
Ngủ trưa có thể giúp cơ thể phục hồi năng lượng, nhưng nhiều người, trong đó có mình, thường cảm thấy mơ màng, lơ đãng sau khi thức dậy.
Mình rất thích ngủ trưa. Nếu không ngủ, chắc chắn vào khoảng 4-5 giờ chiều, cơ thể sẽ cảm thấy mệt mỏi ngay lập tức. Tuy nhiên, sau khi ngủ xong thường lại cảm thấy mơ màng, uể oải, đôi khi không thể thực hiện được các công việc ngay sau đó, có khi còn ngủ gục cả buổi chiều.
Nếu ngủ ngồi thì dậy sẽ khỏe mạnh hơn. Còn nếu nằm trên nệm êm thì sau khi thức dậy chắc chắn sẽ cảm thấy mệt mỏi, dù ngủ ít hay nhiều.
Có lẽ anh em đã biết lý do tại sao rồi đấy. Theo mình tìm hiểu, cảm giác mệt mỏi sau giấc ngủ trưa thường do ngủ quá ngắn hoặc quá lâu, hoặc thức dậy khi giấc ngủ đang sâu. Một nguyên nhân khác ít được nhắc đến là chứng trào ngược axit.
Lợi ích của việc ngủ trưa là gì?
Bí mật từ một người có kinh nghiệm
Những người không gặp các vấn đề trên có thể cảm thấy mệt sau giấc ngủ trưa do thời gian ngủ ngắn.
Nói chung, việc ngủ quá lâu có thể gây ra cảm giác chóng mặt, mất tập trung, hoặc thậm chí buồn nôn. Điều này có thể do việc ngủ quá lâu ảnh hưởng đến chu kỳ giấc ngủ hoặc gây ra trào ngược axit.
Hiện tượng Say Ngủ, Hay Còn Gọi Là Quán Tính Ngủ (Sleep Inertia) Là Gì?
Say Ngủ, hay còn gọi là quán tính ngủ (Sleep Inertia), là tình trạng khiến anh em cảm thấy không thoải mái sau khi thức giấc. Người mắc chứng này thường cảm thấy uể oải, chậm chạm, và muốn tiếp tục ngủ thêm.
Say Ngủ thường xảy ra khi anh em ngủ quá lâu, ví dụ như ngủ hơn 30 phút. Sau một giấc ngủ dài, nhiều người có thể cảm thấy Say Ngủ kéo dài từ 20-30 phút sau khi tỉnh dậy, đôi khi còn lâu hơn nếu họ có thói quen ngủ không đúng giờ giấc.
Nguyên Nhân của Sleep Inertia/Say Ngủ
Đến thời điểm hiện tại, tháng 4/2023, vẫn chưa có sự đồng thuận về nguyên nhân của sleep inertia. Một số người tin rằng hiện tượng này xảy ra khi chúng ta tỉnh giấc từ giai đoạn ngủ sâu và làm gián đoạn chu trình giấc ngủ.
Trong mỗi đêm ngủ, mọi người trải qua nhiều chu kỳ ngủ, mỗi chu kỳ bao gồm 4 giai đoạn khác nhau của giấc ngủ.
Các giai đoạn này có thể phân chia thành ngủ NREM - ngủ mắt không chuyển động nhanh và REM - ngủ mắt chuyển động nhanh. NREM bao gồm 3 giai đoạn, giai đoạn thứ 3 được gọi là ngủ sâu hoặc giấc ngủ sóng chậm - slow-wave sleep.
Ngủ sâu đóng vai trò quan trọng trong việc chữa lành, củng cố hệ miễn dịch, cải thiện trí nhớ, và cảm giác sảng khoái nói chung. Ai bước vào giai đoạn ngủ sâu sẽ khó thức giấc hơn. Khi ngủ lâu, người ta dễ bước vào giai đoạn sâu nhất của giấc ngủ, dẫn đến việc thức dậy trở nên khó chịu hơn.
Ngược lại, khi ngủ dưới 30 phút thì chúng ta dễ tỉnh táo hơn và ít gặp các vấn đề trên sau khi thức dậy.
Lí do trào ngược axit liên quan đến giấc ngủ trưa?
Trào ngược dạ dày là hiện tượng các chất lỏng từ dạ dày quay trở lại thực quản. Điều này thường gây ra cảm giác ợ nóng hoặc buồn nôn, và đau rát ở ngực.
Mọi người đều trải qua trào ngược dạ dày ít nhất một lần. Tuy nhiên, những người mắc phải tình trạng này thường xuyên có thể gây tổn thương cho niêm mạc của thực quản, gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Khi ngủ, mọi người có thể gặp phải trào ngược axit vì những lí do sau đây:
. Nằm: Khi chúng ta thức dậy và đứng dậy, dịch dạ dày được giữ ổn định. Tuy nhiên, khi chúng ta nằm xuống hoặc ngủ, dịch dạ dày có thể di chuyển theo các hướng khác.
. Giảm tiết nước bọt: Nước bọt giúp làm dịu axit dạ dày khi di chuyển lên thực quản. Tuy nhiên, khi ngủ, sự tiết nước bọt giảm đi.
. Nuốt: Khi chúng ta nuốt, dịch dạ dày khó di chuyển vào thực quản. Nhưng khi ngủ, hành động này thường không xảy ra đúng không?
Chứng trào ngược axit có thể xảy ra cả trong giấc ngủ trưa và giấc ngủ ban đêm. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng, người thường xuyên gặp phải trào ngược axit thì nguy cơ cao hơn khi ngủ trưa so với khi ngủ ban đêm.
Nghiên cứu cũng cho thấy trong giai đoạn ngủ sâu, nguy cơ phát sinh trào ngược axit cao hơn. Điều này có nghĩa là, khi ngủ trưa kéo dài đến giai đoạn ngủ sâu, khả năng cảm thấy buồn nôn hoặc ợ nóng khi tỉnh dậy sẽ tăng lên.
Mẹo để ngủ trưa dậy tỉnh táo
- Ngủ ngắn: Nên ngủ dưới 30 phút. Nghiên cứu cho thấy việc ngủ 10 phút mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Đặt báo thức để dậy đúng giờ.
- Giữ thời gian trống sau khi thức dậy: Lắng nghe cơ thể, nếu cảm thấy lờ đờ sau khi dậy, hãy dành thời gian nghỉ ngơi trước. Tránh làm việc phức tạp ngay sau khi thức dậy.
- Đi ra ngoài nắng, rửa mặt để tỉnh táo hơn.
- Uống cà phê trước khi ngủ: Mặc dù nghe có vẻ lạ lẫm nhưng lại có lợi. Nạp khoảng 100mg cafein vào cơ thể trước khi ngủ và đi ngủ ngay sau đó. Caffein mất 30 phút để có tác dụng, giúp tỉnh táo hơn khi dậy.
- Đảm bảo ngủ đủ giấc mỗi ngày: Ngủ đủ giấc vào mỗi đêm để tránh rơi vào giấc ngủ sâu vào ban ngày.
Sau bài viết này, mình hiểu tại sao ngủ ngồi thấy thoải mái hơn, có lẽ do khi nằm xuống có khả năng bị trào ngược axit. Hơn nữa, việc nằm xuống dễ dàng khiến ta đi vào giấc ngủ sâu.
Thực ra, theo các nghiên cứu, mỗi người có cơ địa khác nhau. Mình ngủ quá lâu sẽ dậy rất mệt, trong khi có người như đứa em ở nhà - tuổi heo - lại cần ngủ trưa thật lâu mới thấy sảng khoái, còn ngủ ít thì lại mệt.
Các bạn có thói quen ngủ trưa không? Hãy chia sẻ cùng mọi người nhé.