(Mytour) Vì sao tháng 5 âm lịch được gọi là tháng Cửu độc? Tại sao trong tháng này lại kiêng kị chuyện gối chăn? Bạn có tin vào những lời răn dạy của ông cha để lại đó hay không? Hôm nay, hãy cùng Mytour tìm hiểu sâu hơn về lý do con người có nhiều điều kiêng sợ trong tháng 5 âm lịch nhé.
Dân gian tường truyền, tháng 5 âm lịch được xem là tháng Cửu độc, vì có 9 ngày khiến nguyên khí trong cơ thể dễ bị tổn hao. Cái tên này đã khiến nhiều người cảm thấy sợ hãi. Theo truyền thống, trong tháng này cần phải tuân thủ nhiều quy định kiêng kị, đặc biệt là việc gối chăn, việc không nghe lời mà làm theo ý muốn có thể mang lại hậu quả không may mắn, từ sức khỏe suy yếu đến nguy hiểm cho tính mạng.
Vậy quan điểm trên có đúng không? Bạn đã hiểu được gì về tháng 5 “Cửu độc”? Hãy cùng Mytour khám phá nguồn gốc của những quan niệm dân gian để có cái nhìn chính xác nhất.

A. 9 quan niệm dân gian và kiêng kị trong tháng Cửu độc
1. Tháng 5 theo lịch âm có 9 ngày sau được coi là 9 ngày độc trong tháng 5 âm lịch (Cửu độc): 5, 6, 7 và 15, 16, 17 cùng 25, 26, 27. Đây là những ngày mà dân gian đồn đại là thời điểm mà “Thiên địa giao thái cửu độc nhật”, các loại độc trong trời đất cùng tụ lại.
Ngoài ra, còn có ngày 14 âm lịch cùng được liệt vào cấm kị. Trong những ngày này, phải khiêm nhường đoan trang, cấm kị sát sinh, hành lạc, nếu không sẽ tổn hao nguyên khí nghiêm trọng. Cụ thể phân chia các cấp độ 'Độc' như sau:
Ngoài ra, còn có ngày 14 âm lịch cùng được liệt vào cấm kị. Trong những ngày này, phải khiêm nhường đoan trang, cấm kị sát sinh, hành lạc, nếu không sẽ tổn hao nguyên khí nghiêm trọng. Cụ thể phân chia các cấp độ 'Độc' như sau:
Sơ độc nhật
- Mùng 5 tháng 5 âm, tức Tết Đoan Ngọ
- Mùng 6 tháng 5 âm
- Mùng 7 tháng 5 âm
Trung độc nhật
- Ngày 15 tháng 5 âm
- Ngày 16 tháng 5 âm
- Ngày 17 tháng 5 âm
Mạt độc nhật
- Ngày 25 tháng 5 âm
- Ngày 26 tháng 5 âm
- Ngày 27 tháng 5 âm
Thiên địa giao thái nhật
Ngày 14 tháng 5 âm
Ngày Thiên địa giao thái được tính là thời điểm giờ Tý ngày 14 tháng 5 âm lịch, là lúc mà Tứ thiên vương tuần hành.
2. Tháng 5 âm lịch là “tháng độc”. Nam giới phải tiết chế lục dục, ăn uống thanh đạm, không nên ăn đồ chua mà năng ăn đồ có vị đắng để ích gan bổ thận. Nên tĩnh dưỡng, giữ tâm thế an yên, hài hòa.
3. Trong tháng 5 âm lịch, con gái đã đi lấy chồng thì nên về nhà đẻ ở một tháng, nhất là trong các ngày Cửu độc.
4. Dân gian còn gọi tháng 5 âm lịch là “tháng thối nát”, vì thời điểm này những đồ vải vóc, gỗ hay sợi dễ bị ẩm mốc, thối nát.
5. Trong thời cổ đại, vì tin rằng tháng 5 âm lịch mang lại nhiều điềm xấu nên được gọi là “tháng ác” hoặc “tháng độc”. Tháng này được xem như thời điểm có nhiều loài động vật độc nhất như Rắn độc, Bò cạp, Rết độc, Thằn lằn độc, Cóc độc. Theo truyền thống, ngày Tết Đoan Ngọ, người ta thường cắt giấy thành hình 5 con vật này rồi dán lên cửa sổ, gọi là “Bùa ngũ độc”, để xua đuổi chúng ra xa nhà.
6. Trong tháng 5 âm lịch, không nên cạo trọc đầu, cắt tỉa tóc của trẻ sơ sinh, bởi vùng đỉnh đầu Tín Môn (tức thóp) của trẻ vẫn chưa hoàn toàn được phong bế.
7. Buổi trưa các ngày nên nghỉ ngơi, đặc biệt là nên ngủ trưa ít nhất một lát.
8. Không nên thức đêm ở ngoài trời, đặc biệt là không nên ngủ trên mặt đất, đá… để tránh bị cảm lạnh, phong hàn.
9. Quần áo cần được giữ sạch sẽ, thường xuyên giặt giũ, nếu không có thể dễ dẫn đến mụn nhọt.
B. Những truyện cổ lý giải về quy định trong tháng Cửu độc
1. Trong “Hoàng đế nội kinh” gợi lên một câu chuyện như sau.
Tuyên Viên hoàng đế và Tố Nữ đang trò chuyện. Hoàng đế hỏi Tố Nữ: “Hàng năm vào tháng 5 âm lịch, thời điểm trời đất giao thoa, nam nữ phải kiêng chuyện gối chăn, ai phạm phải sẽ bị ốm đau đến chết trong vòng 3 năm. Làm thế nào để biết được điều này là có thật?”
Tố Nữ đưa ra 3 cách nghiệm chứng như sau:
Cách 1: Lấy một tấm vải trước, vắt qua bức tường rồi để qua đêm, sáng hôm sau kiểm tra, nếu trên tấm vải có màu máu thì chứng tỏ đó là có thật.
Cách 2: Trong khung giờ từ 23h đến 1h ngày 16 tháng 5 âm lịch theo Lịch Vạn Niên là thời điểm đêm khuya, hãy ra ngoài quan sát bầu trời, nếu thấy mây có sắc đỏ thì đó là dấu hiệu báo trước về điềm xấu sắp xảy ra.
Cách 3: Người có chút nghi ngờ thì hãy thuê kẻ lang thang một ít, sau đó yêu cầu họ đi tìm một người phụ nữ lạ mặt rồi quan sát, hậu quả thường làm họ hoảng sợ.
2. Trong “Trọng Hạ Kí” trong tác phẩm “Lã Thị Xuân Thu” được ghi lại như sau: Trong tháng 5 âm lịch, cấm dục, kiêng sát.
3. Trong thời nhà Đường ở Trung Quốc, tháng 5 âm lịch được gọi là “tháng Dục Lan”. Có 2 lý do, thứ nhất là vì thời điểm này thảo dược phát triển mạnh mẽ nhất, mang theo túi thơm khi đi có thể giúp giải nhiệt và cải thiện sức khỏe.
Nguyên nhân thứ hai là do tháng này nhiệt độ tăng cao, dẫn đến việc các loại khí độc trong không khí tăng lên. Sử dụng cỏ thơm để tắm gội có thể giúp giải nhiệt và cải thiện sức khỏe.
4. Trong tác phẩm “Hạ Tiểu Kinh” được ghi chú “Trong ngày này, nên sử dụng dược thảo để loại bỏ độc tố.”
5. Trong “Đại Đới Lễ” có ghi chú rằng: “Vào ngày 5 tháng 5 âm lịch, tắm bằng cỏ thơm là tốt cho sức khỏe.”
6. Trong tác phẩm “Sử kí – Mạnh Thường Quân liệt truyện” mô tả về nhân vật lịch sử nổi tiếng của Trung Quốc – Mạnh Thường Quân. Ông này sinh vào ngày 5 tháng 5 âm lịch. Phụ thân của ông không muốn nuôi ông, vì ông ta tin rằng “Con sinh vào tháng 5 âm lịch sẽ mang lại điềm xấu cho phụ mẫu.”
7. Trong tài liệu “Phong tục thông” ghi lại: “Theo truyền thống, trẻ con sinh vào ngày 5 tháng 5 âm lịch sẽ phản đối cha mẹ.”
8. Vương Sung, tác giả của “Luận hành” cũng đã viết rằng: “Không nên sinh con vào tháng 5, tháng Chạp. Trẻ sinh vào tháng này có thể gây hại cho cha mẹ.”
9. Vị đại tướng thời kỳ Đông Tấn, Vương Trấn Ác, sinh vào ngày 5 tháng 5 âm lịch, và chính vì điều này mà ông được gọi là “Trấn Ác”.
10. Triệu Cát, Tống Tử Tông, cũng sinh vào ngày 5 tháng 5 âm lịch. Từ khi còn bé, hắn không sống trong cung cấm mà được nuôi dưỡng bên ngoài. Trong thời cổ đại, ngày này được coi là xấu, do đó tránh không cho trẻ ở trong nhà.

C. Giải thích khoa học về tháng Cửu Độc
1. Trong vấn đề về tiết khí, tháng 5 âm lịch được xem là thời điểm mà dương khí lên cao, đạt đến điểm cao nhất và bắt đầu phát triển. Đây được xem là thời điểm Thiên Địa giao hòa.
Tất nhiên, sự thay đổi của hai nguồn khí này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến cơ thể con người và gây ra nhiều phản ứng, cả tiêu cực lẫn tích cực.
2. Trong “Thương Hàn luận” ghi lại: “Vào tiết tháng 5, khi dương khí đạt đỉnh, tì vị bị hư lãnh, dương khí nội sinh ra”.
Trong các văn kiện về Đông y, tháng 5 âm lịch thường chỉ rằng: Từ tiết Mang Chủng, tính cả 3 tháng Tị, Ngọ, Mùi, đây là thời kỳ dương khí trong cơ thể con người lan rộng ra ngoài, gây suy kiệt cho cơ thể.
Lúc này, các cơ quan nội tạng trong cơ thể sẽ yếu đi, dễ mắc các bệnh về hàn, tà khí từ bên ngoài cũng dễ xâm nhập vào cơ thể. Đặc biệt, đây cũng là thời điểm mà vi khuẩn, vi sinh vật bắt đầu phát triển mạnh mẽ. Quan hệ tình dục vào thời kỳ này có thể làm suy giảm dương khí con người. Nội khí mất cân bằng, ngoại khí tăng cao, tà khí bên ngoài phát triển, việc quan hệ tình dục dễ gây ra các vấn đề sức khỏe.
3. Trong những ngày cấm kị, có sự biến đổi không bình thường của mặt trăng, trái đất và mặt trời, điều này ảnh hưởng đến tâm lý con người.
4. Theo dân gian, 'Tháng 5 âm lịch là tháng độc nhất trong năm. Tinh mỏng như nước, quan hệ tình dục dễ gây tổn hại tinh dục. Tháng 11 âm lịch, tinh nồng như keo, giao hợp dễ gây hại cho sức khỏe'.
D. Cách ứng phó với tháng Cửu độc để tránh rủi ro?
1. Hạn chế quan hệ tình dục
Theo truyền thống, 'tháng 5 âm lịch là tháng độc nhất trong năm. Tinh mỏng như nước, quan hệ tình dục dễ gây tổn hại tinh dục', vì vậy trong những biện pháp cần thực hiện trong tháng có 9 ngày độc này, việc hạn chế quan hệ tình dục là điều cần thiết.
2. Con gái sau khi lấy chồng nên về nhà đẻ
Theo tập tục dân gian, vào thời điểm này trong năm, con gái đã lấy chồng thường sẽ về nhà mẹ sinh con ở trong thời gian 1 tháng, đặc biệt là vào những ngày Cửu Độc.
Mục đích của việc này là để hạn chế quan hệ tình dục giữa vợ chồng nhằm bảo vệ sức khỏe cho cả hai.
3. Ăn uống nhẹ nhàng, giữ tâm trạng bình yên
Trong tháng Cửu Độc, nên duy trì chế độ ăn uống nhẹ nhàng, không nên ăn quá nhiều đồ dầu mỡ. Giữ tâm trạng bình yên, không để sự lôi kéo của dục vọng. Tránh xa cảm xúc tiêu cực hoặc quá lạc quan, tập trung vào niềm vui, suy nghĩ tích cực để năng lượng tích cực lưu thông.
4. Thường xuyên dọn dẹp nhà cửa, giặt giũ quần áo đều đặn
Trong thời gian này, các vật dụng bằng gỗ hoặc vải sợi thường dễ bị ẩm mốc, thối nát.
Do đó, để tránh xui xẻo, trong tháng 5 âm nên thường xuyên dọn dẹp nhà cửa, lau chùi bàn ghế, tủ kệ, loại bỏ những vật dụng không cần thiết hoặc rác thải để không khí luôn được trong lành, sạch sẽ.
Tháng Cửu Độc không cần phải trang trí nhà cửa mà chỉ cần dọn dẹp là đủ, vì trong thời kỳ này thường có nhiều mưa, nhiệt độ tăng cao, tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm mốc phát triển. Trang trí nhà cửa, sơn sửa mới có thể làm tăng nguy cơ gây hại cho sức khỏe do chất hóa học khó bay hơi.
5. Thực hiện bùa ngũ độc
Thời gian này thường xuất hiện nhiều loại động vật mang chất độc như Rắn, Bò cạp, Rết, Thằn lằn, Cóc.
Để đối phó với những loài động vật độc này, ngoài việc dọn dẹp nhà cửa và treo cỏ ngải, người ta còn thường sử dụng bùa ngũ độc làm từ giấy đỏ.
Bùa được cắt theo hình 5 loài vật trên và dán lên cửa sổ, được gọi là Bùa ngũ độc. Bùa này có tác dụng xua đuổi những loài vật này không dám lại gần nơi ở của con người.
6. Chăm chỉ giấc ngủ
Tháng này dễ làm mất sinh lực, vì vậy vào buổi trưa nên nghỉ ngơi, tốt nhất là chợp mắt một lát rồi thức dậy làm việc.
Buổi tối tránh ở ngoài quá muộn, và tuyệt đối không nên ngủ ngoài trời dưới ánh mặt trăng hoặc gió mát, vì dễ trúng gió. Tốt nhất là nên vào nhà ngủ để tránh tà khí bên ngoài và cũng tránh xa các loài động vật độc.
7. Chăm sóc trẻ nhỏ
Theo tâm lý dân gian, trong tháng 5 âm lịch, cha mẹ cần chú ý giữ con khi ngủ, không để con rơi từ giường xuống đất khi đang ngủ say, vì có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ, làm trẻ phát triển chậm chạp hoặc dễ bị ốm yếu.
Nếu trẻ rơi từ giường xuống đất, người nhà nên dùng chỉ đỏ hoặc dây chuyền có 100 hạt gạo hoặc lúa đeo vào tay cho trẻ, đến khi dây tự đứt thì ngừng.
Trẻ sơ sinh không nên cạo trọc hoặc cắt tỉa tóc vào thời gian này, vì thóp trên đầu của trẻ vẫn chưa hoàn toàn phát triển, mất đi sự bảo vệ của tóc có thể dễ dàng bị tà khí xâm nhập.
Đọc thêm về các tin tức tương tự: