Bệnh trĩ khi mang thai thường xảy ra vào ba tháng giữa và ảnh hưởng đến khoảng 25% đến 35% số mẹ bầu. Trĩ thường hiện dưới dạng các tĩnh mạch sưng và uốn cong ở dưới ruột và hậu môn. Triệu chứng của trĩ thường là đau, chảy máu và ngứa. Trĩ có thể nội - xuất phát từ trong ruột dưới, gọi là trĩ nội, hoặc ngoại - trồi lên ngoài hậu môn, gọi là trĩ ngoại.
Bệnh trĩ làm cho thai kỳ trở nên không thoải mái; tuy nhiên, mẹ bầu có thể phòng tránh và điều trị hiệu quả.
Trong bài viết này, Mytour cung cấp thông tin về triệu chứng, nguyên nhân và phương pháp điều trị trĩ khi mang thai cho các mẹ.
Tại sao mẹ bầu lại mắc trĩ khi mang thai?
Bệnh trĩ thường phát triển do áp lực bên ngoài đè lên các mạch máu gần khu vực hậu môn và trực tràng. Những mạch máu này thường có van để duy trì dòng máu trở về tim. Áp lực lên các mạch máu có thể làm cho máu tích tụ, gây sưng tĩnh mạch.
Hình ảnh: Canva
Ngoài ra, còn có một số yếu tố khác cũng đóng góp vào việc gây ra tình trạng này trong thai kỳ.
- Sự biến đổi nội tiết trong thai kỳ có thể làm cho ruột bị đầy hơi, gây ra vấn đề về động ruột. Do đó, tình trạng táo bón thường gặp ở phụ nữ mang thai. Áp lực quá mức khi đi đại tiện có thể dẫn đến bệnh trĩ. Trĩ do táo bón có thể xuất hiện sớm nhất là vào cuối tam cá nguyệt đầu tiên của thai kỳ.
- Khi thai nhi phát triển trong bụng mẹ, trọng lượng của thai nhi có thể tạo thêm áp lực lên các mạch máu ở vùng xương chậu. Trong những trường hợp này, bệnh trĩ thường xuất hiện trong tam cá nguyệt thứ ba khi thai nhi đã phát triển đủ kích thước, những khối trĩ này thường tự giảm sau khi sinh con. Một số phụ nữ không gặp vấn đề gì trước đó nhưng lại mắc trĩ khi chuyển dạ, bệnh này thường giảm sau khi sinh con.
- Phụ nữ mang thai tự nhiên trải qua các biến đổi về nội tiết. Điều này có thể làm chậm lưu lượng máu trở lại tim, dẫn đến sưng các mạch máu nhỏ hơn.
- Đứng hoặc ngồi trong một khoảng thời gian dài có thể tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ khi mang thai. Khi các mẹ tăng cân trước khi mang thai hoặc thừa cân trước khi mang thai, nguy cơ phát triển bệnh trĩ cũng tăng lên.
Dấu hiệu của trĩ khi mang thai
Bệnh trĩ ngoại thường biểu hiện qua cảm giác đau và/hoặc ngứa xung quanh vùng bị ảnh hưởng. Khi bị làm tổn thương hoặc căng ra, trĩ có thể chảy máu.
Triệu chứng của trĩ nội thường đa dạng, được phân loại như sau:
- Trĩ nội cấp độ 1: chảy máu nhưng không trồi ra ngoài.
- Trĩ nội cấp độ 2: trĩ lồi ra khi đi đại tiện hoặc mót rặn.
- Trĩ nội cấp độ 3: búi trĩ lòi ra ngoài nhưng có thể nhấn vào được.
- Trĩ nội cấp độ 4: trĩ lòi ra ngoài hoàn toàn và không thể đặt vào bên trong được.
Trong tất cả các loại trĩ nội đã nêu, việc ra máu khi đi tiêu là một triệu chứng phổ biến. Ngoài các triệu chứng này, cả trĩ nội và trĩ ngoại thường có các biểu hiện chung khác bao gồm:
- Máu kèm theo phân
- Giấy vệ sinh dính máu sau khi lau
- Có thể nhìn thấy một cục da nhỏ nhô ra ngoài hậu môn
Bệnh trĩ thường phát triển khi nào trong thai kỳ?
Mặc dù mọi người có thể mắc bệnh trĩ bất cứ lúc nào trong cuộc đời của họ, nhưng phụ nữ mang thai thường mắc bệnh này hơn. Bệnh trĩ thường xuất hiện trong ba tháng cuối của thai kỳ và có thể kéo dài đến sau khi sinh do áp lực tăng trong quá trình sinh. Trong tình huống như vậy, mẹ bầu có thể thực hiện các biện pháp đơn giản tại nhà hoặc theo phương pháp điều trị được tư vấn bởi bác sĩ.
Bệnh trĩ khi mang thai cần phải điều trị như thế nào?
Có nhiều phương pháp điều trị có sẵn phụ thuộc vào loại và mức độ của bệnh trĩ. Hầu hết bệnh trĩ khi mang thai thường kéo dài trong thời gian ngắn và có thể được giảm bớt bằng nhiều biện pháp khắc phục tại nhà. Tuy nhiên, một số trường hợp bệnh trĩ có thể kéo dài đến sau khi sinh và có thể cần đến sự can thiệp y tế.
Hình ảnh: Canva
Chăm sóc tại nhà cho bệnh trĩ khi mang thai
Một trong những phương pháp điều trị được khuyến nghị nhiều nhất là cải thiện chế độ ăn uống giàu chất xơ. Điều này giúp mẹ bầu đi tiêu dễ dàng hơn, phân mềm hơn và giảm căng thẳng hoặc áp lực. Mẹ bầu cũng cần uống đủ nước để duy trì nhu động ruột. Ngoài ra, còn có các biện pháp chăm sóc tại nhà phổ biến khác bao gồm:
- Tắm có thể làm dịu ngứa, giảm đau hoặc kích ứng và giúp cải thiện tuần hoàn máu.
- Có thể sử dụng túi đá hoặc nước cây phỉ để giảm sưng và giảm đau.
- Ngồi hoặc đứng trong thời gian dài có thể tạo áp lực lên các mạch máu. Do đó, mẹ bầu cần duy trì hoạt động thể chất thường xuyên, như đi bộ hoặc tập Kegel, giúp giảm áp lực và giảm nguy cơ táo bón.
- Mẹ bầu có thể sử dụng các loại kem hoặc thuốc điều trị trĩ ngoại, trĩ nội an toàn cho thai kỳ theo sự hướng dẫn của bác sĩ.
- Để tránh căng thẳng khi đi đại tiện, thuốc làm mềm phân đôi khi cũng được đề xuất cho mẹ bầu.
- Thay đổi tư thế ngủ cũng có thể hữu ích. Ngủ nghiêng có thể cải thiện tuần hoàn máu.
- Mẹ bầu có thể dùng các loại thuốc nhuận tràng tự nhiên, giàu chất xơ và từ thực vật để giảm táo bón. Psyllium husk là một ví dụ về thuốc nhuận tràng an toàn, không hấp thụ vào máu và không gây ảnh hưởng đến em bé. Mẹ bầu nên thảo luận với bác sĩ để hiểu rõ loại thuốc nhuận tràng nào là an toàn, đặc biệt trong ba tháng giữa thai kỳ.
Phẫu thuật là phương pháp điều trị
Đối với bệnh trĩ nội, thường sử dụng các phương pháp điều trị nội khoa. Trong một số trường hợp đặc biệt, cũng áp dụng cho trĩ ngoại. Một số phương pháp điều trị bao gồm:
Thắt bằng dây cao su: Bác sĩ sẽ dùng dây cao su buộc ở dưới của búi trĩ qua ống soi. Dây cao su này giúp máu lưu thông đến búi trĩ, làm cho chúng rụng sau khoảng 5-7 ngày. Phương pháp này thường cần được thực hiện nhiều lần. Bệnh nhân có thể cảm thấy đau nhẹ sau mỗi lần điều trị và có thể cần sử dụng ibuprofen hoặc acetaminophen.
Trị liệu xơ cứng: Bác sĩ sẽ tiêm thuốc vào búi trĩ để co lại các mạch máu. Phương pháp này cũng được thực hiện nhiều lần để đạt hiệu quả tốt nhất. Đây là phương pháp đơn giản và tiết kiệm thời gian hơn so với việc sử dụng dây cao su, thích hợp cho những bệnh nhân đang sử dụng thuốc làm loãng máu.
Cắt trĩ: Phương pháp này có thể áp dụng cho bệnh nhân có trĩ ngoại hoặc cả trĩ nội và ngoại. Búi trĩ sẽ được cắt bỏ và vết cắt có thể được đóng lại hoặc để mở.
Phương pháp phẫu thuật LONGO - Stapled hemorrhoidopexy: Búi trĩ sẽ được đặt lại hoặc đẩy trở lại vị trí ban đầu. Kỹ thuật này thường ít gây đau hơn so với phẫu thuật cắt trĩ.
Bên cạnh các phương pháp điều trị này, bác sĩ cũng có thể kê đơn thuốc bôi ngoài da như thuốc chống viêm, corticosteroid và thuốc giảm đau với các liều lượng khác nhau.
Làm thế nào để phòng tránh bệnh trĩ khi mang thai?
Các biện pháp sau đây có thể giúp phòng tránh bệnh trĩ trong hầu hết các trường hợp
Hình ảnh: Canva
- Phòng tránh táo bón bằng cách tiêu thụ thực phẩm giàu chất xơ.
- Bổ sung đủ nước cho cơ thể bằng cách uống nhiều nước, nước trái cây tươi…
- Khi đi đại tiện, hạn chế việc rặn quá mức
- Tránh ngồi hoặc đứng lâu để giảm áp lực lên tĩnh mạch
- Thực hiện thể dục nhẹ nhàng như đi bộ đều đặn
- Giữ cho cân nặng trong giới hạn hợp lý suốt thai kỳ
- Tắm với nước ấm để kích thích lưu thông máu
- Tránh mặc quần áo quá sát để không gây cản trở lưu thông máu
Khi nào cần liên hệ với bác sĩ?
Bệnh trĩ thường tự khỏi mà không gây ra biến chứng. Tuy nhiên, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu mẹ bầu gặp tình trạng chảy máu, đau hoặc búi trĩ sa ra ngoài, đây là dấu hiệu mô trĩ bị nhô ra khỏi hậu môn. Điều trị kịp thời có thể ngăn ngừa bệnh trĩ phát triển nặng hơn, giúp mẹ bầu tránh được các biến chứng.
Câu hỏi thường gặp
1. Có thể sinh con khi bị trĩ không? Câu trả lời là CÓ. Tuy nhiên, nên thảo luận với bác sĩ về việc sinh con vì việc rặn khi đẻ trong quá trình sinh thường có thể làm tình trạng trĩ trở nên nghiêm trọng hơn.
2. Bệnh trĩ khi mang thai mất bao lâu để hồi phục?
Bệnh trĩ khi mang thai thường tự hồi phục sau khi sinh con, khi áp lực giảm đi. Thời gian cụ thể không thể dự đoán, nhưng các búi trĩ sẽ biến mất khi xác định được nguyên nhân và điều trị đúng cách.
Bệnh trĩ là một vấn đề phổ biến ở phụ nữ mang thai. Các biện pháp tự chăm sóc tại nhà có thể giảm đau và khó chịu nếu thực hiện đúng cách. Đối với mẹ bầu, việc nhận biết các triệu chứng của bệnh trĩ là quan trọng để thực hiện biện pháp phòng ngừa phù hợp và tìm kiếm sự can thiệp kịp thời.
Nguyệt Minh tổng hợp