Câu hỏi này đơn giản nhưng lại mang nhiều điều thú vị về tiến hóa và thích nghi của động vật ở môi trường khắc nghiệt của Bắc Cực.
Hổ Siberia, hay còn gọi là hổ Amur, là một trong những loài mèo lớn nhất hiện nay và là phân loài hổ ở vùng cực bắc, sống hoang dã với khoảng 500 cá thể chủ yếu tại vùng viễn đông nam Nga, đặc biệt là ở dãy núi Sikhote-Alin và khu vực xung quanh.
Trong lịch sử Trái Đất, ngay cả trong loài hổ Siberia phát triển mạnh mẽ nhất, khu vực sinh sống chủ yếu của chúng vẫn giới hạn ở phía nam vĩ độ 50 độ Bắc. Đôi khi, các cá thể cá nhân có thể lang thang xa hơn về phía Bắc, nhưng chúng vẫn không bao giờ đi đến khu vực Vòng Bắc Cực.
Lý do chính để hổ Siberia không di cư xa hơn về phía Bắc Cực là do môi trường!
Hổ không thể tồn tại ngoài môi trường rừng!
Hổ là loài sống trong rừng từ khi xuất hiện, chúng chưa bao giờ thành công trong việc thích nghi với môi trường khác ngoài rừng. Tất cả chín phân loài hổ hiện đại đã tiến hóa để sống trong môi trường rừng, không có ngoại lệ.
Trước tiên, hổ cần một môi trường rừng rậm để che giấu. Cỏ dài và bụi cây mọc um tùm giúp chúng tránh xa con người và các loài ăn thịt khác. Trên nền rừng xanh tươi, lớp lông đẹp mắt của hổ hoà quyện hoàn hảo, giúp chúng săn mồi hiệu quả.
Thứ hai, hổ là loài sống đơn độc, chúng di chuyển trong một vùng lãnh thổ rộng lớn, phụ thuộc vào nguồn thức ăn. Mặc dù chúng không thường xuyên tuần tra lãnh thổ hàng ngày, nhưng hổ đánh dấu bằng nước tiểu và phân để thông báo về sự sở hữu, trong khi rừng cung cấp không gian đủ cho hành vi này.
Thứ ba, rừng cung cấp nhiều loại con mồi như hươu, lợn rừng và các loài động vật nhỏ khác. Hổ phụ thuộc vào những con mồi này để tồn tại. Sự đa dạng sinh học của rừng đảm bảo nguồn thức ăn ổn định cho hổ.
Tóm lại, việc hổ sống trong rừng là cần thiết cho sự thích nghi và hành vi tự nhiên của chúng. Điều này giúp hổ trở thành kẻ săn mồi tài ba và duy trì vai trò là kẻ săn mồi hàng đầu trong hệ sinh thái.
Vùng Bắc Cực không thiếu rừng nhưng lại không phù hợp cho hổ!
Siberia có diện tích rộng lớn và tài nguyên rừng rất phong phú. Điều này dẫn đến yếu tố hạn chế thứ hai, là rừng nào phù hợp để hổ sinh tồn?
Có một vành đai rừng lá kim xanh nằm giữa vĩ độ 70 và 55 độ Bắc, bao phủ một khu vực rộng lớn. Nhìn từ không gian, nó trông giống như một vành đai xanh khổng lồ bao quanh đỉnh Trái Đất. Vành đai xanh này dài khoảng 10.000 km. Một nửa diện tích rừng này thuộc về Nga, 1/3 thuộc Canada, phần còn lại thuộc Alaska và Scandinavia. Khu rừng lá kim này được gọi là 'Taiga' ở Nga.
Khu rừng này trông như một thiên đường vô tận cho động vật sống, nhưng thực tế lại cằn cỗi không khác gì một sa mạc. Chỉ có một hoặc hai loài cây trong hàng trăm km2 khu rừng này, và chúng phát triển rất chậm. Một cây thông ở đây cần tới 60 năm mới có thể đạt chu vi 2,54 cm - gấp 10 lần so với các cây thông ở vùng ôn đới.
Vì vậy, 'sa mạc xanh' không cung cấp đủ thức ăn, dẫn đến số lượng động vật trong khu rừng rất ít. Trong hầu hết năm, đây là một thế giới phủ đầy tuyết trắng. Vào mùa đông, không gian rừng taiga rất ít dấu hiệu sự sống, chỉ có một vài loài chim nhỏ ưa hạt thông và một số động vật có vú nhỏ chui lủi dưới tuyết.
Hổ Siberia chủ yếu sinh sống trong khu rừng lá kim và lá rộng hỗn hợp ở vùng đông bắc nước Nga, nơi mà hươu và lợn rừng là hai loài con mồi chính của chúng - hai loài động vật này không phân bố ở rừng lá kim.
Dù có thể vượt qua 'sa mạc xanh', hổ vẫn không thể cạnh tranh với gấu Bắc Cực.
Hổ Siberia và gấu Bắc Cực đều là những thú săn mồi hung dữ nhất hành tinh, sở hữu sức mạnh và kích thước vô cùng lớn. Tuy nhiên, chưa từng có báo cáo về việc hổ Siberia chiến đấu hoặc giết gấu Bắc Cực ngoài tự nhiên. Vì vậy, cuộc chiến giữa gấu nâu Ussuri và hổ Siberia là ví dụ điển hình - hai loài này chia sẻ chung lãnh thổ.
Gấu nâu Ussuri đứng thứ sáu trong số các loài gấu (trong khi đó, gấu Bắc Cực là loài lớn nhất, con đực trưởng thành nặng từ 400 đến 800 kg, có thể lên đến 1.000 kg và cao tới 3 mét khi đứng thẳng). Trong các tương tác giữa gấu nâu Ussuri và hổ Siberia, không có báo cáo khoa học nào ghi nhận về việc hổ giết chết gấu nâu Ussuri có cùng hoặc lớn hơn trọng lượng - hổ Siberia chỉ có thể săn mồi là gấu nâu cái và gấu non. Tuy nhiên, đã có các báo cáo về việc gấu nâu Ussuri săn và cướp mồi của hổ Siberia.
Vì thế, dù là một trong những phân loài hổ lớn nhất, hổ Siberia vẫn không thể đối đầu được với sức mạnh áp đảo của gấu nâu Ussuri, loài gấu xếp thứ sáu trong họ. Điều này cho thấy hổ cũng ít có khả năng thách thức các loài gấu lớn hơn, thậm chí là gấu Bắc Cực.