít nước mắt, mặc dù lượng này có thể thay đổi tùy theo nhiều yếu tố như tuổi tác, sức khỏe,...;
• Trẻ sơ sinh thường không chảy nước mắt: do tuyến lệ chưa hoàn thiện, một số trẻ có thể bị tắc tuyến lệ;
• Nước mắt chảy vào mũi và họng: khi khóc, nước mắt thường chảy vào mũi và hòa cùng với chất nhầy trong đó;
• Phụ nữ khóc nhiều hơn đàn ông: do phụ nữ thường dễ xúc động hơn và có nồng độ hormone prolactin cao hơn.

Trẻ sơ sinh thường không chảy nước mắt do tuyến lệ chưa phát triển hoàn chỉnh

Nước mắt, mặc dù nhỏ bé, nhưng lại có nhiều tác dụng hữu ích như bảo vệ và duy trì độ ẩm cho mắt, giảm căng thẳng và stress.

Nếu bạn đang gặp khô mắt hoặc bất kỳ triệu chứng nào ảnh hưởng đến mắt, hãy đi khám sớm để tránh biến chứng nguy hiểm.