Việt Nam là quốc gia duy nhất trên thế giới đang chờ đón năm con mèo - Quý Mão 2023.
Tết Nguyên Đán là thời điểm để nói lời tạm biệt với năm cũ và chào đón năm mới đối với một phần tư dân số thế giới từ các quốc gia khác nhau, với nền văn hóa đa dạng. Hiện nay, các nước châu Á như Trung Quốc, Hàn Quốc, Triều Tiên, Việt Nam, và Mông Cổ coi Tết Nguyên Đán là dịp lễ lớn để thực hiện nhiều hoạt động và nghi thức chào đón năm mới.
Tết Nguyên Đán đánh dấu sự chuyển giao năm mới theo lịch Âm. Thủ tục này có nguồn gốc từ thời Vua Nghiêu ở Trung Quốc, khoảng năm 2255 trước Công nguyên, và sau đó được lan truyền ra các quốc gia châu Á khác. Mặc dù ngày đầu năm mới được xác định cùng nhau, nhưng mỗi quốc gia lại có các tập tục đặc trưng của mình.
Tại sao mèo lại thay thế thỏ trong danh sách 12 con giáp ở Việt Nam?
Theo tín ngưỡng mười hai con giáp trong văn hóa Việt Nam, năm 2023 là năm Quý Mão, tức là năm con mèo thay vì con thỏ như trong truyền thống của Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore,... Việt Nam là nước duy nhất chọn mèo làm con giáp thứ 4 thay vì thỏ. Vì sao lại có sự khác biệt này?
Trong truyền thuyết cổ xưa, mọi loài động vật đã được mời tham gia một cuộc đua qua sông để xác định thứ tự của các con giáp. Con chuột đã lừa mèo trong cuộc đua, khiến cho mèo không thể đến đích.

Chỉ có ở Việt Nam, con mèo được chọn làm biểu tượng của con thứ 4 trong 12 con giáp
Tuy nhiên, trong truyền thuyết của Việt Nam, mèo vẫn tìm được cách để vượt qua sông, thay vì thỏ như trong 12 con giáp.
Tuy nhiên, nguyên nhân thực sự mà Việt Nam lại chọn mèo thay vì thỏ là không thể chứng minh được. Một giả thuyết cho rằng sự nhầm lẫn trong cách phát âm từ 'thỏ' trong tiếng Trung gần giống với từ 'mèo' trong tiếng Việt, khiến cho mèo trở thành một trong 12 con giáp.
Một giả thuyết khác lý giải rằng ở Việt Nam, nơi có khí hậu nóng, chuột gây ra nhiều vấn đề cho nông dân. Vì mèo là kẻ thù tự nhiên của chuột, người Việt tin rằng mèo có thể mang lại mùa màng bội thu và mưa thuận gió hòa. Do đó, con mèo đã thay thế con thỏ trong 12 con giáp.

Phần còn lại của thế giới chào đón năm con thỏ
Do đã tồn tại từ rất lâu, người hiện đại không thể chắc chắn biết lý do chính xác vì sao 12 con giáp được hình thành và đại diện cho các năm âm lịch liên tục.
Truyền thuyết về 12 con giáp vẫn được truyền bá rộng rãi tại nhiều quốc gia châu Á, kể lại rằng Ngọc Hoàng đã đặt tên cho tất cả các loài vật trên trái đất. Ngài muốn chọn ra những loài vật xứng đáng nhất để đại diện cho mỗi năm, mỗi năm sẽ có một con vật thống trị để thay Ngọc Hoàng quản lý vũ trụ.

12 con giáp đại diện cho một phần quan trọng và đặc sắc của văn hóa, đã được bảo tồn qua hàng nghìn năm.
Để lựa chọn 12 con vật từ hàng ngàn loài, Ngọc Hoàng đã tổ chức một cuộc thi. Con chuột bé nhỏ đã chiến thắng trong cuộc đua này, chỉ cần đến đích trước tại thiên đình. Mặc dù loài thỏ nổi tiếng về sự nhanh nhẹn, nhưng nó cũng chỉ đạt vị trí thứ 4 vì gặp khó khăn khi vượt qua con sông. Dù lý do tạo ra 12 con giáp là gì, nó đã trở thành một phần quan trọng của văn hóa, được nhiều quốc gia châu Á coi trọng và phát triển đến ngày nay.
Nguồn: sbs.com.au