Tại sao rất nhiều loài động vật có mí mắt thứ ba, kể cả thú cưng của chúng ta, trong khi con người lại không?

Nhiều loài động vật, bao gồm cả thú cưng của chúng ta, sở hữu mí mắt thứ ba, còn được gọi là mí mắt nictating hoặc màng nháy, trong khi con người thì không. Lý do cho sự khác biệt này xuất phát từ quá trình tiến hóa và sự thích nghi với môi trường sống của từng loài.

Con chó trong gia đình của chúng ta có một mí mắt phụ khá đáng chú ý, mí mắt này rất rõ ràng khi nó ngủ gật. Đây là một tấm màn thịt được thấy ở góc mắt gần mũi nhất. Nó thường được gọi là mí mắt nictating hoặc màng nháy.

Nhưng cấu trúc bất thường này thực sự có tác dụng gì? Và tại sao chúng ta không có nó?

Mí mắt thứ ba thường quét theo hướng ngang trên mắt, thay vì theo chiều dọc như mí mắt trên và dưới. Thực sự, chúng là một nếp gấp đặc biệt của kết mạc – một màng mỏng, ẩm bao phủ phần trắng của mắt. Chúng được tìm thấy ở nhiều loài động vật có vú, chim, bò sát, lưỡng cư và cá cũng có thể có mí mắt thứ ba.

Cấu trúc của mí mắt thứ ba ở chúng cũng đa dạng - ở nhiều loài, có bộ xương sụn giúp nâng đỡ mí mắt thứ ba, trong khi những loài khác lại có các tuyến tiết ra nước mắt. Sự biến đổi này có lẽ giúp động vật thích nghi với nhiều môi trường khác nhau.

Có nghiên cứu khẳng định mí mắt thứ ba ở động vật có vai trò bảo vệ và làm sạch mắt.

Mí mắt thứ ba có chức năng bảo vệ và duy trì độ ẩm mắt, đặc biệt quan trọng ở chó đầu ngắn.

Cả động vật nuôi và hoang dã đều sở hữu mí mắt thứ ba, giúp che và bảo vệ mắt khỏi các vật thể lạ.

Mí mắt thứ ba giúp ngăn chặn rơi vào mắt, rất cần thiết đối với động vật sống ở môi trường khắc nghiệt.

Ở những vùng đất hoang, lợn đất cũng có mí mắt thứ ba, có thể bảo vệ mắt khi chúng đi săn côn trùng.

Việc duy trì tầm nhìn trong điều kiện khắc nghiệt là điều cực kỳ quan trọng, và mí mắt thứ ba giúp động vật làm được điều đó.

Mí mắt thứ ba có thể bảo vệ khỏi nước và hỗ trợ tầm nhìn dưới nước của động vật thủy sinh.

Mí mắt thứ ba giúp các loài chim săn mồi như chim ưng nhìn rõ khi bay nhanh trong không khí chuyển động nhanh.

Ở các vùng cực, mất thị lực tạm thời có thể xảy ra do tia cực tím, vì vậy có thể động vật như gấu Bắc Cực có mí mắt thứ ba để bảo vệ mắt khỏi tác động của tia UV.

Con người và hầu hết các loài linh trưởng đã tiến hóa đến mức không cần mí mắt thứ ba.

Mắt của con người và linh trưởng ít bị tổn thương và có khả năng nhận biết nguy hiểm cũng như ứng phó nhanh hơn.

Mặc dù mí mắt thứ ba đã không còn, plica semilunaris vẫn tồn tại ở con người, hiện diện ở khóe mắt.

Plica semilunaris có thể giúp nước mắt chảy vào khoang mũi thông qua ống dẫn nhỏ ở góc mí mắt, là nguyên nhân khiến bạn sổ mũi khi khóc.

Tham khảo: Iflscience