Buzz
1. Tây Nguyên giữ vai trò chiến lược về an ninh quốc phòng như thế nào?
Câu hỏi: Tại sao Tây Nguyên lại quan trọng trong an ninh quốc phòng?
A. Khu vực này có nhiều cửa khẩu quốc tế kết nối với các nước khác.
B. Địa hình Tây Nguyên là khối cao nguyên xếp tầng, liên kết chặt chẽ với khu vực Duyên hải Nam Trung Bộ.
C. Vùng đất này nằm trên cao nguyên rộng lớn, tiếp giáp với hai quốc gia Lào và Campuchia.
D. Tuyến đường Hồ Chí Minh cắt ngang toàn bộ khu vực.
Giải đáp:
- Tây Nguyên có đường biên giới trên bộ với hai quốc gia Lào và Campuchia.
- Tây Nguyên nằm trên khu vực cao nguyên rộng lớn, từng được gọi là nóc nhà của Đông Dương trong lịch sử.
=> Do đó, Tây Nguyên có vị trí địa lý cực kỳ quan trọng trong an ninh quốc phòng.
Đáp án chính xác là: C
2. Tổng quan về việc khai thác lợi thế ở Tây Nguyên
2.1. Tổng quan chung
Thông tin về Địa lý và Lãnh thổ:
- Diện tích: 54.700 km², chiếm 16,5% tổng diện tích quốc gia.
- Dân số: 4,9 triệu người, tương đương 5,8% dân số toàn quốc.
- Gồm 5 tỉnh: Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông, Lâm Đồng.
- Vị trí: Kế cận các vùng Đông Nam Trung Bộ, Đông Nam Bộ, Hạ Lào, và Đông Bắc Campuchia. Đây là khu vực duy nhất không giáp biển.
=> Vị trí này rất quan trọng cho sự phát triển kinh tế và bảo vệ an ninh quốc gia.
2.2. Phát triển cây trồng lâu năm
- Cà phê:
+ Đây là cây công nghiệp chủ lực với diện tích trồng rộng lớn, chiếm 80% tổng diện tích cà phê cả nước, chủ yếu tại các tỉnh Đắk Lắk, Gia Lai, Kon Tum. Đắk Lắk dẫn đầu về diện tích trồng cà phê, với cà phê Buôn Ma Thuột nổi tiếng khắp nơi.
- Chè:
+ Được trồng chủ yếu ở các cao nguyên như Lâm Đồng và Gia Lai. Lâm Đồng dẫn đầu về diện tích trồng chè, nổi tiếng với các khu vực chè Bảo Lộc (Lâm Đồng) và Biển Hồ (Gia Lai). Các nhà máy chế biến chè cũng được phát triển tại đây.
- Cao su:
+ Là cây trồng đứng thứ hai sau Đông Nam Bộ, chủ yếu tập trung ở các khu vực ít gió như Gia Lai và Đắk Lắk.
- Dâu tằm
+ Đây là khu vực trồng dâu tằm lớn nhất cả nước, tập trung tại Cao nguyên Di Linh - Lâm Đồng, với các cơ sở ươm tơ phục vụ xuất khẩu.
- Các loại cây công nghiệp khác như hồ tiêu và bông cũng đang phát triển mạnh mẽ.
Kết quả là thu hút lao động và hình thành các thói quen sản xuất mới.
Để nâng cao hiệu quả kinh tế - xã hội trong sản xuất cây công nghiệp ở Tây Nguyên, có thể thực hiện các giải pháp sau:
- Cải thiện quy hoạch và mở rộng diện tích trồng cây công nghiệp theo kế hoạch khoa học, đồng thời bảo vệ rừng và phát triển hệ thống thủy lợi.
- Đa dạng hóa loại cây công nghiệp để giảm rủi ro tiêu thụ sản phẩm và sử dụng tài nguyên một cách hiệu quả.
- Tăng cường chế biến sản phẩm từ cây công nghiệp và đẩy mạnh xuất khẩu.
2.3. Khai thác và chế biến lâm sản
a. Vai trò:
Tây Nguyên được coi là 'kho báu xanh' của quốc gia, với 60% diện tích được bao phủ bởi rừng, chiếm 36% tổng diện tích đất có rừng và 52% sản lượng gỗ khai thác cả nước. Rừng Tây Nguyên chứa nhiều loại gỗ quý như Cẩm lai, gụ mật, nghiến, trắc, sến và là nơi sinh sống của nhiều loài động vật quý hiếm như voi, bò tót, gấu. Rừng còn đóng vai trò thiết yếu trong cân bằng sinh thái, bảo vệ nguồn nước ngầm và ngăn ngừa xói mòn, rửa trôi.
b. Tài nguyên rừng đang bị suy giảm:
Tuy nhiên, tài nguyên rừng đang đối mặt với tình trạng suy giảm nghiêm trọng. Sản lượng gỗ đã giảm đáng kể trong những năm qua. Cuối thập kỷ 80 - 90, sản lượng khai thác trung bình là 600 - 700 nghìn m³/năm, nhưng hiện tại chỉ còn 200 - 300 nghìn m³/năm. Nguyên nhân chính là khai thác rừng không bền vững, cháy rừng và các hoạt động phá hoại khác. Sự suy giảm này dẫn đến giảm lớp phủ thực vật, trữ lượng gỗ quý giảm dần, đe dọa môi trường sống của động vật quý hiếm và làm hạ thấp mực nước ngầm vào mùa khô.
c. Phương hướng:
Để khắc phục tình trạng suy giảm tài nguyên rừng, cần thực hiện các biện pháp sau:
- Ngăn chặn việc phá rừng bằng cách kiểm soát nghiêm ngặt và áp dụng các hình thức xử phạt cứng rắn đối với hành vi phá hoại.
- Khai thác gỗ theo phương pháp bền vững, đồng thời thực hiện khoanh nuôi và trồng rừng mới để bảo vệ và tái tạo tài nguyên rừng.
- Tăng cường việc giao đất và giao rừng để các cộng đồng dân cư có thể tham gia vào công tác quản lý và bảo vệ rừng.
- Giảm xuất khẩu gỗ tròn, khuyến khích phát triển công nghiệp chế biến gỗ tại địa phương để gia tăng giá trị và bảo vệ tài nguyên rừng hiệu quả hơn.
2.4. Khai thác thủy năng kết hợp với thủy lợi
a. Thủy điện:
Ngoài các nhà máy thủy điện đã được xây dựng, nhiều dự án thủy điện mới đang được triển khai trên các con sông chính trong khu vực:
- Trên sông Xêxan: Các nhà máy thủy điện bao gồm Yali (công suất 720 MW), Xêxan 3, 3A, 4, và các dự án khác.
- Trên sông Xrê Pok: Dự kiến xây dựng 6 nhà máy thủy điện với tổng công suất 600 MW, bao gồm Buôn Kuôp (280 MW), Xrê Pôk, Buôn Tua Srah (85 MW), Đức Xuyên (58 MW), và Đrây Hlinh mở rộng (28 MW).
- Trên sông Đồng Nai: Các dự án hiện có bao gồm Đại Ninh (300 MW), Đồng Nai III (180 MW), Đồng Nai 4 (340 MW).
b. Ý nghĩa:
Việc xây dựng các công trình thủy điện mang lại nhiều lợi ích quan trọng:
- Tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển công nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực khai thác khoáng sản và chế biến kim loại màu, cũng như chế biến bột nhôm từ quặng bôxít.
- Cung cấp nước tưới dễ dàng cho các vùng trồng cây công nghiệp trong mùa khô.
- Mở ra cơ hội phát triển du lịch nhờ vào sự thu hút của các hồ thủy điện.
- Hỗ trợ nuôi trồng thủy sản và phát triển nông nghiệp thủy sản ở các khu vực lân cận các dự án thủy điện.
3. Bài tập vận dụng liên quan
CÂU 1:
Phát biểu nào dưới đây là sai về hoạt động khai thác và chế biến gỗ ở Tây Nguyên?
A. Tài nguyên rừng đang bị suy giảm.
B. Sản lượng gỗ hàng năm không ngừng tăng.
C. Lâm nghiệp được coi là thế mạnh của Tây Nguyên.
D. Vẫn còn nhiều rừng gỗ quý và các loài chim, thú hiếm.
CÂU 2:
Khi mở rộng diện tích trồng cây công nghiệp ở Tây Nguyên, điều cần lưu ý nhất là
A. Không làm giảm diện tích rừng.
B. Đầu tư xây dựng các nhà máy chế biến.
C. Phát triển hạ tầng giao thông.
D. Thúc đẩy hợp tác quốc tế.
CÂU 3:
Di sản văn hóa thế giới của Tây Nguyên là
A. Nhà tù Kon Tum.
B. Nhà Rông.
C. Lễ hội già làng.
D. Cồng chiêng.
CÂU 4:
Dựa trên Atlas Địa lý Việt Nam trang 28, tỉnh nào dưới đây giáp ranh với cả Quảng Nam, Bình Định và Phú Yên?
A. Đắk Lắk.
B. Lâm Đồng.
C. Gia Lai.
D. Kon Tum.
CÂU 5:
Tây Nguyên và Trung du miền núi Bắc Bộ có điểm chung nào về đặc điểm tự nhiên?
A. Cả hai đều có nhiều đất đỏ badan.
B. Cả hai đều chịu tác động của gió mùa Đông Bắc.
C. Cả hai đều có nhiều đất feralit trên đá vôi.
D. Cả hai đều có nhiều tiềm năng thủy điện trên sông suối.
CÂU 6:
Ảnh hưởng của việc phát triển các vùng chuyên canh cây công nghiệp ở Tây Nguyên đến kinh tế - xã hội của khu vực là
A. Giúp ngăn chặn tình trạng chặt phá và đốt rừng.
B. Đem lại tập quán sản xuất mới cho các cộng đồng dân tộc tại Tây Nguyên.
C. Kích thích hàng vạn người lao động từ các vùng khác đến Tây Nguyên làm việc.
D. Bảo vệ đất đai, giảm thiểu tình trạng xói mòn và sạt lở.
Trên đây là toàn bộ thông tin từ Mytour về lý do Tây Nguyên có vị trí đặc biệt quan trọng trong công tác an ninh quốc phòng. Cảm ơn quý độc giả đã theo dõi bài viết của chúng tôi!
