Buzz
Việt Nam là quốc gia duy nhất trên thế giới đang mong chờ năm con mèo - Quý Mão 2023.
Tết Nguyên Đán là thời điểm để nói lời tạm biệt với năm cũ và chào đón năm mới đối với một phần dân số thế giới từ các quốc gia khác nhau, nền văn hóa khác nhau. Hiện nay, các quốc gia châu Á như Trung Quốc, Hàn Quốc, Triều Tiên, Việt Nam, Mông Cổ,... coi Tết Nguyên Đán là dịp quan trọng để thực hiện nhiều hoạt động, nghi lễ chào đón năm mới.
Tết Nguyên Đán đánh dấu sự chuyển giao sang năm mới theo Âm lịch, tức lịch mặt trăng. Tập tục này có thể xuất phát từ thời kỳ của Vua Nghiêu tại Trung Quốc, khoảng năm 2255 trước Công nguyên, và sau đó được lan truyền ra các nước châu Á khác. Mặc dù có cùng một ngày bắt đầu năm mới, nhưng mỗi quốc gia lại kỷ niệm nó theo cách riêng biệt với các nghi lễ truyền thống đặc biệt.
Tại sao mèo lại được chọn thay thế thỏ trong danh sách 12 con giáp ở Việt Nam?
Theo truyền thống mười hai con giáp trong văn hóa Việt Nam, năm 2023 là năm Quý Mão, tức năm con mèo chứ không phải năm con thỏ như ở Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore,... Việt Nam là nước duy nhất sử dụng con mèo làm biểu tượng cho con giáp thứ 4, thay vì con thỏ. Vậy tại sao lại có sự khác biệt này?
Theo truyền thuyết cổ xưa, mọi loài động vật được mời tham gia cuộc đua qua sông để xác định thứ tự của các con giáp. Con chuột đã lừa mèo trong cuộc đua, khiến mèo không thể về đích.
Tuy nhiên, trong truyền thuyết Việt Nam, mèo vẫn tìm được cách vượt qua sông sau khi bị lừa, thay thế cho thỏ trong 12 con giáp.
Tuy nhiên, lý do thực sự tại sao Việt Nam lại chọn mèo thay vì thỏ không thể được xác minh. Một giả thuyết cho rằng khi các con giáp từ Trung Quốc nhập vào Việt Nam, có một số nhầm lẫn do cách phát âm của từ 'thỏ' trong tiếng Việt khi ấy gần giống với từ 'mèo', khiến mèo trở thành một trong 12 con giáp.
Một giả thuyết khác giải thích rằng ở Việt Nam, nơi có khí hậu nóng, chuột là một loài dịch hại nghiêm trọng gây phiền hà cho nông dân. Vì mèo là kẻ thù của chuột, nông dân Việt Nam tin rằng mèo có thể mang lại mùa màng bội thu và mưa thuận gió hòa. Do đó, người xưa đã thay thế con thỏ bằng con mèo để thể hiện mong muốn này.
Câu chuyện về việc ra đời của 12 con giáp
Vì đã tồn tại quá lâu nên người hiện đại không thể biết chính xác lý do tại sao 12 con giáp ra đời, đại diện cho các năm âm lịch liên tục.
Trong truyền thuyết về 12 con giáp, kể từ xa xưa, được truyền bá rộng rãi tại nhiều quốc gia châu Á, cho biết Ngọc Hoàng là người đã đặt tên cho tất cả các loài vật trên trái đất. Ông muốn chọn những loài vật xứng đáng nhất để đặt tên cho chúng trong mỗi năm, mỗi năm sẽ có một con vật ngự trị để thay Ngọc Hoàng cai quản hạ giới.
Để chọn ra 12 loài vật từ hàng ngàn loài, Ngọc Hoàng đã tổ chức một cuộc thi. Chỉ cần đến thiên đình trước, con vật sẽ được chọn trước. Chú chuột nhỏ bé đã chiến thắng cuộc đua này của muôn loài. Mặc dù loài thỏ nổi tiếng nhanh nhẹn nhưng chỉ đạt vị trí thứ 4 do gặp khó khăn khi băng qua sông. Dù lý do tạo ra 12 con giáp là gì, nó đã trở thành một phần quan trọng của văn hóa châu Á, được gìn giữ và phát triển rực rỡ cho đến ngày nay.
Nguồn: sbs.com.au
